Cümə günü, 18 iyul 2025
     

Dollara böyük tələb yaranıb - manat üçün hələlik təhlükə yoxdur...

Image

Azərbaycanda dollara yüksək tələbat qalmaqdadır. Hətta son günlər dollar qıtlığı ilə bağlı şikayətlər eşidilir. Bildirilir ki, ayrı-ayrı günlərdə bəzi banklar vətəndaşlara ya dollar, ümumiyyətlə, satmayıb, ya da çox az məbləğdə satıb. Eyni zamanda, Dövlət Neft Fondu 2024-cü ilin avqust ayı ərzində 763 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait satıb. 

Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə yeddi dəfə çoxdur. Sentyabrda da keçirilən hərraclarda dollara tələbat yüksək olub.

Bütün bunlar milli valyutanın mümkün devalvasiyası haqqında fikirlərə yol açıb. Lakin rəsmi qurumlar və bir çox ekspertlər hesab edir ki, manat hələ uzun müddət mövqeyini qoruya biləcək. Mərkəzi Bankın statistika departamentinin direktoru Samir Nəsirov da bildirib ki, ölkənin tədiyə balansının tarazlığını saxlamaq üçün dünya bazarında "Azeri Light" markalı neftin bir barelinin qiymətinin 40-45 ABŞ dolları səviyyəsində olması da kifayətdir: "Hazırda neftin qiyməti ilə bağlı heç bir narahatlığa ehtiyac yoxdur".

Mərkəzi Bankın məlumatına görə, bu ilin birinci yarısında Azərbaycanın tədiyə balansında 648.1 milyon  ABŞ dolları həcmində profisit yaranıb. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə səkkiz dəfə azdır. Milli Məclisin VI çağırış deputatı Azər Badamovun "Turan"a deməsinə görə, son vaxtlar dollara tələbatın artması yay mövsümü ilə əlaqədardır: "Yayda hamı məzuniyyətə çıxır, xarici ölkələrə üz tutmağa çalışır. Ona görə də dollara olan tələbatın müvəqqəti olaraq artması gözləniləndir". Onun fikrincə, manatın mümkün devalvasiyası ilə bağlı məlumatların da heç bir əsası yoxdur: ""Ölkəmiz enerji resurslarını dollarla satır. Dünya bazarlarında isə bizim enerji resurslarımızın qiyməti yuxarı həddə qalmaqdadır".

Amma iqtisadçı Natiq Cəfərli "Azadlıq" radiosuna bildirib ki, devalvasiya Azərbaycanda inzibati tənzimləmə sahəsidir və baş verəcəksə, hökumətin inzibati qərarı ilə gerçəkləşdiriləcək: "Sadəcə, məntiq məsələsi var və Azərbaycan əhalisi də "ilan vuran ala çatıdan qorxar" prinsipi ilə davranır". O xatırladır ki, Azərbaycanda seçkilər dövrü də sona çatır və dekabrda keçiriləcək bələdiyyə seçkilərdən sonra beş il seçki olmayacaq. Bu isə, onun fikrincə, hansısa qeyri-populyar addımların atılması üçün siyasi maneələri aradan qaldırır. İqtisadçı Azərbaycanın tədiyə balansında müsbət saldonun sürətlə azaldığını vurğulayır: "Neftin hasilatında da kəskin azalma var. Son məlumatlara görə, yenə bizdə gündəlik hasilat 472 min barel oldu ki, bu, çox aşağı göstəricidir. Neftin qiymətində də azalma müşahidə olunur – bu yaxınlarda qiymət 69-70 dollara düşdü. Eyni zamanda, ölkədə gəlirlər azalır, xərclər isə artır. Bütün bu faktorları cəmləyəndə insanlar keçmiş faktorları da nəzərə alaraq haqlı olaraq düşünürlər ki, devalvasiyanın siqnalları var". N.Cəfərli hesab edir ki, manatın məzənnəsi ilə bağlı qərarın verilməsi gözləniləndir, sadəcə zaman barədə konkret danışmaq çox çətindir. Ekspert devalvasiyanın ən azından bu il baş verməyəcəyini, 2025-ci ildə belə bir qərarın verilməsi ehtimalının yetərincə yüksək olduğunu söyləyir.

Indilikdə isə neft və qazın qiyməti Azərbaycana daxil olan dollar kütləsinin artması ilə müşayiət olunur. Bundan başqa, digər istiqamətlər üzrə də dollaraxını davam edir. Məsələn, bu ilin altı ayında Azərbaycandan xaricə 259.6 milyon dollar, xaricdən Azərbaycana isə 567.8 milyon dollar köçürülüb. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə, uyğun olaraq, 1.9 faiz və 36.3 faiz çoxdur.Həmin dövrdə Azərbaycana ən çox pul baratı Rusiyadan (287 milyon), Türkiyədən (82.3 milyon), ABŞ-dan (30.5 milyon), Gürcüstandan (17.4 milyon) və Birləşmiş Krallıqdan (16.1 milyon) daxil olub. Altı ayda ölkədən xaricə köçürülən pul baratlarının həcminə görə isə birinci yerdə Türkiyə (76.6 milyon), sonra isə Rusiya (29.9 milyon), ABŞ (28.3 milyon), Gürcüstan (25.1 milyon) və Birləşmiş Krallıq (13.6 milyon) qərarlaşıb. Lakin istənilən halda ölkəyə daha çox dollar kütləsi daxil olur.  Devalivasiya o zaman aktual olur ki, artıq ölkəyə kifayət qədər valyuta daxil omur və bu istiqamətdə valyuta tələbatı daha yüksək olur. Belə olan halda hökumət məzənnə rejimini saxlaya bilmir və idarə etmək üçün başqa bir səviyyəyə qaldırır. Ölkəmizdə 9 ildir devalivasiya yoxdur. Devalivasiyaya o zaman ehtiyac yaranacaq ki, tədiyə balansında girən dollar çıxan dollardan az olacaq. Devalivasiya infiliyasiyaya gətirib çıxara bilər, amma bu o demək deyil ki, devalivasiya baş verməsə infiliyasiya olmayacaq. Indilikdə ən əsası bu gün Azərbaycanın makroiqtisadi göstəricilərinə nəzər yetirsək görərik ki, hər hansı bir böhran yoxdur. Yəni,  hazırda dolların bahalaşması üçün səbəb yoxdur. İqtisadiyyata baxsaq görərik ki, vəziyyət kifayət qədər müsbətdir. Ölkədə xeyli valyuta və resurslar var və bunu dövlət tənzimləyir. Bundan başqa, Azərbaycanda tədbirlər keçirilir, turistlər gəlir və ölkəyə dollar daxil olur. Daha bir məqam odur ki, Azərbaycanda manatın məzənnəsi inzibati qaydada tənzimlənir. Dünya bazarlarında, birjalarda gedən proseslərlə manatın heç bir əlaqəsi yoxdur. Hökumətin və Mərkəzi Bankın inzibati tənzimləmə mexanizmi mövcuddur. Ona görə də milli məzənnə hansısa xarici şoklardan, faktorlardan asılı deyil.

Ramil QULİYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb

18.07.2025 / 15:36
Azərbaycanlı olduğuna görə Ermənistanda girov saxlanılmış və işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verdi

18.07.2025 / 15:17
Latviya Rusiya ilə sərhəddə bomba sığınacaqları tikir...

18.07.2025 / 15:02
" Yeni Azərbaycan" TV-nin icraçı direktoru Murad Paşayevlə müsahibə - VİDEO

18.07.2025 / 14:33
Dövlət İnvestisiyalarının İdarəedilməsi İnformasiya Sistemi yaradılacaq

18.07.2025 / 14:23
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 14:20
Azərbaycan MDB İqtisadi Şurasının Moskvada keçiriləcək iclasında iştirakdan imtina etdi

18.07.2025 / 14:06
Bakıdan Naxçıvana avtobus reysləri bərpa olunur...

18.07.2025 / 14:03
Prezident İlham Əliyev Xocalının Təzəbinə kəndində görülən işlərlə tanış olub - FOTO

18.07.2025 / 13:50
Masallıda 12 minlik qızıl oğurlayan şəxs yaxalandı

18.07.2025 / 13:38
"Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri özünün ən yaxşı dövrünü yaşayır" - Səfir Birol Akgün

18.07.2025 / 13:25
“Formula-1” tribunalarında tamaşaçı sayı 2 min nəfər artırılıb

18.07.2025 / 13:14
Ağdamın Qiyaslı kəndindəki tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:47
Ağdam şəhərində 1 nömrəli körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi - FOTO

18.07.2025 / 12:38
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:30
Rusiyanın 20-dən çox bankı SWIFT sistemindən atılır...

18.07.2025 / 12:26
Prezident Ağdam Sənaye Parkında tütün məmulatlarının istehsalı müəssisəsinin açılışında iştirak edib - FOTO

18.07.2025 / 12:22
"Süni intellektin dövlət auditində tətbiqi auditin müstəqil nəzarət institutu kimi daha da inkişaf etməsinə öz töhfəsini verəcək" - Prezident

18.07.2025 / 12:19
Prezident İlham Əliyev ASOSAI və ARABOSAI təşkilatlarının Birgə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb

18.07.2025 / 12:00
Qubada "Kamaz" və "Jiquli" toqquşub

18.07.2025 / 11:35
Polis təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən sürücülərə xəbərdarlıq etdi!

18.07.2025 / 11:25
Zelenski Rüstəm Umerovu Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin etdi

18.07.2025 / 11:22
Bu gündən məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul başlayıb

18.07.2025 / 11:17
Ədliyyə Nazirliyinin nəşriyyat evi ləğv olunur

18.07.2025 / 11:12
Banklar, 105 gəmi, "Şimal Axını" - Avropa İttifaqından Rusiyaya qarşı ən sərt sanksiya!

18.07.2025 / 11:06
Naxçıvanın Baş naziri müşavirə keçirib

18.07.2025 / 11:02
ABŞ Senatından USAID-ə 9 milyard dollarlıq zərbə!

18.07.2025 / 10:30
“Hulusi Akar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə fəxr etdiyini bildirdi” – EMİN HƏSƏNLİ

18.07.2025 / 10:18
"Şelburn" - "Qarabağ" matçını bu hakimlər idarə edəcək

18.07.2025 / 10:11
"Tehran erməni dostlarına güvənir" - Mehdi Sobhani

18.07.2025 / 10:06
"Qərb Gürcüstanı qarışdırmağa hazırlaşır" - spikerdən AÇIQLAMA

18.07.2025 / 10:00
Türkiyədə antiterror əməliyyatı - 153 İŞİD-çi saxlanılıb

18.07.2025 / 09:30
Trampdan ŞOK ADDIM - Bu məşhur nəşri məhkəməyə verir!

18.07.2025 / 09:22
Daha bir reper saxlanıldı - bu dəfə söyüşə görə...

18.07.2025 / 09:20
Tələbə təqaüdlərindən adambaşına 3 manat tutqu narazılıq yaradıb...

18.07.2025 / 09:17
11 ölkədən Suriyaya dəstək BƏYANATI

18.07.2025 / 09:09
"Sabah" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - hədəf Konfrans Liqasıdır

18.07.2025 / 09:05
Bakının bu əraziləri qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ

18.07.2025 / 09:00
Fransada sosial gərginlik - Həmkarlar İttifaqları tətil elan etdi!

18.07.2025 / 08:33
Azərbaycanlıların Rusiyadan vətənə pul göndərişinə məhdudiyyət qoyulacaq...

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910