Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Qızıl kəskin bahalaşır, dünya iqtisadiyyatı yeni böhrana girir - xəbərdarlıqlar edildi...

Image

Dünyada qızılın qiyməti kəskin qalxır və bəzi müstəqil iqtisadçılar bunu heç də yaxşı əlamət saymır. Aprelin ikinci ongünlüyündə qızılın qiyməti tarixdə ilk dəfə 1 unsiya (31.1 qram) üçün 2 min 400 ABŞ dollarını ötüb. Son altı ayda onun qiyməti 25 faiz artıb.

Hesab olunur ki, ABŞ-ın mərkəzi bankı sayılan Federal Ehtiyatlar Sisitemi tərəfindən uçot dərəcəsi aşağı salınacağı təqdirdə Amerika valyutasının dəyərinin enəcəyi gözləntisi qızıla tələbatı artırır. Hazırda bu dərəcə illik 5,25-5,5% təşkil edir. Aşağı uçot səviyyəsi qızıla marağı və cəlbediciliyi artırır ki, hətta aparıcı ölkələr özləri də belə valyuta ehtiyatlarında sözügedən qiymətli metal həcmini artırmağa başlayırlar. Çünki qızıl bir sığorta mənbəyidir. Lakin məsələnin fərqli tərəfinə nəzər salanlar da var. Məsələn, iqtisadçı Natiq Cəfərli deyib ki, qızılın qiymətinin artması böhranın öncədən xəbərdarlığıdır: "Qızıl güvənli olduğundan, yatırımçılar ciddi böhran təhlükəsi yaxınlaşanda vəsaitlərini daha çox qızılda qorumağa çalışırlar. Birjalar yaranandan tarixən belədir". İqtisadçı hesab edir ki, Azərbaycanda iqtisadi model dünyadakı iqtisadi proseslərə çox həssasdır. O bildirir ki, ixracatda hələ də enerji məhsullarının payı yüksəkdir. Bu halda böhranlar yaşananda enerji məhsullarının qiymətinin düşməsi iqtisadiyyta təsirsiz ötüşmür: "Dünyada iqtisadi daralmalar olacaqsa, neftə olan tələbat da azalacaq". Ancaq neft qiymətləri son yarımilin ən yüksək həddinə çatıb. Təhlilçilər deyir ki, İranın İsrailə hava hücumunun ardınca qiymətlər daha da artacaq. Qeyd edək ki, iki ölkə arasındakı düşmənçilik 40 ili aşsa da, İran ilk dəfə İsrailə hücum edib. İsrailin hücumuna İranın cavab verəcəyinə dair gözləntilər nəticəsində neft qiymətləri oktyabr ayından bəri ən yüksək həddə çatıb. "Fox Business" nəşri yazır ki, "Brent" xam neftinin bir barrelinin qiyməti 92 dolları keçib: "Qiymətlərin sabitləşməsini yalnız ticarət bərpa olunanda gözləyə bilərik. Hələlik, hücumun istehsala heç bir təsiri olmayıb və İran deyir ki, məsələni başa çatdırılmış saymaq olar. Amma aprelin 14-də yaranmış durumla bağlı görüş keçirən Yeddilər Qrupu ölkələrinin liderləri İranın hücumunu qınayaraq, İsrailin güvənliyinə dair öhdəliyini bir daha təsdiqləyiblər. Onlar İrana qarşı sanksiyaları da müzakirə ediblər. 2020-ci ildə İran ABŞ-ın general Süleymanini qətlə yetirməsinə cavabını ölçülü və ədalətli şəkildə vermişdi. İran eskalasiya etmədən əvəz-əvəz prinsipinin üzərində durarsa, neft qiymətləri, qızıl, dollar və istiqrazlar münaqişənin təsiri ilə müəyyən qədər bahalaşsa belə, səhmlərin durumu baxımından üstümüzdən yük götürüləcək. İran Bayden administrasiyası dövründə özünün əsas gəlir mənbəyi olan neft ixracını kəskin artırıb. Trampın dövründə İranın neft ixracatı ciddi ölçüdə azaldılmışdı. Ağ Ev İranı ixracatını artırmağa həvəsləndirmədiyini və sanksiya tətbiq etməyi sürdürdüyünü iddia edir. İranın neft ixracatının azalması ABŞ-da neft və benzin qiymətlərinin daha da artmasına yol açacaq. Bu da payızda keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində siyasi baxımdan həssas məsələdir. Hörmüz boğazından keçən gəmilərin güvənliyi ilə bağlı potensial risqlər də bazar qiymətlərinə təsir göstərən amillərdəndir. Hörmüz boğazı dünyada istehlak olunan neftin beşdə birinə qədərinin keçdiyi yoldur. İran İnqilab Keşikçiləri Korpusunun dəniz qüvvələri komandanı ötən həftənin əvvəli bildirib ki, İran zəruri sayarsa, boğazı bağlaya bilər. Xam neft qiymətlərində artıq risq artımı vardı. Bu artımın nə dərəcədə böyüməsi, demək olar, tamamilə İran və Hörmüz boğazı ətrafında hadisələrin necə cərəyan edəcəyindən asılıdır".

Bundan başqa, indi OPEC+ ölkələri hasilatı azaltmaq yolu ilə neftin qiymətini yuxarı həddə saxlayırlar. Neft qiymətləri fonunda, Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramovun sözlərinə görə, qızıla tələbin artmasının fərqli səbəbləri var: "İnvestorlar yığım vasitəsi olaraq daha çox qızıla yönəlirlər. Rusiya-Ukrayna savaşından sonra daha az risqli vasitələrə sərmayə qoyuluşunun artması müşahidə olunur". Ancaq Vüqar Bayramov dünya iqtisadiyyatında ciddi tənəzzül risqi görmür: "Düzdür, qlobal problemlər var, regional münaqişələr, Yaxın Şərqdə baş verənlər, Rusiya-Ukrayna müharibəsi dünya iqtisadiyyatında siyasi təsirlərə malikdir. Lakin qlobal iqtisadiyyatda artım meylləri qorunub saxlanılır, inflyasiya səviyyəsi də tənzimlənən həddədir. Ona görə, hələlik, nə Beynəlxalq Valyuta Fondunun, nə də Dünya Bankının proqnozlarında kəskin böhran siqnalları və mesajları var. Amma sözsüz, nəzərə alsaq ki, indiki iqtisadi artım qlobal olaraq dayanıqlı sayılmır, o zaman risqlərin yaranması istisna deyil". O düşünür ki, Azərbaycan üçün praktik olaraq xarici faktor kimi neftin dünya bazar qiymətinin təsirləri var: "Hazırda neftin dünya bazarında qiyməti yüksəkdir. "Brent" markalı neftin 1 barreli 90 dolara satılır. Bu, 2024-cü ilin büdcəsində nəzərdə tutulan qiymətdən təxminən 50 faiz çoxdur. Bu kontekstdən, hələlik, regional və qlobal iqtisadi dəyişikliklərin Azərbaycan iqtisadiyyatına mənfi təsirlərini müşahidə etmirik. Eyni zamanda, neft bazarına təsirlər yoxdur. Ona görə də, qızılın qiymətinin artması fonunda yeni qlobal risqlər və dəyişikliklər baş verərsə, Azərbaycana daxil olan valyutanın həcmi baxımından neft bazarındakı dəyişikliklər önəmlidir". Deputat vurğulayır ki, hələlik, neftin mövcud qiyməti ölkəyə daxil olan valyutanın həcminin azalmasına deyil, artmasına səbəb olur: "Neftin qiyməti yüksək olduğundan, Azərbaycanın 2024-cü ildə proqnozlaşdırılan valyuta gəlirlərinin formalaşmasında hər hansı çətinliyin olacağı gözlənilmir".

Ramil QULİYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

16.07.2025 / 22:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov birgə nahar ediblər

16.07.2025 / 21:43
Yekaterinburqdakı Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu həbs edildi

16.07.2025 / 21:21
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a verilsə, bölgəmizdə nə baş verər?

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910