Ankara müasir memarlıq irsi ilə UNESCO Siyahısına daxil edildi
Türkiyə Respublikasının paytaxtı Ankara – planlı şəhərsalma yanaşması ilə formalaşan müasir memarlığı və qurulmuş şəhər mühiti sayəsində – UNESCO-nun Ümumdünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edilib. Bununla da siyahıda yer alan Türkiyə abidələrinin sayı 80-ə çatıb.
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə UNESCO üzrə Türkiyə Milli Komissiyası Ankaranın şəhərsalma təcrübəsinin dünya miqyasında müasir şəhər planlaşdırmasının nümunəsi kimi tanınması məqsədilə birgə namizədlik sənədi hazırlayıb. “Ankara: Respublika Dövründə Müasir Paytaxt Şəhərin Planlanması və Qurulması” adlı bu sənəddə qeyd olunur ki, 1920–1970-ci illər arasında planlaşdırılan və inşa edilən Ankara – ictimai binaları, mədəniyyət məkanları və açıq ictimai sahələri ilə – yeni qurulan milli dövlətin rəmzi olaraq XX əsrin müasir paytaxt şəhəri ideallarını təcəssüm etdirir.
Sənədin əsas komponentlərinə Atatürk Bulvarının şimal-cənub oxu, eləcə də Ulus və Kızılay rayonları daxildir.
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin birinci, ikinci və üçüncü binaları, Prezident Kompleksi, Güvən Parkı, Gənclik Parkı, Ulus Meydanı, Ankara Dəmir Yolu Vağzalı, İş Bankı binası, müxtəlif nazirlik binaları və Kızılay Meydanı kimi məşhur tikililər Ankaranın planlı inkişafını və modernləşmə prosesini əks etdirən mühüm elementlər kimi namizədlik sənədində qeyd olunub.
Bu sənəd UNESCO-nun mədəni irs üzrə II, IV və VI saylı meyarları çərçivəsində Ümumdünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edilib.
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, xüsusilə UNESCO başda olmaqla, beynəlxalq əməkdaşlıq mexanizmləri vasitəsilə ölkənin mədəni və təbii irsinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində fəal şəkildə fəaliyyət göstərir.
Bir çox xəzinəni özündə cəmləyən Türkiyə paytaxtı
Anadolunun münbit torpaqları ilə əhatələnmiş Ankara, 29 oktyabrda Türkiyə Respublikasının qurulmasından sonra, 1923-cü il oktyabrın 13-də rəsmi şəkildə paytaxt elan edildi. Əsrlər boyu Osmanlı İmperiyasına paytaxtlıq etmiş İstanbulun yerini alan Ankara, yeni və müasir Türk dövlətinin mərkəzinə və rəmzinə çevrildi.
Minilliklər ərzində Hittitlər, Friglər, Romalılar və Osmanlılar kimi çoxsaylı sivilizasiyalara ev sahibliyi etmiş Ankara bu gün qədim dövrlərə aid izlərdən tutmuş müasir memarlıq möcüzələrinədək uzanan saysız xəzinələri ilə seçilir. UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilən və Türkiyənin 20-ci mədəni irs nümunəsi olan qədim Qordiyon şəhəri Ankaranın zəngin tarixi keçmişini əks etdirirsə, xüsusilə Respublika dövrünün tikinti canlanması zamanı inşa edilmiş müasir memarlıq nümunələri də bir o qədər ecazkar görünür və şəhərin məkan baxımından keçirdiyi dəyişiklikləri, eləcə də ölkənin siyasi inkişaf tarixini parlaq şəkildə nümayiş etdirir.
Məsələn, Türkiyə Respublikasının qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün əbədiyyətə qovuşduğu yer olan Anıtkabir, şəhərin əsas simvollarından biridir. Etnoqrafiya Muzeyi, Rəsm və Heykəl Muzeyi, eləcə də 1997-ci ildə “Avropada İlin Muzeyi” adına layiq görülmüş Anadolu Sivilizasiyaları Muzeyi həm zəngin kolleksiyaları, həm də memarlıq baxımından gözoxşayan binaları ilə ziyarətçiləri valeh edir.
Digər tərəfdən, birinci, ikinci və üçüncü Türkiyə Böyük Millət Məclisi binaları, Prezident Kompleksi və çoxsaylı nazirlik binaları Respublikanın parlament demokratiyasına sadiqliyinin simvoludur.
İş Bank binası kimi maliyyə mərkəzləri Respublikanın iqtisadi siyasətini təcəssüm etdirir. Dil, Tarix və Coğrafiya Fakültəsi kimi təhsil qurumları isə elmi tərəqqiyə verilən önəmi nümayiş etdirir. Bununla yanaşı, Dövlət Opera və Baleti və Ankara Radiosu kimi mədəniyyət və kommunikasiya qurumları ölkənin incəsənətə və ictimai ünsiyyətə verdiyi dəyəri əks etdirir.
UNESCO-ya təqdim olunmuş namizədlik sənədində yer alan ərazilərdəki bu və digər çoxsaylı binalar Ankaranın tarixi və mədəni irsini beynəlxalq səviyyədə ön plana çıxarır.
SAMİRƏ
