Azərbaycanın dayanıqlı iqtisadiyyatı - neftdən güclü asılılıq olsaydı...
“Biz artıq dayanıqlı iqtisadiyyat yaratmışıq, hətta neftin qiymətinin düşməsini Azərbaycan vətəndaşları hiss etmədilər”. Bunu Prezident İlham Əliyev Şəkidə modul tipli xəstəxana ilə tanışlıqdan sonra həkimlərlə görüşündə çıxışı zamanı deyib.
Dövlət başçısının sözlərinə görə, biz bir sıra sahələrin inkişafına planlı şəkildə yanaşırıq: “Sosial infrastruktur, məktəblər, kənd təsərrüfatı, sənaye potensialı və əlbəttə ki, turizmin inkişafı. Pandemiyanın ən çox ziyan vurduğu sahə turizmdir. Bu il biz 3,5 milyon turist gözləyirdik. Amma indi hər yerdə olduğu kimi, turizm demək olar ki, sıfır səviyyəsindədir. Ona görə daxili turizmə böyük üstünlük verilməlidir. Çünki pandemiya nə vaxt başa çatacaq, heç kim bilmir. Başa çatandan sonra turizm sektorunun bərpası müəyyən müddət tələb edəcək. Çünki indi insanlar harasa getməyə ehtiyat edəcəklər”.
Prezident əminliklə onu da bildirib ki, bütün digər məsələlər uğurla öz həllini tapacaq: “Çünki ölkəmizin çox gözəl perspektivləri var. Biz artıq dayanıqlı iqtisadiyyat yaratmışıq, hətta neftin qiymətinin düşməsini Azərbaycan vətəndaşları hiss etmədilər. Biz bu ağır vəziyyətdə pandemiya ilə mübarizəyə böyük vəsait ayırırıq. Dediyim kimi, dövlət büdcəsinə əlavələr edilməlidir, dürüstləşmə aparılmalıdır. Əlavə xərclər cəlb ediləcək ki, insanlar daha da yaxşı yaşasınlar, ölkəmiz daha da güclənsin və inkişaf etsin”.
Bütün bunlar onu göstərir ki, ölkə iqtisadiyyatı dayanıqlı əsaslara malikdir. İqtisadiyyat neftdən böyük həcmdə asılı olsaydı, o zaman vətəndaşlar bu məhsulun kəskin ucuzlaşmasını öz sosial yaşayışında mənfi mənada hiss edərdilər.
Maraqlıdır, bəs ekspertlər bunu necə dəyərləndirirlər?
Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı-alim Əli Əlirzayevin fikrincə, ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlı olmasının müxtəlif təzahürləri özünü göstərir: “Dayanıqlı inkişaf o deməkdir ki, iqtisadi artım templəri azalmır. Sənaye iqtisadiyyatında müəyyən sabitlik var. Hətta qeyri-neft sənayesində artım qeydə alınıb. Maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər vaxtında verilir. Bütün bunların hamısı dayanıqlı iqtisadiyyatın təzahürləridir. Azərbaycanda yeni sahələr yaradılır, ora investisiyalar yönəldilir və s. Ümumilikdə, ölkə iqtisadiyyatında artım tempi olmasa da, azalma da, demək olar, yoxdur. Bircə turizm sektorunda ciddi azalma var. Bu da pandemiya ilə əlaqədar təbiidir. Çünki bütün dünya ölkələrində turizm sektoru ciddi zərərə məruz qalıb. Neftin dünya bazar qiyməti kəskin ucuzlaşsa da, sosial layihələr ixtisar edilməyib. Bir şeyi nəzərə almaq lazımdır ki, neftin qiyməti həmişə ucuzlaşmır. Müəyyən müddət ucuzlaşdıqdan sonra qiymətlər sabitləşir. Daha sonra artım meylləri özünü göstərir. Digər tərəfdən, Azərbaycanın böyük valyuta ehtiyatları var. Ondan istifadə edib insanların sosial rifahını yaxşılaşdırmaq olar. Ölkənin kənd təsərrüfatı sektoru var. Dayanıqlı inkişafın əsas göstəricisi ölkənin potensialıdır. Azərbaycanda da bununla bağlı kifayət qədər resurs var. O potensialdan rasional şəkildə istifadə etməklə, ölkə iqtisadiyyatında inkişafa nail ola bilərik”.
Məlum oldu ki, bir sıra iqtisadi faktorlar üzündən neftin qiymətinin düşməsini ölkə vətəndaşları hiss etməyiblər.
Vidadi ORDAHALLI
