Fuad İbrahimov: “Slovakiyanın bir sıra silah növlərinin istehsalında xüsusi çəkisi var”
Slovakiya prezidenti Peter Pelleqrini bildirib ki, ölkəsi Azərbaycanla yalnız silah satışında deyil, həm də texnologiya ötürülməsi, birgə istehsal və müdafiə məhsullarının üçüncü ölkələrə satışı sahəsində əməkdaşlıq edə bilər:
“Müdafiə sənayesi çox vacib bir sahədir. Biz artıq bu istiqamətdə inkişaf edirik. Məqsədimiz təkcə Azərbaycana silah satmaq deyil. Bildiyiniz kimi, bu sahə Slovakiyada çox inkişaf edib. Özühərəkətli artilleriya qurğuları, sursat və digər məhsullar sahəsində böyük təcrübəmiz var. Biz texnologiyaların ötürülməsi, Azərbaycan maliyyəsinin istifadəsi, birgə istehsalın yaradılması və bu məhsulların üçüncü ölkələrə satışı üzərində Azərbaycanla işləyə bilərik. Vitse-premyerimiz və müdafiə naziri cənab Kalinyakın səfəri zamanı da Azərbaycan tərəfi avtomatik artilleriya sistemlərinin alınmasına maraq göstərib və bu niyyətini artıq açıqlayıb. Əminəm ki, bu silah növləri də Azərbaycan Silahlı Qüvvələrini gücləndirəcək”.
Burada diqqəti çəkən məqam odur ki, Slovakiya prezidenti birgə silah istehsalı və bunun üçüncü ölkələrə satışını qeyd edib. Slovakiya ilə Azərbaycanın birgə hərbi sənaye istehsalı dünya silah bazarında nə kimi yer tuta bilər? Təbii ki, silah istehsalı və ixracı əhəmiyyətli məsələdir. Nə qədər bunun perspektivi var və nə dərəcədə birgə istehsal Azərbaycana, Slovakiyaya dünya silah bazarında uğur qazandıracaq?
“İki ölkə arasında birgə istehsal sahəsində ən perspektivli istiqamətlərdən biri sursat istehsalıdır”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən iqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov buna bir neçə prizmadan yanaşdı: “Əvvəla, Slovakiyanın silah istehsalında özünəməxsus təcrübəsi var. Ancaq ümumilikdə götürəndə, dünya silah bazarında lider dövlətlər və şirkətlər var. Onlar dünya silah bazarının hegemonları hesab edilir. Ancaq hər bir halda elə seqmentlər var ki, onlar üzrə bəzi ölkələr silah bazarında öz sözünü deyir. Bu nöqteyi-nəzərdən Slovakiyanın bir sıra silah növlərinin istehsalında xüsusi çəkisi var. Dünyada da o istiqamətdə qəbul olunur. Bu nöqteyi-nəzərdən, əlbəttə, əgər Azərbaycan Slovakiya ilə birgə silah istehsalı müəssisələri yarada bilərsə, müəyyən dünya bazarlarında bunun satışını təmin etmək mümkün olacaq. Nəticədə silah ixracını artıra bilərik. Slovakiyanın ən tanınmış məhsullarından biri “Zuzana 2” özüyeriyən artilleriya qurğusudur. Bu platforma 155 mm-lik NATO standartlı artilleriya sistemləri arasında yüksək dəqiqliyi, 41-50 km atəş məsafəsi, tam avtomatlaşdırılmış doldurma mexanizmi və yüksək mobil qoruma qabiliyyəti ilə seçilir. Birgə istehsal sahəsində ən perspektivli istiqamətlərdən biri sursat istehsalıdır. Slovakiya uzun illərdir ki, yüksək keyfiyyətli 155 mm NATO standartlı sursat və müxtəlif tipli reaktiv mərmilər istehsal edir. Azərbaycanın isə həm daxili tələbatı, həm də ixrac potensialı var. Azərbaycanın maliyyə imkanları və sənaye klasterləri Slovakiyanın texnoloji təcrübəsi ilə birləşdikdə böyük həcimli istehsal gücü yarana bilər. Azərbaycan bu əməkdaşlıq vasitəsilə müdafiə sənayesini daha dayanıqlı və rəqabətqabiliyyətli hala gətirmək istəyir. Müdafiə sənayesinin gələcəkdə daha böyük ixrac bazarlarına çıxması üçün Slovakiya ilə ortaq istehsal modeli mühüm rol oynaya bilər. Bir sözlə, birgə istehsalla bağlı potensial imkanlar var. İndi əsas odur ki, iş düzgün qurulsun”.
Vidadi ORDAHALLI
