Hərbi potensialın güclənməsində İKT-nin xüsusi rolu var...
Dünya bazarında elektron ticarətin artdığı bir zamanda informasiya texnologiyaları xüsusi rol oynayır. Azərbaycanda da İKT uğurla inkişaf etdirilir. İndi elə bir sahə tapılmaz ki, informasiya texnologiyalarından istifadə edilməsin. Aparılan islahatlar, həyata keçirilən uğurlu layihələr öz bəhrəsini verib və hazırda ölkəmizdə informasiya kommunikasiyalarından geniş istifadə edilir. Hökumət portallarının fəaliyyəti, bir sıra platformaların yaratdığı imkanlar cəmiyyətə fayda yerməklə yanaşı dünyaya inteqrasiyasını asanlaşdırır.
Dövlət orqanlarında əhaliyə elektron xidmətlərin göstərilməsi vətəndaş məmnunluğunu artırır. Belə xidmətlərdən biri də Azərbaycanda "ASAN xidmət" mərkəzlərinin yaradılmasıdır. 2012-ci il iyulun 13-də Prezident yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin yaradılmasında məqsəd vətəndaşlara birbaşa xidmət göstərəcək "ASAN xidmət" mərkəzlərinin vahid şəkildə idarə edilməsi idi.
Əsgər ən son texnologiya əsasında hazırlanan silahları idarə edə bilirsə…
İKT-nin inkişafı dövlətin hərbi-siyasi potensialının möhkəmlənməsində ciddi rol oynayıb. Azərbaycan İkinci Qarabağ müharibəsində yüksək nailyyətlər əldə etdiyi kimi, işğaldan azad olunmuş ərazilərimizin bərpası istiqamətində də uğurlu addımlar atır. 2008-ci ildə ilk peykimizi kosmosa buraxanda bəzi bədxahlar deyirdilər ki, "bu Azərbaycanın nəyinə lazımdır?" Amma təkcə möhtəşəm tarixi zəfərlə başa çatan 44 günlük "Vətən müharibəsi"ndə Azərbaycanın kosmik sənayesinin nəyə qadir olduğunu gördülər və etiraf etməyə məcbur oldular ki, bu nailiyyətlər cənab Prezidentin uzaqgörən siyasətinin təntənəsidir. Təbii ki, İKT-nin inkişafının müsbət tərəfləri ilə yanaşı, müəyyən təhlükəli elementləri də var. Bunlar, təbii ki, fərdi məlumatların oğurlanması, kiberhücumlar və s. nüanslardır. Çünki heç də hamı İKT-dən xoş məramlar üçün istifadə etmir.
Vətən müharibəsində dünya bizim hərtərəfli hazırlığa malik əsgərlərimizin olduğunu gördü. Müasir dövrün əsgəri daha çox intellekt mübarizəsi aparır. Əgər əsgər ən son texnologiya əsasında hazırlanan silahları idarə edə bilirsə, deməli, onun intellektual səviyyəsi də yüksəkdir. Vətən Müharibəsi ölkəmizdə elm və təhsilə olan diqqət və qayğını bir daha göstərdi.
Dövlətin bəzi informasiya vasitələrinin imkanlarını qismən məhdudlaşdırması…
Biz müharibənin təkcə hərbi cəbhədə deyil, həm də siyasi-diplomatik müstəvidə, informasiya platformasında həyata keçirildiyinin şahidi olduq. Azərbaycan Ordusunun konkret düşmən olan Ermənistan ordusu və erməni terrorçuları ilə mübarizəsi ilə paralel, ölkə rəhbərliyinin siyasi müstəvidə - dünyanın ən nüfuzlu informasiya agentlikləri, telekanalları, mətbu orqanlarının nümayəndələrinə müsahibə verməsi, hətta təxribat xarakterli, qərəzli sualları belə cavablandırması müharibə dövrü üçün kifayət qədər ciddi əhəmiyyətə malik idi.
Nəzərə alsaq ki, müharibə dövründə əvvəlki vaxtla müqayisədə Azərbaycan cəmiyyətinin əksər hissəsinin informasiya təhlükəsizliyinin qorunması, informasiyanın düzgün ötürülməsi və həqiqətlərin təbliği istiqamətində yetkinlik nümayiş etdirməsi təqdir olunası hal idi. Habelə, dövlətin bəzi informasiya vasitələrinin imkanlarını qismət məhdudlaşdırmaqla, nəzarəti artırmasını cəmiyyətin anlayışla qarşılaması məhs informasiya təhlükəsizliyinin təmini, kiberhücumların qarşısının alınmasının labüdlüyünün dərkindən irəli gəldi.
Yeni texnologiyaların tətbiqi bizə bundan sonra da öz hərbi gücümüzü daim yüksək səviyyədə saxlaya bilmə imkanı yaradacaq
Azərbaycan 44 günlük II Qarabağ müharibəsində tətbiq etdiyi yeni texnologiyalar dünya hərb tarixində nümunə olaraq yazılacaq. Məhz müasir texnologiyalar və əsgərlərin cəsarəti ilə sürətli döyüş əməliyyatları ilə qısa zamanda Ermənistanın uzun illərdir işğalda saxladığı torpaqlar azad edildi. Lakin müharibənin bitməsi ilə hərbi sahədə işlərin yekunlaşmadığını demək olar. Prezident Rəşad Nəbiyevi nazir təyin edilməsilə bağlı qəbul edərkən bildirib ki, yeni texnologiyaların tətbiqi bizə bundan sonra da öz hərbi gücümüzü daim yüksək səviyyədə saxlaya bilməyimizə imkan yaradacaq: "Azərbaycan döyüş meydanında öz üstünlüyünü göstərib. Həm qəhrəman övladlarımızın şücaəti, fədakarlığı, eyni zamanda, texniki təchizat və əlbəttə ki, yeni texnologiyaların tətbiqi müharibədə qələbənin qazanılmasının əsas amillərindən biridir. Texnoloji təminat, əlbəttə ki, bizə əlavə imkanlar yaratdı. Ancaq mən bunu dəfələrlə demişəm, bir daha demək istəyirəm ki, torpaqları azad edən Azərbaycan əsgəri olub, Azərbaycan zabiti olub. Bayrağı azad edilmiş torpaqlara gətirən də və yüksəklərə qaldıran da Azərbaycan vətəndaşı olub".
Bu gün İKT sahəsində əsas məqsəd beynəlxalq standartlara cavab verəcək inkişafa nail olmaqdır. Bu, özündə İKT-nin tətbiqi və elektron xidmətlər, həmçinin informasiya təhlükəsizliyi sahəsində fəaliyyətin genişləndirilməsini ehtiva edir. Bu sahənin inkişafı üçün icra mexanizmlərini tam gücü ilə işə salmaq vacibdir. Əks halda, inkişafa gedən yol daha daha uzun və çətin olacaq.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
