“Regional sülh və təhlükəsizlik” mövzusunda keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü başa çatdı. Təşkilatın əsas hədəfi həmrəyliyi, dostluğu və qardaşlığı gücləndirmək, regional və beynəlxalq səviyyədə birgə fəaliyyəti təşviq etməkdir. Azərbaycan bu Zirvə Görüşündə Türk dünyası ilə bağlı mövqeyini bir daha bütün dünyaya nümayiş etdirdi və təsdiqlədi ki, bizim ailəmiz Türk dünyasıdır. Zirvə Görüşündə səsləndirilən fikirlər Azərbaycanın türk dövlətlərinin birliyinin möhkəmləndirilməsinə yönələn təşəbbüslərinin, qəbul etdiyi qərarların əhəmiyyətinin göstəricisi oldu. Reallıq budur ki, ölkəmiz təşkilat çərçivəsində siyasi təşəbbüslərlə çıxış edir, yeni əməkdaşlıq sahələri yaradır və ortaq layihələrin maliyyələşdirilməsində, idarə olunmasında fəal iştirak edir. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin təşəbbüsləri Türk Dövlətləri Təşkilatının inkişaf strategiyasının əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirir. Məhz bu təşəbbüslər nəticəsində TDT böyük təsir gücünə malik beynəlxalq təşkilata çevrilib.
Prezident İlham Əliyev Qəbələ Zirvə Görüşündə də təşkilatın gələcək inkişafında, türk dövlətlərinin əlaqələrinin daha da möhkəmlənməsində əhəmiyyətli rol oynayacaq təkliflərlə çıxış etdi, çağırışlar səsləndirdi. Dövlətimizin başçısı bu gerçəkliyi xüsusi vurğuladı ki, bu gün Türk Dövlətləri Təşkilatı, sadəcə, əməkdaşlıq platforması deyil, ciddi geosiyasi mərkəzlərdən biri kimi formalaşır. Təşkilatımızın beynəlxalq səviyyədə nüfuzunun artması məmnunluq doğurur. Ortaq tarixi və etnik köklərimiz, müştərək milli-mənəvi dəyərlərimiz bizi bir ailə kimi birləşdirir. Ölkəmiz təşkilatın işinə dəstək məqsədilə Katibliyin hesabına 2 milyon ABŞ dolları məbləğində ianə köçürüb. Daxili siyasi və iqtisadi sabitlik, əhəmiyyətli geostrateji mövqe, müsbət demoqrafiya və gənc əhali, nəqliyyat-logistika sahəsində böyük imkanlar, təbii resurslar, habelə hərbi və hərbi-texniki sahədə artan potensial TDT-ni qlobal arenada vacib aktora çevirir.
Bu fikirləri Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə KİV-ə açıqlamasında bildirib.
Milli Məclisin deputatı qeyd edib ki, dövlətimizin başçısı Qəbələ Zirvə Görüşündə diqqəti 30 illik işğal dövrünün gerçəkliklərinə yönəltdi, Vətən müharibəsini şərtləndirən amilləri açıqladı, eyni zamanda, regionda dayanıqlı sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün Azərbaycan tərəfinin Ermənistana təklif etdiyi sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində göstərdiyi səylərdən, ən əsası Vaşinqton razılaşmalarından geniş bəhs etdi. Təbii ki, Zirvə Görüşünün gündəmə gətirdiyi mövzuya diqqət yetirsək görərik ki, Azərbaycanın istər regionda, istərsə də dünyada sülhün, təhlükəsizliyin təmin edilməsi istiqamətində atdığı addımlar diqqətdən kənarda qala bilməzdi. Digər çıxışlarda da Azərbaycanın regionda sülhə və sabitliyə töhfə verən addımları xüsusi qeyd edildi. Qardaş Türkiyənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan dövlətimizin başçısı İlham Əliyevə mükəmməl ev sahibliyi üçün təşəkkürünü bildirərək Qəbələ Bəyannaməsinin və qəbul edilən qərarların Türk dünyası başda olmaqla, bütün dost və qardaş ölkələrə xeyirli olmasını dilədi. Türk Dövlətləri Təşkilatının Azərbaycan ilə Ermənistan arasında avqustun 8-də imzalanan Birgə Bəyannaməni regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsi baxımından xeyirli addım olaraq gördüyünü bildirdi, davamının gəlməsini arzuladı. Vurğuladı ki, bu gün bir daha türk dövlətləri olaraq aramızdakı həmrəylik, qarşılıqlı hörmət və qardaşlıq ruhu ilə gələcəyə əmin addımlarla irəlilədiyimizi göstərdik. Biz böyük Türk dünyasını daha da gücləndirərək övladlarımıza miras qoyacağıq. Macarıstanın Baş naziri Viktor Orban isə çıxışında türk dövlətləri arasında bəşəri dəyərlərin qorunduğu, sabitliyin və qarşılıqlı inamın hökm sürdüyü bir mühiti müşahidə etməsindən məmnunluğunu ifadə edərək dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin həyata keçirdiyi bərpaolunan enerji layihələrini, sülhə və əməkdaşlığa verdiyi önəmi vurğuladı. Əminliklə bildirdi ki, Azərbaycanın nailiyyətləri, iqtisadiyyatın inkişafı, bərpaolunan enerji resursları və bu sahəyə qoyulan sərmayə Mərkəzi Asiya regionunun və bu regionun Avropa İttifaqının “qızıl ehtiyatı” olduğunun sübutudur.
Vüqar Rəhimzadə vurğulayıb ki, sülh və təhlükəsizlik hər bir ölkənin inkişafında əsasdır. Eyni zamanda, yeni əməkdaşlıq formatlarının yaradılmasında, əlaqələrin coğrafiyasının genişləndirilməsində əhəmiyyətli rola malikdir. Azərbaycan 30 il müharibə şəraitində yaşasa da daim sülhə, təhlükəsizliyə, əməkdaşlığa çağırışları ilə diqqətdə olub və bunu real addımları ilə təsdiqləyib. Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin fəal iştirakçısıdır. Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etdi ki, sülh, regional bağlantılar və iqtisadi inkişafla əlaqəli olan digər mühüm istiqamət enerji təhlükəsizliyidir. Ölkəmiz bu məqsədlərin qlobal səviyyədə təmin edilməsində fəal rol oynayır. Azərbaycan bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində özünü etibarlı və əvəzolunmaz tərəfdaş kimi təsdiqləyib. Şaxələndirilmiş neft və qaz kəmərləri vasitəsilə Xəzər regionunun beynəlxalq bazarlara birləşdirilməsində strateji rol oynayırıq. Hazırda biz 14 ölkəyə təbii qaz ixrac edirik. Coğrafi əhatəsinə görə boru kəmərləri ilə təbii qaz ixrac edən ölkələr sırasında Azərbaycan birinci yerdədir. Azərbaycan, həmçinin Günəş, külək və su elektrik enerjisi kimi bərpaolunan enerji mənbələrinə böyük sərmayələr cəlb edir. 2030-cu ilə qədər enerji istehsalımızın təxminən 40 faizi bərpaolunan mənbələr hesabına təmin ediləcək. O da qeyd edildi ki, hazırda Orta Asiya, Azərbaycan, Türkiyə, Avropa yaşıl enerji dəhlizi üzərində işləyir. TDT-yə üzv ölkələrlə Azərbaycan bir çox önəmli sərmayə layihələrini icra edib. Bu günə qədər qardaş ölkələrin iqtisadiyyatına 20 milyard ABŞ dollarından çox vəsait qoyulub. Bunun əsas hissəsi Türkiyə iqtisadiyyatına qoyulmuş sərmayədir. Bununla bərabər, Azərbaycan Özbəkistanla, Qazaxıstanla, Qırğızıstanla birgə sərmayə fondları yaradıb. Bu fondlar vasitəsilə bir çox layihələr icra ediləcək. Ümumilikdə, atılan addımlar Türk dünyası daxilində iqtisadi inteqrasiyanın, enerji və nəqliyyat sahəsində dost və qardaş ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın dərinləşməsinə və regionumuzun dayanıqlı inkişafına xidmət edir.
Milli Məclisin deputatı Türk Dövlətləri Təşkilatının üzvləri arasında hərbi və hərbi-texniki sahədə əməkdaşlığın çox önəmli amillərdən biri olduğunu önə çəkərək ölkə Prezidentinin Zirvə Görüşündə bununla bağlı səsləndirdiyi təklifə də diqqəti yönəldib. Türk dünyasının birliyinə böyük töhfələr verən Azərbaycan ilə Türkiyə arasında hərbi sahədə əməkdaşlıq yüksək səviyyədədir. Bunun bariz nümunəsi kimi, təkcə son bir ildə Türkiyə ilə birgə 25-dən artıq hərbi təlimlər keçirilib. Azərbaycan Ordusunun Türkiyə modelinə uyğunlaşdırılması istiqamətində önəmli addımlar atılır. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev ölkələrimiz arasında hərbi, müdafiə və təhlükəsizlik sahələrində geniş əməkdaşlığı nəzərə alaraq 2026-cı ildə Azərbaycanda Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin birgə hərbi təlimlərinin keçirilməsini təklif etdi. Bu məqamı da xüsusi qeyd etdi ki, bugünkü dünyada hərbi güc hər bir ölkənin müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün əsas amilidir. 2020-ci ildə baş verən 44 günlük Vətən müharibəsində tarixi Zəfərimiz, həmçinin 2023-cü ildə qətiyyətli antiterror tədbirləri nəticəsində Azərbaycan torpaqlarının 30 illik işğalına son qoyuldu. Bununla da ölkəmizin ərazi bütövlüyü və əzəli torpaqlarımız üzərində suverenliyi tam bərpa olundu. Bu tarixi nailiyyət yalnız Azərbaycanın milli iradəsinin və əzmkar mübarizəsinin təntənəsi deyil, eyni zamanda, bölgədə ədalətin, sülhün və sabitliyin bərqərar olunmasına mühüm töhfədir.
Vüqar Rəhimzadə bildirib ki, Qəbələ Zirvə Görüşündə qəbul edilən qərarlar, imzalanan Birgə Bəyannamə Türk Dövlətləri Təşkilatının mövqeyini daha da gücləndirəcək. Dövlətimizin başçısı 1926-cı ildə Bakıda təşkil edilmiş birinci Türkoloji Qurultayın tarixi əhəmiyyətini diqqətə çatdıraraq gələn il birinci Türkoloji Qurultayın keçirilməsinin 100 illik yubileyinin Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində təntənəli şəkildə təşkil olunmasını təklif etdi.
Milli Məclisin deputatı qeyd edib ki, Qəbələ Zirvə Görüşü Türk dünyasının Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun bərpasına verdiyi növbəti töhfə ilə də diqqətdə oldu. Belə ki, Türkmənistan tərəfindən Füzulidə tikiləcək məscidin onlayn formatda təməli qoyuldu. Mərasimdə Prezident İlham Əliyev, Türkmənistan Xalq Məsləhətinin Sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və Zirvə Görüşündə iştirak edən digər dövlət və hökumət başçıları iştirak etdilər. Bütün bunların və atılan digər addımların fonunda türk dövlətlərinin birliyinin, həmrəylinin sarsılmazlığı bir daha təsdiqlənir.
