Son aylar ABŞ-Ermənistan münasibətlərində 3 böyük problem – sanksiya, maliyyə kəsintisi və dövlət rəhbərlərinə saymaz münasibət...
Son zamanlar ABŞ-Ermənistan münasibətlərində 3 istiqamətdə problemlər özünü göstərməkdədir. Başda Ermənistanın parlament spikeri Ararat Mirzoyan olmaqla, ölkə rəsmilərinin ABŞ-a çoxsaylı səfəri uğursuz nəticələnib. Məsələ ondadır ki, Ermənistan rəsmiləri səfər zamanı aşağı ranqlı şəxslərlə görüşlər keçiriblər. Ermənistan rəsmilərinin yüksək səviyyəli ABŞ rəsmiləri ilə görüşləri baş tutmayıb. Ən yaxşı halda, Ermənistan rəsmilərini müavinlər qəbul ediblər.
Bununla yanaşı, ABŞ Ermənistana maliyyə yardımını azaldır. ABŞ-ın Ermənistana ayırdığı maliyyə yardımları ildən-ilə azalır. 2020-ci ildə Birləşmiş Ştatların Ermənistana 6,75 milyon dollar ayıracağı gözlənir. Faktiki olaraq, Ermənistana ayrılan pullar əvvəlki illərlə müqayisədə kəskin azalır. Belə ki, 2017-ci ildə bu rəqəm 26,41 milyon dollar, 2018-ci ildə 6,8 milyon dollar idisə, cari ildə bu, 6,4 milyon dollar təşkil edib. Qarabağdakı separatçı quruma edilən yardım isə ümumiyyətlə dayandırılır.
Ən nəhayət, ABŞ Ticarət Nazirliyi Ermənistanın İrəvan Əlaqə Vasitələri Elmi-Tədqiqat İnstitutu Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti və “Markel” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətini öz “qara siyahı”sına salıb. Məlum olub ki, İrəvan Əlaqə Vasitələri Elmi-Tədqiqat İnstitutunun bu siyahıya düşməsinə səbəb QSC-nin ABŞ Təhlükəsizlik və Sənaye Bürosunun kommersiya nəzarəti siyahısında olan malları lazımi lisenziyalar olmadan təkrar ixrac etməsi olub. Digər səbəb Vaşinqtondan hər iki QSC-nin icraçı direktorunun ABŞ sanksiyaları altında olan İran təşkilatları ilə bizneslə məşğul olmasıdır. Bütün bunlar isə ABŞ tərəfindən Ermənistana maliyyə yardımının azalmasının ardınca Vaşinqtonun İrəvana daha bir iqtisadi zərbəsi sayılır.
O baxımdan ABŞ-Ermənistan münasibətlərində yaranan sözügedən 3 böyük problemi ekspertlər necə dəyərləndirirlər?
- Ramil Hüseynov: “Bunların heç biri reallaşmadığı üçün Ermənistana maliyyə yardımı azalır, erməni şirkətləri “qara siyahı”ya salınır”
Məsələyə münasibət bildirən VİP-in sədr müavini Ramil Hüseynovun sözlərinə görə, bütün bunlar bir sıra səbəblərdən irəli gəlir: “ABŞ-Ermənistan münasibətlərində yaranan problemlər təsadüfi deyil. Məsələ ondadır ki, Ermənistanda ötən il baş verən məlum “məxməri inqilab”dan sonra Vaşinqtonun Paşinyana bəslədiyi ümidlər özünü doğrultmadı. Paşinyan əvvəllər bir sıra populist vədlər versə də, sonra fəaliyyəti ilə bunların üstündən xətt çəkdi. ABŞ gözləyirdi ki, Paşinyan hakimiyyəti ciddi islahatlar aparacaq. İslahatlar sayəsində Rusiyadan uzaqlaşaraq Qərbə inteqrasiya yolunu tutacaq. Ancaq Paşinyan nə etdi? O tam əksinə olaraq, islahat adı altında imitasiya siyasəti yeridərək nəinki Rusiyadan uzaqlaşmaq, əksinə, bu ölkə ilə yaxınlaşmaq yolunu tutdu. Bununla belə, ABŞ-ın çağırışlarına rəğmən, Ermənistan hakimiyyəti İranla daha da yaxınlaşmaq yolunu tutdu. Ən nəhayət, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı Paşinyan kompromis mövqe sərgiləmədi. Hansı ki, Con Bolton Ermənistana səfər edərkən bu ölkənin inkişafının münaqişənin həllindən asılı olduğunu bəyan etmişdi. Bütün bunların heç biri reallaşmadığı üçün, Ermənistana maliyyə yardımı azalır, erməni şirkətləri “qara siyahı”ya salınır”.
Vidadi ORDAHALLI
