Paşinyan keşişləri Zəngəzur dəhlizində "məhv edir”...
Cəmi bir neçə gün ərzində Ermənistan hakimiyyəti həmvətənlərini dövlət çevrilişinə çağıran Erməni Apostol Kilsəsinin bir neçə arxiyepiskopunu həbs etməyə müvəffəq olub. Eyni zamanda, baş nazir Nikol Paşinyan kilsənin onunla yox, Allahla problemləri olduğunu iddia edir. Müşahidəçilər növbəti zərbənin katolikos II Qareginə də endirilə biləcəyini istisna etmirlər.
Məhz bütün bunlar fonunda Nikol Paşinyan bəyan edib ki, kilsənin dinlə, Allahla problemləri var: “Rahiblik andı içən monastır keşişləri İsa Məsihin endiyi yerdə diz çöküb and içir, şəxsi həyatlarının olmayacağına dair and içirlər.”Katolikosun şəxsi həyatı” ifadəsi absurddur. Əgər kiminsə şəxsi həyatı varsa, deməli, o, katolikos deyil...”.
Xatırladaq ki, iyunun sonunda Erməni Apostol Kilsəsinin iki arxiyepiskopu, əvvəllər Tavuş yeparxiyasına rəhbərlik etmiş Baqrat (Vazgen Qalstanyan) və Şirak yeparxiyasına rəhbərlik edən Mikael (Gevorq əcəbaxyan) dövlət çevrilişi hazırlamaqda ittiham olunaraq həbs ediliblər. Hər ikisi bir ildən artıqdır ki, fəal şəkildə Paşinyanın devrilməsinə çağırır. Xüsusilə, Baqrat hökumət əleyhinə “Müqəddəs Mübarizə” hərəkatını qurub və Mikael onun ən yaxın adamlarından biri idi. Maraqlıdır ki, Baqratın həbsi kütləvi etirazlara səbəb olmayıb və bu, əslində gözlənilən idi. Öz növbəsində təhlükəsizlik qüvvələri Mikaeli ilk dəfə saxlaya bilməyib. Onu evdə deyil, Erməni Apostol Kilsəsinin mənəvi və inzibati mərkəzi olan Eçmiədzində ələ keçirməyə çalışıblar. Hüquq-mühafizə orqanlarının əməliyyatından xəbər tutan Mikaelin yüzlərlə müdafiəçisi monastır kompleksinin yerləşdiyi şəhər olan Vaqarşapatdan və ölkənin digər yaşayış məntəqələrindən ora axışıblar. Vəziyyətin nəzarətdən çıxdığını görən təhlükəsizlik qüvvələri Mikaeli şəxsən İstintaq Komitəsinin qarşısına çıxmağa çağırıb və o, bir müddət sonra bunu edib. Parlament müxalifəti başlayan etirazlardan istifadə etmək qərarına gəlib. Digər məsələlərlə yanaşı, Paşinyanın əleyhdarları Mikaelin Ermənistanın yeni baş naziri olmasını təklif ediblər, lakin o, bundan imtina edib: “Bir din xadimi kimi fəaliyyətimdən tam razıyam, ona görə də adımın baş nazir postuna namizədlər sırasında hallandırılmamasını xahiş edirəm”. Bu arada, bir il əvvəl müxalifət o vaxt İrəvanın mərkəzində çoxminlik mitinq və yürüşlər təşkil edən, Paşinyanı Dəccal adlandıran və könüllü istefa verməsi üçün ona bir neçə saat, sonra bir neçə gün vaxt verən Baqratı hökumətin başına gətirməyi düşünürdü. Arxiyepiskop şəxsən hökumətə rəhbərlik etməsinə etiraz etmədi, lakin Kanada vətəndaşlığına malik olduğu üçün bu təklifi açıq şəkildə dəstəkləyə bilmədi. Nəticədə etiraz dalğası səngidi və Baqratın hakimiyyət ambisiyaları unuduldu. Mikael indi Paşinyanın rəqiblərinin diqqət mərkəzindədir. Xüsusilə, Erməni Apostol Kilsəsinin Şirak Yeparxiyasının gənclər birliyi Gümrüdəki Müqəddəs Allah Anasının kilsəsində dua mərasimi keçirib. Burada o qeyd edib: “Gəlin ədalət və müqəddəs atamızın və ədalətin səsini susdurmaqdan üstün tutanların azad edilməsi üçün birlikdə dua edək”. Ardınca da o həbs edilib. Erməni Apostol Kilsəsinin rəhbərliyi keşişin həbsini pisləyib. Kilsənin bəyanatında deyilir: “Arxiyepiskop Mikaelə qarşı atılan addımlar sözün klassik mənasında siyasi təqibdən və özünü xristian və erməni kilsəsinin davamçısı hesab edən, hüquq-mühafizə orqanlarına Eçmiədzin Ana taxtını mühasirəyə almaq, bununla da Ermənistanda görünməmiş rüsvayçılıq törətmək göstərişi verən şəxsin şəxsi qisasından başqa bir şey deyil. Möminləri, məhkəmə sistemini və səlahiyyətli orqanları qanun çərçivəsində hərəkət etməyə və arxiyepiskop Mikaeli dərhal azad etməyə çağırırıq”.
Rusiya-Ermənistan Universitetinin dosenti Anton Yevstratov bildirib ki, Ermənistan cəmiyyətində dindarlığın səviyyəsi ən yüksək olmasa da, məsələn, Gürcüstanla müqayisə etdikdə, bəlli olur ki, əksəriyyət hələ də kilsəyə sadiqdir: “Hakimiyyətin kobud hərəkətləri müəyyən rezonans yaratmağa kömək edə bilməzdi, lakin kilsənin başında başqa adamlar olsaydı, böyük etirazlar ola bilərdi. Paşinyanın davranışına baxmayaraq, çoxları Erməni Apostol Kilsəsinin özünü müxtəlif qalmaqallarla gözdən saldığını başa düşür. Məsələn, katolikos I Vazgenin dövründə belə bir qarşıdurmanın tez bitəcəyinə zəmanət var idi. Eyni zamanda, Paşinyanın kilsə ilə qarşıdurması onun populyarlığını azaldır”. Qafqaz İnstitutunun elmi işçisi Qrant Mikaelyan isə deyib: “Bunun hansı formada olacağı məlum deyil, amma növbəti zərbə şəxsən II Qareginə dəyəcək. Paşinyan müxalifəti təmizləmək və hakimiyyət üzərində total nəzarətə nail olmaq üçün dövlət çevrilişi ilə bağlı tamamilə uydurma hekayədən istifadə edib. Eyni zamanda, söhbət təkcə Paşinanın gələn il parlament seçkilərinin keçirilməsindən getmir. Türkiyə və Azərbaycanla hansısa bir sənəd imzalamaq istəyir, amma bunun cəmiyyətdə ciddi narazılıq yarada biləcəyindən narahatdır. Ola bilsin ki, biz Zəngəzur dəhlizinin Azərbaycan şərtləri ilə açılmasından danışırıq”. Ekspert kilsənin dövlət çevrilişi ilə bağlı ehtiyatlı siyasət yürütdüyünü vurğulayıb: “Bir tərəfdən kilsənin ictimai dəstəyi var, Paşinyanda isə bu yoxdur, amma hüquq-mühafizə orqanları onun tərəfindədir”.
Ramil QULİYEV
