Cümə axşamı günü, 12 iyun 2025
     

Neftlə bağlı mühüm qərar - manatın məzənnəsi dəyişəcək...

Image

Cari ilin ikinci rübündə Rusiya könüllü olaraq neft hasilatını və ixracını sutkada daha 471 min barrel azaldacağını bildirib. Bundan əlavə, Azəraycanın da daxil olduğu OPEC+ hasilatın könüllü olaraq azaldılması müddətinin uzadılacağını açıqlayıb. Bunlar artıq bazara təsir edir.

Ekspertlər qeyd edir ki, baş verənlər  qiymət sabitliyini, ardınca yüksəlişi təmin edir. Hasilatçı ölkələrdə iqtisadiyyatın inkişafını sürətləndirmək üçün bütün bunlar mühüm hesab olunur. Bunlar fonunda Rusiya hökuməti ölkənin yaxın gələcəkdə xam neft hasilatını və ixracını azaldacağını dəqiq izah edib. Apreldə hasilatın 350 min barrel, ixracın isə 121 min, mayda hasilatın 400 min barrel, ixracın isə 71 min barrel azalacağı gözlənilir. Nəhayət, iyunda hasilatın azalması sutkada 471 min barrel olacaq. Təklifin azalması 2023-cü ilin may və iyun ayları üçün orta ixrac səviyyələrinə əsaslanacaq. Üstəlik, bütün bunlar Rusiyanın 2023-cü ilin aprelində elan etdiyi və 2024-cü ilin dekabr ayının sonuna qədər davam edəcək hasilatın könüllü 500 min barrel azaldılmasına əlavə olaraq edilir. Baş nazirin müavini Aleksandr Novakın izah etdiyi kimi, belə qərarlar OPEC+ ölkələrinin neft bazarlarının sabitliyini və tarazlığını qorumaq üçün gördüyü qabaqlayıcı tədbirlərin gücləndirilməsinə yönəlib. OPEC+ qurummundan olan digər könüllülər də kənarda qalmayıblar. Bu günlərdə keçirilən kollektiv danışıqlardan sonra onlar neft hasilatının daha da azaldılması ilə bağlı tədbirlərinin uzadıldığını elan ediblər. Hasilat 2024-cü ildə ümumilikdə sutkada 1,66 milyon barrel azaldılır. Bu həcm əsasən ən böyük ixracatçılar - Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanı tərəfindən bazardan çıxarılır, hər biri hasilatı sutkada 500 min barrel azaldır. Razılaşmada Qazaxıstan, Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Küveyt, İraq, Azərbaycan və Əlcəzair də iştirak edir.  "Digital Broker" şirkətinin aparıcı analitiki Daniil Bolotskixin bildirir ki, hasilatçılar üçün hasilat məhdudiyyətlərinin saxlanılması müsbət amildir: uyğun neft qiymətlərinin yaradılması ilk növbədə büdcə kəsirinin potensial azalması deməkdir: "Mənfi tərəf odur ki, hasilatı uzun müddət aşağı səviyyədə saxlamaq, tədarükün məhdudlaşdırılması neft-qaz sektorunun investisiya cəlbediciliyini azalda bilər". Lakin onun sözlərinə görə, hazırkı mərhələdə dünya qiymətlərinin sabitliyi ixrac həcmlərindən daha vacibdir, çünki sabit qiymətlər təchizatçılarımıza valyuta gəlirlərini az-çox dəqiq proqnozlaşdırmağa imkan verir. 

İstənilən halda, neftin qiymətinin sabitliyini yüksək səviyyədə təmin etməyin hasilatçıların iqtisadiyyatı üçün daha sərfəli olacağını demək olar. Bu, milli valyutaların sabitliyinə də təkan vermək iqtidarındadır. Belə vəziyyətdə manat sabitliyini daha asanlıqla qoruyacaq. Manatın məzənnəsi üçün neftin qiyməti ilə yanaşı, Dövlət Neft Fondundan xərcləmə səviyyəsi də olduqca vacibdir. Çünki manatın taleyini Neft Fondunun hərraca çıxardığı dollarların məbləği də müəyyənləşdirir. Bu halda neftin dünya bazar qiyməti Azərbaycana daxil olan valyutanın həcmi baxımından çox vacibdir. Artımların müşahidə olunması daha çox vəsaitin Azərbaycana daxil olmasına imkan yaradır, çünki ölkə ixracatının 80 faizini neft və neft məhsulları təşkil edir. Bu kontekstdən, təbii ki, Azərbaycanın dövlət gəlirlərində neftin dünya bazar qiymətinin xüsusi rolu var. Qiymətlərin artması praktik olaraq Azərbaycan üçün müsbət amildir, çünki dövlət gəlirləri artır. Hətta orta hesabla bütövlükdə qiymətləndirmə göstərir ki, hər barrel neftin qiymətinin artması ölkəyə daha çox valyutanın daxil olması deməkdir. Bu baxımdan neftin dünya bazar qiymətinin baha olması ölkə üçün əlverişlidir. Neft gəlirlərinin artması fonunda büdcə gəlirlərində artımlar baş verir, tədiyə balansı normaya düşür, maliyyə sabitliyi daha da güclənir. Düzdür, Azərbaycanda manatın məzənnəsi inzibati qaydada tənzimlənir. Mərkəzi Bank 2016-cı ildə "üzən məzənnə" rejiminə keçiləcəyini bəyan etsə də, bu baş tutmadı. Manat yenə inzibati qaydada tənzimlənir. Azərbaycanda hazırda 2024-cü il üçün neftin qiyməti büdcə proqnozlarınada xərclər planında 60 dollar kimi götürülüb. İndiki 80-90 dollarlıq qiymətlər isə bizim üçün olduqca komfortludur. Neftin orta qiymətinin bahalaşması indiki halda ölkənin icmal balansına 2.1 milyard manat xeyir gətirir. Belə ki, ümumi şəkildə neftin hər illik orta qiymətinin 10 dollar yüksək olması Azərbaycanın icmal büdcəsinə 2.1 milyard manatlıq fayda verir. Neft qiymətləri kəskin ucuzlaşmadığı halda manatın ucuzlaşması gözlənilmir. Hasilatın azalması fonunda isə neft yüksək qiymətlə satılmağa davam edəcək. Onu da qeyd edək ki, Azərbaycan böyük həcmdə valyuta ehiyatlarına malikdir. Bu məsələyə inauqurasiya mərasimində prezident İlham Əliyev də toxunub: "Bizim 2003-cü ildə valyuta ehtiyatlarımız 1,6 milyard dollar idisə, bu gün bu, artıq 69,5 milyard dollardır və biz bu 20 il ərzində görün öz valyuta ehtiyatlarımızı nə qədər artırmışıq. Bu, bizə iqtisadi və maliyyə müstəqilliyi verən əsas amillərdən biridir. Aparılan siyasət nəticəsində birbaşa xarici borcumuz 6,4 milyard dollara düşüb, bu da ümumi daxili məhsulumuzun cəmi 9 faizini, ondan da az təşkil edir. İnkişaf etmiş ölkələrdə bu rəqəm 100 faiz, bəlkə də 140 faiz təşkil edir, bizdə isə 9 faizdən az. Yəni, bu, nəyi göstərir? Bizim sağlam maliyyə sistemimizin göstəriciləridir və bu, bizə imkan verir ki, biz müstəqil siyasət aparaq". Onu da qeyd edək ki, ölkədə bütün iqtisadi parametrlər, büdcə, xərcləmələr və gəlirlər 1 manat 70 qəpiklə hesablanıb.  Deməli, hökumət də manatın ucuzlaşmasına imkan vermək niyyətində deyil. 

Ramil QULİYEV



VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

İsrail səfiri Holokostu təhqir edən ermənilərlə dostluq qurur... - VİDEO

Putin saxtalaşdırdı, Ermənistana "qəhrəman" dedi... - VİDEO

Qaz və işığın qiyməti yeni mexanizmlə hesablanacaq...

İran Zəngəzur dəhlizinin qarşısını necə aldı? - Nazirin fikri çox mübahisəlidir...

Vilayətinin Ermənistan üzərindən İranın Avropa ilə əlaqəsini qurmaq fikri Zəngəzur dəhlizinə qarşı çox uğursuz oldu...

SON XƏBƏRLƏR

12.06.2025 / 19:00
Мэрилин Монро: женщина, которая изменила образ женщины

12.06.2025 / 18:58
Tramp: “Kaliforniya qubernatoru Nyusom Los-Ancelesə nəzarəti itirdi”

12.06.2025 / 18:57
Azərbaycanın Gürcüstanda 2 dəfə artırdığı sərmayə azad rayonlarımıza qoyula bilməz?...

12.06.2025 / 18:54
“Molla Nəsrəddin” yolu” adlı yeni kitab işıq üzü görüb

12.06.2025 / 18:43
Qarabağda itkin düşmüş 4 min soydaşımızın taleyi çox yaxınlarda aydınlaşacaq - böyük proses başlayır...

12.06.2025 / 18:29
Kanada-Azərbaycan münasibətlərində “Trüdo dövrü” bitir...

12.06.2025 / 18:27
"Azərbaycan ilə İordaniya arasında bütün səviyyələrdə və sahələrdə dərin münasibətlər mövcuddur" - Hikmət Hacıyev

12.06.2025 / 18:15
“İranın qeyri-müəyyənliyi olmasaydı, Azərbaycan və Türkiyə Zəngəzur dəhlizini zorla açacaqdı” - erməni təfəkkürü...

12.06.2025 / 18:01
Çinlə vizasız gediş-gəliş başladı - bizi nələr gözləyir...

12.06.2025 / 17:53
Prezident İlham Əliyev Starmerə başsağlığı verdi

12.06.2025 / 17:47
4 Türk dövlətinin və Pakistanın xüsusi təyinatlıları "birləşir"...

12.06.2025 / 17:34
Türk professor Mitat Çelikpala İrəvanda "qatıqladı"...

12.06.2025 / 17:20
“TÜRKPA üzv dövlətlərində qanunvericiliyin uyğunlaşdırılması zəruridir” - Əhliman Əmiraslanov

12.06.2025 / 17:15
Ermənistandan Çinə dəmiryolu? - Həm də cəmi 60 milyon dollara başa gəlir?..

12.06.2025 / 17:00
Azərbaycanda sosial müavinətlər artırıldı - FƏRMAN

12.06.2025 / 16:57
Şuşanın İƏT-in turizm paytaxtı elan edilməsi ilə bağlı tədbirlər planı hazırlanacaq - SƏRƏNCAM

12.06.2025 / 16:55
Rusiya DİN-dən sərt açıqlama - qanunsuz miqrantlar ölkəni tərk etməlidir...

12.06.2025 / 16:30
Hindistanda nəhəng təyyarə qəzaya uğradı... 242 sərnişinin hamısı həlak oldu - VİDEO/YENİLƏNDİ

12.06.2025 / 16:22
Yaxın Şərqdə gərginlik pik həddə... İsrail İranı hər an vura bilər, ABŞ bölgədəki bazalarını və səfirliklərini həyəcan vəziyyətinə gətirdi

12.06.2025 / 16:06
Nazir Vilayət Eyvazov xidmətə qəbulla bağlı növbəti sıra baxışı keçirdi - FOTO

12.06.2025 / 16:02
Orban Prezident İlham Əliyevi təbrik etdi

12.06.2025 / 15:48
Gömrük Komitəsinin şöbə rəisi həbs edildi - 8 il 6 ay...

12.06.2025 / 15:34
Leyla Əliyeva ÜST-nin yüksəksəviyyəli tədbirində videokonfrans formatında iştirak edib - FOTO

12.06.2025 / 15:19
TÜRKPA Qərbi Azərbaycana qayıdışı növbəti dəfə dəstəklədi

12.06.2025 / 15:14
“Türk” etnonimi və törələri- YUNUS OĞUZ yazır

12.06.2025 / 14:54
Zelenskinin fikrincə Rusiyanı ancaq sanksiyalar dayandıra bilər - Hər şey Trampın əlindədir...

12.06.2025 / 14:20
"Aprel döyüşləri zamanı 18 döyüş mövqeyi itirdik" - Levon Mnatsakanyan

12.06.2025 / 14:13
AMEA-da “Üzeyir Hacıbəylinin dünyagörüşünün milli fəlsəfi aspektləri” mövzusunda seminar keçirilib

12.06.2025 / 14:10
“Kərimə” dövləti qurmaq istəyən və terror aktları planlaşdıran “Qisas qrupu” üzvlərinə hökm oxundu

12.06.2025 / 14:03
Bakıda müxtəlif növ və çeşiddə qəlyanaltı məhsullarının istehsalı zavodunun açılışı oldu - FOTO

12.06.2025 / 13:42
Gərginliyə baxmayaraq İran-ABŞ danışıqları davam edəcək - Oman XİN tarixi açıqladı...

12.06.2025 / 13:25
Prezident Şahin Mustafayevi 1-ci dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif etdi

12.06.2025 / 13:17
Bank kartlarından 6 min manatdan çox pul oğurlandı...

12.06.2025 / 13:08
Россия - Германия Начинается самое опасное! - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

12.06.2025 / 12:45
"Bakıda 500 mindən artıq sənədsiz ev var" – Deputat

12.06.2025 / 12:07
"Bu nazirlərə sanksiya tətbiq edilməlidir" - İsveç XİN rəhbəri İsraili hədəf aldı

12.06.2025 / 12:03
"Azərbaycan və Rusiya xalqlarını sıx dostluq, mehriban qonşuluq və qarşılıqlı dəstək münasibətləri birləşdirir" - Prezident

12.06.2025 / 12:00
Prezident İlham Əliyev Vladimir Putini təbrik edib

12.06.2025 / 11:27
“TikTok”-da dələduzluq edən şəxs saxlanılıb

12.06.2025 / 11:22
Xaricdə təhsil almış daha 52 nəfərin diplomu tanınmadı

12.06.2025 / 11:15
“Gələn ilin sonuna qədər 34 500 ailə bu ərazilərə köçürüləcək" - Komitə sədri

12.06.2025 / 11:06
Bu gün sülh müqaviləsi imzalanarsa, nələr olar? - CANLI

12.06.2025 / 11:06
"Atam dedi ki, səni and verirəm.." - Xoşqədəm Hidayətqızı atasının vəsiyyətindən danışdı

12.06.2025 / 11:00
"Azərbaycan dövləti qadınların hüquqlarının təmin olunması üçün ardıcıl siyasət həyata keçirir" - Prezident

12.06.2025 / 10:35
47 şübhəli şəxs saxlanılıb - polis

12.06.2025 / 10:28
Lənkəranda bir kiloqramı 450 manata çay satılır

12.06.2025 / 10:23
Göyçə vilayətində partlayış olub, 5 nəfər ölüb -erməni KİV

12.06.2025 / 10:19
Avropa ŞOKDA - "qoca qitə"də qızıl böhranı yaxınlaşır

12.06.2025 / 10:15
"Liverpul" 22 yaşlı futbolçuya "elçi düşüb"

12.06.2025 / 10:06
İrandan Azərbaycana 75 kq narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb -DSX

12.06.2025 / 10:00
Almaniyanın müdafiə naziri qəflətən Kiyevə gəlib

12.06.2025 / 09:35
İsrail İrana qarşı hərbi əməliyyata hazırlıq görür - ABŞ mediası

12.06.2025 / 09:24
Rusiyada traktorla avtomobil toqquşub, 5 nəfər ölüb

12.06.2025 / 09:23
11 minə yaxın tələbə universitetlərdən çıxarılıb - təhsilin, ya idarəçiliyin problemi...

12.06.2025 / 09:18
ABŞ çalxalanır - daha bir şəhərdə komendant saatı tətbiq edildi

12.06.2025 / 09:12
Leroy Sane "Qalatasaray" üçün İstanbula gəldi

12.06.2025 / 09:06
Pentaqonun rəhbəri: “Ukraynadakı müharibədə təcavüzkar Rusiyadır”

12.06.2025 / 09:02
ABŞ və Avropa hələ indi Çinlə daha ağıllı siyasət aparmağa başlayırlar, Çini Rusiyadan qoparmağın nisbətən real yolu budur....

12.06.2025 / 08:37
İşıq-qaz tarifləri ilə bağlı yeni təkliflər dərin narazılıq yarada bilər - necə yəni evdə yaşamayanlar da pul verməlidir?..

11.06.2025 / 21:27
Trampın aksiyaçılara aşırı güc tətbiqi Amerika demokratiyasını yerlə bir etdi...

11.06.2025 / 21:12
Naxçıvanın 4 rayonunda heç bir iş yeri açılmayıb...

11.06.2025 / 20:58
Qaz və işığın qiyməti yeni mexanizmlə hesablanacaq...

11.06.2025 / 20:44
Makron ABŞ-ı da Fransaya düşmən etdi… Siyahı genişləndi...

11.06.2025 / 20:31
Qarabağ separatçılarının əli Şahramanyandan da, yeni " liderdən" də üzüldü...

11.06.2025 / 20:17
Ermənistan yeni katolikos seçiminə hazırlaşır...

11.06.2025 / 20:03
Tramp-Netanyahu ziddiyyəti başladı - İran məsələsi müttəfiqləri parçalayır...

11.06.2025 / 19:50
Tramp Tehranın uranın zənginləşdirməsini dayandırmasından ümidini üzdü

11.06.2025 / 19:38
Gürcüstanda Azərbaycan dilli mətbuatın böyük tarixi var… - MÜSAHİBƏ

11.06.2025 / 19:25
Süni intellekt dövründə ictimai rəyi dezinformasiyalardan qorumaq asan olmayacaq...

11.06.2025 / 19:18
İran ABŞ-ı hərbi bazlarına zərbə endirməklə hədələdi

11.06.2025 / 19:03
İran Zəngəzur dəhlizinin qarşısını necə aldı? - Nazirin fikri çox mübahisəlidir...

11.06.2025 / 18:52
Zaxarova onu təxribata çəkən erməni jurnalistin ağzından vurdu - artıq bütün hədləri aşırsız...

11.06.2025 / 18:48
Qarpız bostanlarına hədsiz verilən nitrat daha bir can aldı…

11.06.2025 / 18:41
Vilayətinin Ermənistan üzərindən İranın Avropa ilə əlaqəsini qurmaq fikri Zəngəzur dəhlizinə qarşı çox uğursuz oldu...

11.06.2025 / 18:34
Medinski təsdiqlədi - “Rusiya Ukraynada Azərbaycanın atəşkəs modelinə imkan verməyəcək”...

11.06.2025 / 18:20
Azərbaycanda uşaq azalır - 38 faiz hara, 26 faiz hara...

11.06.2025 / 18:07
Paşinyanın antikilsə siyasəti seçkinin taleyinə təsir edəcək...

11.06.2025 / 17:53
Paşinyan-kilsə müharibəsinin əsas hədəfi Konstitusiya islahatlarıdır...

11.06.2025 / 17:41
"Güclü ailələr, güclü toplumlar: TDT ölkələrində ailəni dəstəkləyici siyasətlər” adlı yan tədbir keçirilib

11.06.2025 / 17:35
Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş leytenant-cərrah - 13 nəfəri xilas etdi və...

11.06.2025 / 17:27
İndoneziya 10 milyard dollara 48 türk KAAN qırıcısı alır

Süni intellekt dövründə ictimai rəyi dezinformasiyalardan qorumaq asan olmayacaq...

XƏBƏR ARXİVİ