Evdən çıxmağa qadağalar tam qanuni və konstitusion əsaslara malikdir…
Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikasının ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınması üzrə dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində insanların fərdi evlərində və mənzillərində, daimi və ya müvəqqəti yaşadıqları (olduqları) yerlərdə qalmaları tələb olunur. Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan verilən məlumata görə, fərdi evlərdən və mənzillərdən insanların çıxışı - təxirəsalınmaz tibbi yardıma zərurət olduqda, həyat və sağlamlığa bilavasitə təhlükəli vəziyyət yarandıqda, fəaliyyətinə icazə verilən pərakəndə satış və əhaliyə xidmət göstərən obyektlərə getmək, məişət tullantılarının atılması hallarında, eləcə də xüsusi rejim dövründə fəaliyyət göstərən təşkilatlarda xidməti vəzifələrini icra etmək məqsədilə mümkündür.
Qeyd olunub ki, infeksiyanın geniş yayılmasına yol verməmək üçün vətəndaşlarımızdan Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyələrinə, şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək, özünütəcrid tədbirlərinə uyğun davranmaq, Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah tərəfindən müəyyən olunmuş qaydalara, xüsusi karantin rejiminə ciddi əməl etmək tələb olunur. Təəssüflər olsun ki, sosial şəbəkələrdə olan bəzi təxribatçı qüvvələr Operativ Qərargahın bu qərarlarını insanların konstitusion hüquqlarına edilən müdaxilə kimi dəyərləndirməyə çalışır. Onların məntiqinə görə, güya bu cür qadağalar yalnız fövqəladə halın elan edilməsi zamanı qoyula bilər. Bu səlahiyyət də Operativ Qərargahda yoxdur. Bunu nə dərəcədə əsaslı saymaq olar? Apardğımız araşdırmalar zamanı müəyyən etdik ki, Operativ Qərargahın elan etdiyi qadağalarda hələlik daha çox tövsiyyə xarakterli məqamlar öz əksini tapır. Göründüyü kimi, əhaliyə evlərini tərk etmək konkret qadağan edilmir. Ancaq nəzərə çatdırılır ki, bunu zərurət olan halda etmələri gərəkdir. Artıq pandemiya elan olunandan sonra biz qadağalarla bağlı bir çox mərhələlərin keçildiyinin şahidi olmuşuq. Qaydaların get-gedə sərtləşməsi vəziyyətin yaxşıya doğru getmədiyi və ən əsası da, vətəndaşlarımızın bəzi qaydalara əməl etməməsi səbəbindən tətbiq olunur. Karantin qaydaları ilə bağlı qadağaları bizimlə qonşu olan bir sıra ölkələr də tətbiq edib. Hətta deyə bilərik ki, onlarda qaydalar daha da sərtdir. Dünyanın ən inkişaf etmiş Avropa ölkələrində karantin qaydalarını pozanlarla bağlı daha sərt cərimələr tətbiq olunur. Bu baxımdan da, Azərbaycandakı qaydaların müəyyənləşməsini tam qanuni və vətəndaşlarımızın konstitusion hüquqlarına uyğun saymaq olar. Dövlətin ən ümdə vəzifələrindən biri də vətəndaşların təhlükəsizliyini qorumaqdır. Hazırda Azərbaycan dövləti bu işlə məşğuldur. Bəli, onu da anlayırıq ki, vəziyyət tələb edəcəyi təqdirdə daha sərt qaydalar müəyyənləşə bilər ki, onlardan biri də fövqəladə vəziyyətin elan olunmasıdır. Azərbaycan dövləti öz vətəndaşlarını düşünərək, müəyyən qabaqlayıcı tədbirlərə əl atdı. Ancaq qəbul etməliyik ki, xəstəliyin müalicəsi heç də sırf dövlətdən asılı deyil. Bunun üçün vətəndaşlar da məsuliyyətli olmalıdır. Bir neçə günlük karantin rejimi göstərir ki, bəzi vətəndaşlarımız qoyulan qadağalara, verilən tövsiyələrə əməl etmir. Bu da daha sərt tədbirlərin həyata keçirilməsini zəruri edir. Konstitusiyamıza görə, Azərbaycan Prezidenti təbii fəlakətlər, epidemiyalar, epizootiyalar, böyük ekoloji və başqa qəzalar baş verdikdə, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün pozulmasına, dövlətə qarşı qiyama və ya dövlət çevrilişinə yönəldilən hərəkətlər edildikdə, zorakılıqla müşayiət olunan kütləvi iğtişaşlar yarandıqda,vətəndaşların həyatı və təhlükəsizliyi, yaxud dövlət təsisatlarının normal fəaliyyəti üçün qorxu törədən digər münaqişələr meydana gəldikdə Azərbaycan Respublikasının ayrı-ayrı yerlərində fövqəladə vəziyyət tətbiq edir. Bu barədə qəbul etdiyi fərmanı Prezident 24 saat müddətində Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin təsdiqinə verir. Göründüyü kimi, epidemiya və ya epizootiyalar baş verdikdə də fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq edilir. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, fövqəladə vəziyyətin elan olunması da indiki şəraitlə tam uzlaşa bilər. İndiyə qədər görülən tədbirlərdə isə qanunsuz heç bir addım nəzərə çarpmır. Bundan sonra hansı qərarın veriləcəyi isə ölkə rəhbərliyinin müstəsna səlahiyyətinə aid olan məsələdir.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
