01/10/2023 18:51
728 x 90

İranın Araz Ticarət Zonasına qarşı Naxçıvan Azad İqtisadi Zonası - hansı daha perspektivli olacaq...

img

Molla rejimi ilə terrorçu Hayastanın əməkdaşlığı, qardaşlığı günü-gündən daha da genişlənir. Bu cütlüyün birləşməsinin əsas səbəbi, sözsüz ki, Azərbaycana qarşı təxribatlar törətməkdir.

Azərbaycanın istənilən iqtisadi uğuru bu cütlüyün yuxusuna haram qatır və hansısa kampaniyalarla, əməkdaşlıqlarla öz varlıqlarını təsdiqləməyə çalışırlar. Hayastan və molla rejimi arasında yeni əməkdaşlıq müşahidə edilir. 

Belə ki, İran hökuməti erməni iş adamlarını Azərbaycanla sərhəddə yerləşən Araz Azad İqtisadi Zonasına gətirib. 

Bu barədə Azad İran teleqram kanalı "Shahre Bours" saytına istinadən xəbər verir ki, bu yaxınlarda Qafan şəhərində keçirilən investisiya imkanları konfransı və Araz Azad İqtisadi Zonasında istehsal edilən məhsulların təqdimatı sərgisində bir qrup erməni sahibkar iştirak edib.

Məlumata görə, sözügedən konfrans və sərgidən sonra bir qrup erməni iş adamı tikinti və nəqliyyat sənayesi sahəsində, İranın Qafandakı Baş Konsulluğunun dəstəyi ilə Araz Azad İqtisadi Zonasında olub.

Görüşdə erməni tərəflər həmin zonada fəaliyyət göstərən bir sıra fabriklərə baş çəkib, onlarla investisiya sahəsində necə qarşılıqlı əlaqə qurmaq istəklərini bildiriblər. Araz Azad Ticarət Zonası Təşkilatının rəsmisi bu barədə erməni qonaqlara lazımı məlumat verib.

Qeyd olunur ki, bu ay Araz Azad Ticarət Zonasında istehsal olunan ilk məhsullar iranlı investorlar tərəfindən Ermənistanın Qafan şəhərinə ixrac edilib.

İranın Araz Azad ticarət zonası var və bizdə də Naxçıvanda azad iqtisadi zona yaradılacaq. Bu iqtisadi zonaların perspektivlərini necə müqayisə etmək olar? İranın Araz Ticarət zonasına qarşı Naxçıvan Azad İqtisadi zonası - hansı daha  perspektivli olacaq?

  • Elşad Ömərov: "Qarşıdakı dövrdə görüləcək işlər təsdiqləyəcək ki..."

Mövzu ilə əlaqədar "Bakı-Xəbər"ə şərhində iqtisadçı ekspert Elşad Ömərov bildirdi ki, Naxçıvanda yaradılacaq azad iqtisadi zonanın perspektivinə daha böyük inam var. 

Azad iqtisadi zonaların mahiyyətini izah edən iqtisadçı  "Azad İqtisadi Zonaların hansının daha effektiv və perspektivli olması, o perspektivlərin nə dərəcədə reallaşması ilk növbədə həyata keçirilən iqtisadi siyasətdən asılıdır.

Əgər azad iqtisadi zonalarda biznesin fəaliyyət göstərməsi üçün bir tərəfdən fiskal güzəştlər və vergi güzəştləri, amma digər tərəfdən də maliyə resurslarına çıxış imkanları, müvafiq infrastruktur təminatı varsa onda orda effektiv idarəetmə mexanizmləri reallaşdırılır. Digər tərəfdən isə azad iqtisadi zonalarda istehsal edilmiş yaranmış əlavə dəyər özü üçün bazarlar tapmalıdır. Çünki yalnız istehsalla məsələ bitmir. O istehsalların hansısa bazarlara çıxarılması və bazarlarda özünə yer tapması vacibdir.

Bu baxımdan hesab edirəm ki, biz Naxçıvan Muxtar Respublikasında yaradılacaq azad iqtisadi zonanın effekt verməsi üçün ilk növbədə həmin zonada fəaliyyət göstərən şirkətlərin maliyyə resurslarına, infrastruktur təminatına çıxışını lazımı səviyyədə təşkil etməliyik. Eyni zamanda, sözsüz ki, fiskal güzəştlər, vergilər, gömrük rüsumları ilə bağlı güzəştlər azad iqtisadi zonalarda olmalıdır, bunlar da öz yerində əlavə dəyərin stimullaşdırılmasına xidmət etməlidirlər. Bunlarla yanaşı, önəmli cəhətlərdən biri də odur ki, Azərbaycanda yaradılacaq istənilən azad iqtisadi zonada istehsal olunmuş, yaranmış əlavə dəyərin özünə bazar tapması vacibdir. Düşünürəm ki, regional iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə ehtiyac var"- deyə bildirdi.

Ekspert əlavə etdi ki, Araz azad ticarət zonası barədə ətraflı məlumatı olmadığı üçün bu barədə əlavə şərh vermək istəmir, amma bütün hallarda hesab edir ki, Naxçıvanda qurulacaq azad iqtisadi zonanın perspektivi olacaq. "Qarşıdakı dövrdə görüləcək işlər təsdiqləyəcək ki, bizdə azad iqtisadi zonalar da, iqtisadi siyasət də daha mütərəqqidir"-deyə mütəxəssis qeyd etdi.

  • Elçin Bayramlı: "Araz iqtisadi ticarət zonası ilə müqayisədə Naxçıvan Azad İqtisadi Zonasının effektivliyi və perspektivi daha böyükdür" 

Sosial-iqtisadi sahə üzrə ekspet Elçin Bayramlı isə "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, İran da, Ermənistan da blokadada olan ölkələrdir. Ona görə də belə bir azad ticarət zonası yaradıb vəziyyətdən çıxmağa məcburdurlar: "Amma İran və Ermənistanın bu istiqamətində əməkdaşlığı  perspektivdə o qədər də uğurlu olmayacaq. Dediyim kimi, hər ikisi blokadadadır və çıxışları azdır. Ermənistan vasitəsilə İranın Azərbaycana və Türkiyəyə çıxışı yoxdur. Çıxış bir dənə Gürcüstanadır. Eləcə də Ermənistanın İran vasitəsilə dünyanın bir çox ölkəsinə çıxması çətindir. Bu səbəbdən Araz iqtisadi ticarət zonası ilə müqayisədə Naxçıvan Azad İqtisadi Zonasının effektivliyi və perspektivi daha böyükdür. Bu baxımdan, bizim variantımız daha effektli olar. Bizdə sərhəddə İranla azad ticarət zonası yaratmaq üçün iki imkan var. Bizdə həm Naxçıvan, həm də bildiyim qədər Zəngilan tərəfdə bu mümkündür".

Naxçıvandan Türkiyəyə çıxış olduğunu vurğulayan E.Bayramlının sözlərinə görə, gələcəkdə Naxçıvanla yanaşı Zəngilanda da azad iqtisadi zona yaradılarsa, İran özü bu əlaqələrə can atacaq, maraq göstərəcək. O, bu vasitə ilə Şimali Avropa ölkələrinə, Rusiyaya, Gürcüstana, Qazaxıstana, bir sözlə, istədiyi istiqamətə, biz də İran vasitəsilə Cənubdakı ölkələrə çıxış əldə edə bilərik. O hesab edir ki, alternativ kimi biz bunu Zəngilanda da yarada bilərik. "Üstəlik, Zəngəzur dəhlizi də işə düşəndə Zəngilan burada bir qovşaq rolunu oynayacaq"-deyə ekspet qeyd etdi.

Leyla QARAXANLI

Peşə etikası

Son xəbərlər