Prezident İlham Əliyev 31 iyul 2023-cü il tarixli «Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş əraziləri üzrə şəhər günlərinin təsis edilməsi haqqında” Sərəncamına uyğun olaraq 20 noyabr - Ağdam Şəhəri Günüdür. Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində 30 ilə yaxın işğal altında qalmış əzəli torpaqlarımız 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində hərbi-siyasi yolla işğaldan azad olundu və şanlı Zəfərə aparan hər bir gün Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Rəşadətli ordumuzun əsgər və zabitlərinin canı, qanı bahasına Vətən müharibəsində Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı şəhərləri, Zəngilan rayonunun Mincivan, Ağbənd, Bartaz qəsəbələri, Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsi və bir çox kəndləri, Tərtər rayonunun Suqovuşan kəndi, Xocalı və Laçın rayonlarının bir neçə kəndi daxil olmaqla, ümumilikdə 300-dən çox yaşayış məntəqəsi, həmçinin Ağdərə, Murovdağ və Zəngilan istiqamətlərində mühüm strateji yüksəkliklər hərbi yolla işğaldan azad edildi. Qarabağın tacı Şuşa şəhərinin azad edilməsi və Ermənistanın kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur olması ilə müharibə başa çatdı. Azərbaycanın döyüş meydanında qazandığı böyük Qələbə siyasi müstəvidə də öz təsdiqini tapdı. Ermənistan Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarını Azərbaycana qaytarmaq məcburiyyətində qaldı və bununla da tarixi ədalət bərpa olundu.
Bu gün işğaldan azad edilmiş ərazilərimiz, o cümlədən Ağdam şəhəri erməni vəhşiliklərinin dünya ictimaiyyətinə təqdimatıdır. Bu ərazilərdə 30 illik işğal dövrünün dağıntılarını hazırda genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işləri əvəz edir. Bu torpaqlarda olan xarici qonaqlar törədilən dağıntılardan heyrətlərini gizləmirlər. Qeyd edək ki, 2008-ci ildə “Lonely Planet” jurnalı Ağdamı “Qafqazın Xirosiması” adlandırmış, 2010-cu ildə isə Əl-Cəzirənin internet nəşri Ağdamı “Ruhlar şəhəri” siyahısına daxil etdi.
Bu fikirləri Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə KİV-ə açıqlamasında bildirib.
Milli Məclisin deputatı qeyd edib ki, Şəhər Günləri, eyni zamanda, bu ərazilərimizin işğal tarixlərini da unutmamağa, ermənilərin törətdikləri vəhşilikləri indiki və gələcək nəsillərə çatdırmağa bir çağırış edir. Ermənistanın hərbu təcavüza zamanı Ağdam uğrunda 42 gün davam edən döyüş 1993-cü il 23 iyul tarixində bu rayonun ərazisinin 73 faizinin işğalı ilə başa çatdı. Ərazisi 1094 kv.km olan rayonun Ağdam şəhəri ilə birgə 90 kəndi işğal olundu. İşğal nəticəsində 128 min insan məcburi köçkün həyatını yaşamağa məcbur oldu. İşğaldan azad edilmiş Ağdam erməni vandalizmin şahididir. Ermənistan digər ərazilərimizdə olduğu kimi Ağdamda da mədəni və dini abidərimizi vandalizmə məruz qoymuş, qarət etmişdir.
Vüqar Rəhimzadə vurğulayıb ki, beş il bundan öncə Ağdama yeni nəfəs gəldi. 2020-ci ilin noyabrında Prezident, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdam şəhərində oldular. Dövlət başçısının Ağdamda Azərbaycanın üçrəngli Bayrağını qaldırması haqq işinin zəfər çalması kimi milyonlarla soydaşımızın qəlbində son dərəcə böyük qürur və sevinc hissi yaratdı. Prezident İlham Əliyevin həmin səfər çərçivəsində Ağdamda söylədiyi “Dağılmış Ağdam şəhəri erməni vəhşiliyinin şahididir. Biz Ağdam şəhərini bərpa edəcəyik, bütün kəndləri bərpa edəcəyik. Heç kimdə bu haqda şübhə olmasın. Bu, böyük iş olacaqdır. Əlbəttə ki, böyük zəhmət tələb edəcək. Amma necə ki, biz 44 gün ərzində birlik göstərmişik, əminəm ki, azad edilmiş torpaqlarımızın bərpası işində də birlik, əzmkarlıq göstərəcəyik. Bütün şəhərlərimizi bərpa edəcəyik, daha da gözəl şəhərlər olacaqdır. Şəhərlərimizdə qalan tarixi abidələri bərpa edəcəyik və bir daha gücümüzü göstərəcəyik” fikirlər bu gün artıq mərhələ-mərhələ reallığa çevrilir. Tarixi Zəfərimizdən dərhal sonra azad edilən Ağdamda böyük tikinti və quruculuq işlərinə başlanıldı. Ötən beş ildə Ağdam şəhərində bir sıra mühüm infrastruktur layihələri icra olunub. Ağdamın Baş planı aparıcı beynəlxalq şirkətlər tərəfindən hazırlanıb. Azərbaycan Respubilkası Nazirlər Kabinetinin 2022-ci il 16 avqust tarixli Qərarı ilə “Ağdam şəhərinin 2040-cı ilədək inkişafına dair Baş planı” təsdiq edildi. Ağdam şəhərinin Baş planı bütün işğaldan azad edilmiş rayonlar arasında ilk olaraq təsdiqlənmişdir. Perspektivdə Ağdam azad edilmiş ərazilərin ən böyük, Azərbaycanın isə dördüncü böyük şəhərinə çevriləcək. Burada 100 min nəfər əhalinin yaşayacağı palanlaşdırılır. Şanlı Qələbə nəticəsində bu günlər işğaldan azad edilmiş digər ərazilərimizdə olduğu kimi, Ağdamda da geniş tikinti quruculq işləri həyata keçirilir. Xarabalıqlar üzərində yeni, müasir Ağdam qurulur. Böyük Qayıdış Proqramı çərçivəsində Ağdam şəhəri və kəndləri yenidən tikilir, infrastrtuktur layihələri icra olunur, yollar inşa edilir, yeni istehsal müəssisələri yaradılır, yaşıllqlar salınır, ərazilər mina və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənir.
Millət vəkili qeyd edib ki, Ağdamın Baş planı əsasında işlər uğurla davam etdirilir. Şəhərin özündə 5 məhəllənin inşası nəzərdə tutulur. Hazırda 2-ci məhəllədə 66 binanın tikinti işləri başlayıb. Bundan sonra paralel olaraq digər məhəllələrdə də tikinti işləri aparılacaq. Hazırda rayonun 3 kəndində - Kəngərli, Xıdırlı, Sarıcalıda bərpa-quruculuq işləri davam edir. Həmin kəndlərin birinci mərhələlərinin açılışı olmuşdur. Ağdam rayonunda digər kəndlər üzrə layihələndirmə işləri aparılır. 2025-ci ilin oktyabr ayına qədər Ağdamın yenidən məskunlaşdırılması proqramı çərçivəsində 825 ailə, 3318 nəfər öz doğma torpaqlarına köçürülüb.
Vüqar Rəhimzadə vurğulayıb ki, bu rayonda iqtisadiyyatın, yerli istehsalın inkişafı məqsədilə icra olunan layihələrdən biri Ağdam Sənaye Parkıdır. Prezident İlham Əliyevin 2021-ci il 28 may tarixli Fərmanına əsasən, yaradılan sənaye parkı 190 hektar ərazini əhatə edir. Parkın yaradılmasında məqsəd işğaldan azad edilən ərazilərin dirçəldilməsi, Qarabağın sənaye potensialının reallaşdırılması, sahibkarlığın dəstəklənməsi, əhalinin istehsal sahəsində məşğulluğunun artırılmasıdır. Ağdam Sənaye Parkı rezident sayına görə Sumqayıt Sənaye Parkından sonra ölkədə ikinci ən böyük sənaye parkıdır. Ağdam Sənaye Parkında hazırda 9 müəssisə fəaliyyət göstərir, 5-dən çox müəssisənin tikintisi isə davam etdirilir.
Milli Məclisin deputatı bildirib ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin indiyədək Ağdam rayonuna reallaşdırdığı səfərlərin hər biri mühüm sosial obyektlərin açılışı və təməlqoyma mərasimlərinin keçirilməsi ilə yadda qalıb. Bunun üçün təkcə cari ildə görülən işlərin miqyasına diqqət yetirmək kifayətdir. Prezident İlham Əliyev bu ilin ötən dövründə Ağdama 5 dəfə səfər edib. Həmin səfərlər çərçivəsində bu il açılışı olan Ağdam Muğam Mərkəzini xüsusi qeyd etmək istərdik. Mərkəz Qarabağ bölgəsində qədim muğam sənəti incisinin işğaldan əvvəlki şöhrətinin bərpası, tədrisi və təbliğində, gənc nəsildə muğama sevginin aşılanmasında mühüm rol oynayacaq. Qeyd etdiyimiz kimi, bu gün Ağdamda görülən işlərin miqyası genişdir. Bu məqamı da xüsusi qeyd etmək istərdik ki, bu gün azad edilmiş ərazilərimizin bərpası Azərbaycanın müasir şəhərsalma təcrübəsini dünyaya təqdim edir. Bu baxımdan Ağdam şəhərinin ilk Azərbaycan Milli Şəhərsalma Forumuna ev sahibliyini xüsusi qeyd etmək istərdik. Forum şəhərsalma sahəsində dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan sahə mütəxəssislərinin təcrübələrinin bölüşülməsi və dayanıqlı inkişafın təmin edilməsi üçün əməkdaşlığın genişləndirilməsi baxımından nadir və uğurlu platforma oldu.
Milli Məclisin deputatı bildirib ki, Ağdamda keçmiş məcburi köçkünlərin tezliklə öz ata-baba yurdlarına qayıtması üçün ölkəmizin bütün potensialı səfərbər olunub. Ağdam şəhəri sakinlərinin yolunu gözləyir. Yeni salınan kəndlər, ölkəmizin ən böyük sənaye mərkəzlərindən birinə çevriləcək şəhərdə aparılan quruculuq işləri deməyə əsas verir ki, Ağdamın öz sakinlərinə qovuşacağı gün uzaqda deyil.
