Pandemiyanın çökdürdüyü ölkələrdən Azərbaycanın daha bir üstünlüyü – qızıl ehtiyatlarımız da əsasən qorundu...
Koronavirus səbəbindən əksər ölkələrin qızıl ehtiyatları azalır. İqtisadi vəziyyətin çətinliyi üzündən dövlətlər həmin ehtiyatlardan istifadə etməli olurlar. Azərbaycan isə öz qızıl ehtiyatlarını qoruya bilib. Belə ki, pandemiyaya rəğmən, qızıl ehtiyatları yerindədir. Ölkənin qızıl ehtiyatları 80 tona yaxındır.
Qeyd edək ki, 2019-cu ildə qlobal qeyri-müəyyənliklər və ticarət müharibələri investorları “təhlükəsiz liman” olan qızıla yönəldib. Bu fonda Azərbaycanda da bu məhsula marağın artması müşahidə olundu. Belə ki, Hesablama Palatası Dövlət Neft Fonduna (ARDNF) investisiya portfelinin tərkibində qızılın payını artırmağı tövsiyə edib. Palatanın ARDNF-in 2020-ci il üzrə büdcəsinə verdiyi rəydə də bu məsələyə xüsusi toxunulur. Belə ki, Palata Fonda bu il daha 49 min 705 kiloqram qızıl almağı məsləhət görüb. Ancaq neftin ucuzlaşması və mart ayından vüsət alan koronavirus pandemiyası sözügedən ehtiyatları artırmağa imkan vermir.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın Dövlət Neft Fondu əsas maliyyə xəzinəsi üçün "sarı metal"ın alışına 1 fevral 2012-ci ildən başlayıb. İki il ərzində 30,18 ton qızıl alınıb. Neft Fondu 2014-2017-ci illərdə qızılın alınmadığını bəyan edib. Azərbaycan hökuməti tərəfindən qızılın alışının ikinci mərhələsi 2018-ci ilin ikinci yarımilində bərpa edilib və ilin sonunadək 21 tona yaxın qızıl alınıb. 2019-cu ildə isə daha çox qızıl alınıb.
Bütövlükdə, indiki çətin dövrdə Azərbaycanın öz qızıl ehtiyatlarını qoruya bilməsini ekspertlər necə dəyərləndirir?
- “Bunun nəticəsidir ki, ölkənin qızılda saxlanan ehtiyatları azalmayıb”
Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov Azərbaycanın öz qızıl ehtiyatlarını qoruya bilməsini bir sıra amillərlə əlaqələndirdi:“Koronavirus pandemiyası bütün dünya iqtisadiyyatını, ən azından, durğunluq dövrünə salmadan birbaşa tənəzzül dövrünə sürükləyib. Bir sıra dünya ölkələri öz daxili iqtisadiyyatlarını qorumaqdan ötrü iki alətdən istifadə edir. Burada söhbət monetar və fiskal siyasətdən gedir. Ancaq hər bir siyasətin yeridilməsinin də öz nöqsanları ola bilər. Azərbaycan isə bu məsələdə ehtiyatlı siyasət yeridərək resurslarını qoruyur. Ölkəmiz bəzi dövlətlərin səhvlərini təkrarlamaq istəmir. Optimal səviyyədə monetar və fiskal siyasət həyata keçirildikdə əksər maliyyə resurslarını qoruyub saxlamaq olur. Azərbaycan hazırda bu metoddan istifadə edir. Bunun nəticəsidir ki, Neft Fondunda, Mərkəzi Bankda toplanan valyuta ehtiyatlarımızı qoruya bilirik. Bununla belə, ölkənin qızılda saxlanan ehtiyatları azalmayıb. Hökumətin pandemiya dövründə həyata keçirdiyi iqtisadi təsiredici alətlər standartlara cavab verir. Müşahidələr göstərir ki, biz iqtisadiyyatımızı maksimal şəkildə qoruya bilirik. Ancaq bir şeyi nəzərə almaq lazımdır ki, bütün dünya iqtisadiyyatı kimi, Azərbaycan iqtisadiyyatı da ilin axırına tənəzzüldən çıxacaq. Lakin bu, iqtisadi idarəetmə nöqsanı deyil. Bu, sadəcə fors-major haldır və bütün dünya iqtisadiyyatını öz təsiri altına salıb”.
Görünən odur ki, Azərbaycanda həyata keçirilən düşünülmüş iqtisadi siyasət qızıl ehtiyatlarının qorunmasına şərait yaradıb.
Vidadi ORDAHALLI
