Çərşənbə axşamı günü, 22 iyul 2025
     

Orta aylıq əmək haqqına görə Qafqazda lider ola bilərik? - Cəmi 997 manat...

Image

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin yanvar-avqust aylarında Azərbaycan iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq nominal əmək haqqı ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 8% artaraq 997.1 manat təşkil edib.

Bu göstərici üzrə Azərbaycan Cənubi Qafqaz, eləcə də qonşu ölkələr arasında yalnız İran İslam Respublikasından öndədir.

Belə ki, bu ilin ikinci rübünün göstəricilərinə görə orta aylıq əmək haqqı Turkmənistanda 1173 manat, Gürcüstanda 1180 manat, Ermənistanda 1203.60 manat, Qazaxıstanda 1375,30 manat, Rusiyada 1611,60 manat təşkil edib. Region ölkələrindən yalnız İran bizdən geri qalaraq 850 manatlıq orta aylıq əmək haqqına malik olub. Göründüyü kimi, Azərbaycan bu göstərici üzrə düşmən Ermənistandan və heç bir sərvəti olmayan, büdcəsinin 43 faizini Azərbaycanın bu ölkə üzərindən reallaşdırdıği layihələr hesabına dolduran Gürcüstandan belə geri qalır. Bəs buna səbəb nədir? Bəlkə də Qazaxıstan və Rusiyanın bu göstəriciyə görə bizdən öndə olmasını anlamaq olar, onlar da sərvət ölkəsidir və tutaq ki, sərvətləri bizimkindən daha çoxdur. Bəs axı Cənubi Qarqazın digər iki ölkəsinə nisbətən Azərbaycan daha çox imkanlara malikdir, sərvəti var - onun satışından ölkəyə külli miqdarda valyuta axır,  tranzit ölkədir, kifayət qədər qazancı var.

Bəli, ölkədə əhalinin sosial vəziyyəti bəzən ölkələrin gəlirləri ilə üst-üstə düşməyə bilir. Bu yalnız ölkə iqtisadiyyatında əmək bölgüsü düzgün aparılmadıqda, gəlirlər qeyri-proporsianal və qeyri-bərabər bölündüyü halda baş verir. 

Birinci növbədə onu qeyd edək ki, ölkədə muzdlu işçilərin əmək haqqını tam şəkildə bazar münasibətləri tənzimləyə bilmir. Ona görə ki, orta aylıq əmək haqqının formalaşmasında əsas rol oynayan muzdlu işçilərin yarıdan bir qədər çoxu dövlət sektorunda çalışır. Hansı ki, onların əmək haqqını bazar iqtisadiyyatı münasibətləri deyil, hökumətin verdiyi qərar tənzimləyir. Başqa sözlə desək, orta ayliq əmək haqqının formalaşmasında əsas rol hökumətin əlindədir. Hökumət isə bu qərarı verəndə bəzi amilləri nəzərə alır. Məsələn, hökumət düşünür ki, dövlət sektorunda çalışan muzdlu işçilərin əmək haqqını artırsa, bu, ilin sonunda orta aylıq əmək haqqının artmasına, bundan da dolayı əmək pensiyalarının daha yüksək məbləğlərlə indeksleşdirilməsinə səbəb olacaq. Bundan  da "zərər çəkən" hökumət olacaq - büdcədən pensiyaçiların məvacibinin ödənilməsinə daha cox vəsait tələb ediləcək. Büdcə xərclərinə qənaət edilməsi üstün tutularaq əmək haqqını artırmağa az meyllənilir.

Digər tərəfdən, iqtisadiyyat sabit və rəqabətli olmadığından əmək haqqı, pensiya və digər ödənişlərin artması dərhal inflyasiya təzyiqi yaradir. Bu səbəblərdən hökumət əmək haqqı artımlarına gedəndə çox ehtiyatla addım atır. Bu isə əmək haqqının daha aşağı templərlə artmasına gətirib çıxarır.

Eyni zamanda, ölkədə iş yerləri məhdud olduğundan, özəl sektorda sahibkarlar isçiyə daha çox şərtlər diqtə edir. Yəni əmək bazarında iş təklif edən sahibkar dominant rola malikdir. Sahibkarlar bir iş yerinə on namizəd tapa bildiyi üçün, ən ağır şərtlər və aşaği əmək haqqına razı olan işçini secir. Nəticədə özəl sektor da orta ayliq əmək haqqının artım tempini əyləyən bir subyektə çevrilir.

Göründüyü kimi, orta aylıq əmək haqqının artmasının qarşısını alan hər iki amil ölkədə özəl sektorun zəif inkişafı ilə bağlıdır. Fikrimizcə, ölkədə özəl sektorun inkişafının zəif olmasının səbəbləri araşdılılıb tapılmali və aradan qaldırılmalıdır.

Özəl sektor inkişaf etdikdə muzdla işləyən işcilərin say balansi onun xeyrinə dəyişəcək və bu məsələdə dövlətin dominant rolu aradan qalxacaq. Digər tərəfdən, özəl sektorun inkisafi əmək bazarına külli miqdarda iş yeri təklifi verməklə sahibkarların əmək bazarında üstün mövqeyini aradan qaldıraraq, "alıcı şahdır" prinsipini bərqərar edəcək.

Akif NƏSİRLİ



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

22.07.2025 / 23:25
Azərbaycan və Türkiyə arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

22.07.2025 / 22:53
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri belə oğurlayıblar - arxeoloq Fərhad Quliyev maraqlı faktlar açıqladı

22.07.2025 / 22:28
Media nümayəndələri Fəxri xiyaban, Zərdabinin məzarı və Zəfər parkını ziyarət ediblər

22.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstan Prezidentini Ermənistanla normallaşma prosesi barədə məlumatlandırdı

22.07.2025 / 21:40
ABŞ-Rusiya savaşı, hələ ki, sözdə şiddətlənir...

22.07.2025 / 21:25
Rusiyanın ittiham etdiyi 2 azərbaycanlı alimdən reaksiyalar niyə gecikdi?..

22.07.2025 / 21:12
Azərbaycanın Avropa ilə siyasi gündəmi yenidən başlayır...

22.07.2025 / 20:58
Macarıstan və Serbiya Aİ-ni parçalayır - rus "neft kartı" işləyir...

22.07.2025 / 20:45
ABŞ-İran-Ermənistan üçbucağında Zəngəzur qovğası başlanır

22.07.2025 / 20:32
Azərbaycan-Ermənistan sülhü şəraitində Cənubi Qafqaz üçün beş mühüm ssenari…

22.07.2025 / 20:18
Azərbaycan rəsmilərinin adından Rusiya ilə münasibətlərə qarşı təxribat... Məqsəd nədir?

22.07.2025 / 20:05
Paşinyan Trampın qorxusundan 2 sülh maddəsinə münasibətini dəyişdi...

22.07.2025 / 19:51
Zəngəzur dəhlizi beynəlxalq ticarətin həcmini 100 milyard dollar artıracaq

22.07.2025 / 19:43
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər və zərərçəkmişlərin hüquqi varisləri ifadə verdi - FOTO

22.07.2025 / 19:37
Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

22.07.2025 / 19:32
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib - FOTO

22.07.2025 / 19:25
Prezident İlham Əliyev: "Bu gün Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz layiqli yerini tutmuş güclü dövlətdir"

22.07.2025 / 19:24
Mətbuatın builki yubileyi əvvəlkilərdən çox fərqli oldu...

22.07.2025 / 19:20
Bir sıra media nümayəndələrinə yubiley medalı verildi

22.07.2025 / 19:19
"Bizim milli mətbuat bir əsr yarım ərzində şərəfli və mütərəqqi inkişaf yolu keçib" - Prezident

22.07.2025 / 19:15
Prezident: "Mətbuatın müstəqilliyi cəmiyyətimizin inkişafının başlıca şərtlərindən biridir"

22.07.2025 / 19:13
“AŞIQLAR QƏRBİ AZƏRBAYCANI TƏRƏNNÜM EDİR” ADLI KİTAB HAZIRLANIR

22.07.2025 / 19:12
"Azərbaycan milli mətbuatı xalqımızın ən ülvi arzularının reallaşmasına öz töhfəsini verib" - Prezident İlham Əliyev

22.07.2025 / 19:11
İrəvan Minsk qrupunun buraxılmasını Bakı ilə müzakirə edir? - Maraqlı bəyanat...

22.07.2025 / 19:07
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın media nümayəndələrinə müraciət ünvanladı

22.07.2025 / 18:57
Prezident Əliyev sazişlə bağlı İrəvana növbəti mühüm təklifi etdi...

22.07.2025 / 18:44
Avropa yalnız Azərbaycandan qaz alışını çoxaldıb - digər 3 mənbədən isə...

22.07.2025 / 18:30
İran nüvə müzakirələri üçün ABŞ-ı yox, 3 Avropa ölkəsini seçdi...

22.07.2025 / 18:23
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:16
Dünya mediası Əliyevin Mediaforumda çıxışına niyə həssas yanaşdı..

22.07.2025 / 18:08
DGK sədri Şahin Bağırov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:01
Qərb Azərbaycanı iki qonşu ilə müharibəyə sövq edir... Şok

22.07.2025 / 17:48
Prezident İlham Əliyevin "Rusiya məhkəməyə veriləcək" bəyanatına Kremldən reaksiya ..

22.07.2025 / 17:35
Trampı Azərbaycanla bağlı xüsusi demarşa təşviq edən hadisə...

22.07.2025 / 17:30
Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 17:22
İsraildən Şara ilə bağlı şok iddia - 7 ayda 3 sui-qəsd cəhdi… Həyatını türklər xilas etdi…

22.07.2025 / 17:19
BDU-nun müəllimi “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını təbrik etdi

22.07.2025 / 17:15
Hakan Fidandan xəbərdarlıq - Suriyanı bölməyə çalışsalar, müdaxilə edəcəyik...

22.07.2025 / 17:09
Tramp ABŞ-ı UNESCO-dan çıxarır...

22.07.2025 / 17:05
“Nar” milli mətbuatın 150 illiyini media nümayəndələri ilə qeyd edib - FOTO

22.07.2025 / 16:57
Daxili işlər nazirinin adından saxta məlumatlar yayıldı - MEDİA çağırış etdi...

22.07.2025 / 16:50
İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirilməsinin qarşısı alındı

22.07.2025 / 16:33
Yunus Oğuzun 65 illik yubileyi münasibəti ilə kitab nəşr olunub

22.07.2025 / 16:32
Ömrünün 16 ilini orduda keçirdi, Vətən yolunda şəhadətə ucaldı

22.07.2025 / 16:30
Mətbuat Şurası Yunus Oğuzu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 16:27
BDU-nun müəllimi Qismət Yunusoğlu “Bakı-Xəbər”i təbrik etdi

22.07.2025 / 16:20
Ali təhsil sahəsində tətbiq edilən beynəlxalq ikili diplom proqramlarının sayı artırıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 16:18
Türkiyənin Egey sahilində yerləşən Didimi ziyarət etmək üçün 5 səbəb...

22.07.2025 / 16:15
Azərbaycanda qablaşdırılan dərmanlar 5 il yerli mal hesab olunacaq

22.07.2025 / 16:10
Azərbaycanda əmlakın qeydiyyatına dair yeni prosedur müəyyənləşdi

22.07.2025 / 16:07
Çoxşaxəli istedad sahibi, dərin intellektual... Aydın Mirzəzadədən Yunus Oğuza yubiley təbriki...

22.07.2025 / 16:01
Millət vəkili jurnalistləri təbrik etdi

22.07.2025 / 15:50
Millət vəkili Cavanşir Feyziyev jurnalistləri təbrik edib

22.07.2025 / 15:48
Millət vəkili Vüqar İskəndərov Yunus Oğuzu 65 yaş münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 15:28
Ərdoğan Avropa İttifaqına çağırış etdi - Türkiyəyə ehtiyacınız var…

22.07.2025 / 15:12
Ceyhun Bayramovun Gürcüstanın XİN başçısı ilə müzakirə etdiyi məsələlər açıqlandı...

22.07.2025 / 14:53
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlandı

22.07.2025 / 14:36
İranın Rusiyadakı keçmiş səfiri - "Kreml seçim qarşısında qalsa, İsraili seçəcək"

22.07.2025 / 14:20
İran uranın zənginləşdirilməsinin müvəqqəti dayandırıldığını açıqladı...

22.07.2025 / 13:29
"Ermənistan konstitusiyasından ərazi iddiaları çıxarılmalı, Minsk Qrupu ləğv edilməlidir" - Nazir

22.07.2025 / 13:18
Prezident İlham Əliyev onun çıxışını paylaşdığına görə Trampa təşəkkür etdi

22.07.2025 / 13:10
Москва придумала новых врагов - казахов и президента Токаева - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

22.07.2025 / 13:08
Sabirabadda avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2,1 milyon manat vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 12:22
Maqnit qasırğası barədə əhaliyə XƏBƏRDARLIQ

22.07.2025 / 12:12
Hacıqabulda taxıl daşıyan TIR aşıb

22.07.2025 / 12:03
Türkiyə bu dəmir yolu layihəsinə 2,4 milyard avro cəlb edib

22.07.2025 / 11:43
BMT-dən həyəcan təbili: Quraqlıqlar qlobal fəlakətə çevrilir!

22.07.2025 / 11:38
Zəngəzur dəhlizi açıldıqdan sonra bu şirkətlərin xərcləri azalacaq

22.07.2025 / 11:22
Ceyhun Bayramovla Maka Boçorişvili arasında təkbətək görüş keçirilir

22.07.2025 / 11:12
Xırdalanda faciə - fəhlə üçüncü mərtəbədən yıxılıb öldü

22.07.2025 / 11:04
Azərbaycanlı hakim UEFA-dan təyinat alıb

22.07.2025 / 11:03
Rusiya Qafqazdan sökülməyə başladı - CANLI

22.07.2025 / 11:00
Baqrat Qalstanyan Paşinyanın nazirlərindən kompensasiya tələb edir

22.07.2025 / 10:41
Rezidenturaya qəbul imtahanının II mərhələsində iştirak üçün qeydiyyat başlayıb

22.07.2025 / 10:25
Jurnalistika şərəfli və yüksək məsuliyyət tələb edən peşədir - Hikmət Hacıyevdən PAYLAŞIM

22.07.2025 / 10:14
Uranın zənginləşdirilməsi proqramından imtina etməyəcək - Əraqçi ABŞ-a meydan oxudu

22.07.2025 / 10:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstana səfərə gedib

22.07.2025 / 10:06
Daha 53 ailə Cəbrayıla köçürüldü

22.07.2025 / 10:04
Media nümayəndələrinin iştirakı ilə "Mədəniyyətimiz, mətbuatımız: 150 il birlikdə" adlı tədbir keçirilib

22.07.2025 / 10:03
Prezident İlham Əliyevdən Milli Mətbuat Günü münasibətilə paylaşım

22.07.2025 / 09:31
Donald Tramp Prezident İlham Əliyevin Xankəndidəki çıxışından bir hissəni paylaşıb

Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910