SAXUR XALQININ ŞƏHİD QIZI - FOTO
Onun azad Azərbaycan adlı böyük bir arzusu və sevgisi vardı
Mən ancaq əlamətdar günlərdə Şəhidlər xiyabanına gələndə deyil, Badamdar istiqamətində yolum düşəndə, yaxınlıqdakı Alov qüllələrində keçirilən tədbirlərə qatılanda, Az.TV-də çalışan tələbə yoldaşlarıma baş çəkəndə də Sədaqətin qəbrini ziyarəti özümə borc bilirəm. Və həmişə - yayın bürküsündə, qışın şaxtasında bu müqəddəs məzar üzərində bir ədəd qərənfil var. Sanki gəncliyinin, subaylığının, nakamlığının simvoludur... İkinci qərənfili də qranit daşın üzərinə qoyuram, çiçəklər qoşalaşır – arzularımızın, dualarımızın, xoşbəxtliyinin rəmzinə çevrilir...
Əslində, onun ruhunun şadlığını, yerinin rahatlığını iki fakt dəqiqliklə təsdiqləyir: uğrunda canını qurban elədiyi torpaqlar yağı caynağından amandadır və paytaxtın bu ali məkanındakı son məskənini özü vəsiyyət eləmişdi. Ağır döyüşlərin birində yaralanıb Bakıda hospitalda müalicə alarkən görüşünə gələn bacısı və əmisi qızına belə deyib: "Vətən uğrunda qəhrəmancasına vuruşub şəhidlik məqamına yüksəlmək və Şəhidlər xiyabanında uyumaq ən böyük xoşbəxtlikdir. Döyüşlərdə həlak olsam, məni də burada torpağa tapşırarsınız..."
Sədaqət Rəcəbova 1971-ci il yanvarın 27-də Zaqatala rayonunun Sabunçu kəndində dünyaya göz açmışdı. Valideynləri Abakər ata da, Səfiyyə ana da halal əməklə dolanan, zəhmətkeş, əliqabarlı insanlardı. Ailədə 5 övlad - 4 bacı, bir qardaş böyüyürdü. Sədaqət sonbeşik idi. Öz kəndlərindəki səkkizillik, qonşuluqdakı Yuxarı Çardaxlar tam orta məktəbini bitirmişdi. "Elsevər" imzası ilə məqalə və şeirlər yazırdı. Elə bizim tanışlığımız da ötən əsr səksənlərin sonu - doxsanıncı illərin başlanğıcında "Qırmızı Bayraq" adlanan "Zaqatala" qəzetinin redaksiyasında olmuşdu. Mən BDU-nun jurnalistika fakültəsində təhsil aldığım illərdə rayona qayıdanda, o isə əsrarəngiz dağ kəndində yaşayıb-yaradarkən tez-tez bu ünvanda yollarımız kəsişirdi. SSRİ-nin çöküşü ilə regionda vəziyyət xeyli mürəkkəbləşmiş, ümidsizlik, həyəcan, qarışıqlıq yaranmışdı. Ölkəmizdə də proseslər get-gedə nəzarətdən çıxır, ictimai-siyasi durum ağırlaşır, hakimiyyət kürsülərinə canatmalar zəminində hərc-mərclik, özbaşınalıqlar hökm sürürdü. Fürsətdən yararlanan xain dığalar, daşnakların şimalda və qərbdəki lobbiləri Azərbaycana qarşı çoxdan planlaşdırıb üstüörtülü şəkildə apardıqlar ərazi iddialarını açıq müstəviyə keçirmişdilər. Ermənistanın sonradan yiyələndiyi tarixi torpaqlarımızda yaşayan minlərlə soydaşımız ata-baba yurdlarından qovuldular. Əvvəl sərhədyanı bölgələrdə, tədricən Qarabağın içərilərində "qırmızı imperiya" qoşunlarının köməyi ilə xalqımıza qarşı qətliamlar törədildi. O zamanlar yenicə dövlət müstəqilliyi qazanmış ölkənin hələ nizami ordusu yaranmadığından könüllülər silaha sarılıb müdafiəyə qalxdılar. Məhz belə bir zərurət, mənəvi borc qarşısında cəsur, vətənpərvər qızımız da sakit dayana, kənardan seyrçi ola bilməzdi.
Sədaqət əla qiymətlərlə oxumuşdu, yaradıcı gənc idi. Qələminin nəzm və nəsr məhsulları, məqalələri, müraciətləri, məktubları gələcəyin parlaq istedadından xəbər verirdi, özü də jurnalist olmaq istəyirdi. Lakin torpaqlarımızda gedən amansız müharibə ona bu haqda düşünüb-daşınmağa, sənədlərini hazırlayıb qəbul komissiyasına təqdimatına imkan vermədi. Vətənin dar günündə bu arzusunu ürəyində dəfn edərək, Birinci Qarabağ savaşına qatıldı, "inşəallah, ali təhsil almağım qələbədən sonraya qalsın" dedi.
Beləliklə, Azərbaycanımızın milli-azadlıq hərəkatı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda mücadilələrə yüzlərlə qazi və şəhid vermiş qəhrəman saxur xalqının mərd, kişi qeyrətli qızının səngər həyatı, döyüş yolu başlandı. 1992-ci ilin martında Goranboy bölgəsinə gələrək, ilk günlərdən cəldliyi, qorxmazlığı, silahla davranışı, düşmənə nifrəti ilə cəbhə yoldaşlarının hörmətini qazandı, əsgər və zabitlərin qız qardaşı oldu. Hərbi texnikaya xüsusi həvəsi tezliklə müxtəlif silahlardan mükəmməl istifadə, hətta tankı sərbəst idarə etməsi ilə nəticələndi. Sonralar könüllülərdən ibarət Zaqatala batalyonunun tərkibində Ağdam, Ağdərə, Füzuli cəbhələrindən keçdi, həmişə ən qaynar nöqtələrə yürüdü. Qarabağ döyüşlərində böyük şücaətlər göstərən bu birləşmənin qazandığı qələbələrdə şübhəsiz ki, S.Rəcəbovanın da öz payı var.
Müharibə bölgəsinə yardım aparmaq və səngərlərdən reportajlar hazırlamaq məqsədilə qarabağa mütəmadi ezamiyyətlərə gedən, uzun illər region mətbuatında müxbir, məsul katib, redaktor işləmiş ixtiyar yaşlı jurnalist Zenfira Nəsibova bir məqamı daim xatırlayır: "Biz Ağdama çatanda əsgərlər döyüşdən yenicə qayıtmışdılar. Hamısı gəlib əl sıxıb görüşür, "xoş gəldin" edirdi. Birdən sövqi-təbii ovcumdakı əlin kişi xeylağına məxsus olmayacaq qədər yumşaqlığını hiss edib diqqətimi topladım. Qarşımdakı şəxs gülə-gülə papağını çıxaranda saçları çiyninə töküldü. Dedi, müəllimə, düz tapmısınız, mən xanımam, 70 qardaşın bacısıyam. İnanın, elə sevindim, qürurlandım ki... Xeyli söhbətləşdik, onu dinləyəndə bir daha anladım ki, doğrudan da aslanın erkəyi, dişisi olmazmış. Valideynlərinin onun müharibəyə yollanması ilə razılaşmadıqlarını, mental dəyərləri əsas gətirdiklərini söylədi. Mən də yaşlı ata-anasının sözünü yerə salmamasını, bəlkə fikrini dəyişib geri qayıtması barədə düşünməsini istədim. Sanki gözlərində şimşək çaxdı, "yalnız qələbədən sonra!" cavabı ilə avtomatını götürdü vidalaşıb getdi..."
Təbii ki, Zaqatala rayonunun Sabunçu kəndində yaşayan bir ailə - Rəcəbovlar rahatlıq tapa bilmirdilər. Nəhayət, böyük övladları Əminəni cəbhəyə - bacısının görüşünə göndərdilər ki, bəlkə xanım döyüşçünü fikrindən daşındırar. O isə cəmi bir neçə ay əvvəl ayrıldığı bacısını tanımaqda çətinlik çəkdi - Sədaqət bu müddətdə yenidən yoğrulmuş, mətinləşmiş, ad-san qazanmış, qəhrəman kimi hamının istəklisinə çevrilmişdi. Odur ki, evə nə vaxt dönəcəyi barədə bəlkə də mininci suala cavab belə oldu: "Nə vaxt vətən torpaqları azadlığa qovuşar, onda da üzüağ evə qayıdacağam!"
Lakin 1993-cü ilin 8 avqustundakı qanlı savaş Füzulidə ağır yaralanaraq müalicədən sonra yenidən erməni quldurları ilə qarşı-qarşıya dayanan Sədaqətin son döyüşü oldu və vəsiyyətinə uyğun şəkildə Bakıdakı Şəhidlər xiyabanında torpağa tapşırıldı. Onun Vətəni azad görmək arzusu isə 27 ildən sonra reallaşdı, amma Sədaqətsiz...
Gözün aydın, dağlar qızı, əziz bacım, ruhun şad olsun!
Qurban CƏBRAYIL
"Mədəniyyət" jurnalının redaktoru
