Kalininqraddakı "İsgəndər" raketləri NATO-nu cavab tədbirlərinə sövq edir
Qərblə münasibətləri kəskinləşən Moskva son dövrlərdə güc nümayişinə daha çox meyl etməyə və NATO ilə sərhəd bölgələrə yeni hərbi qüvvələr yerləşdirməyə başlayıb. Özü də bu zaman Moskva bölgəyə ən müasir texnikasını yerləşdirir və bu sırada barəsindən son dövrlərdə daha çox bəhs edilən "İsgəndər" raketləri də yer alır. Hazırda "İsgəndər" raketlərinin Kalininqrad vilayətində yerləşdirilməsi yeni qalmaqala yol açmaqdadır.
İsveç müdafiə naziri Peter Xultkvist bildirir ki, "İsgəndər" raket komplekslərinin Kalininqrad vilayətində yerləşdirilməsi Baltik regionundakı situasiyanı gərginləşdirəcək. Onun sözlərinə görə, rəsmi Stokholm Rusiyanın bu addımına provokasiya və xəbərdarlıq kimi baxır: "Bu bütün regionda situasiyanı gərginləşdirəcək. Üstəlik, bu raketlərin nüvə başlığı daşıya bilməsi situasiyanı daha da gərginləşdirir". Məşhur "The Observer" nəşri isə yazır ki, "İsgəndər"lərin Kalinqradda yerləşdirilməsi Vaşinqtona və şəxsən prezident Barak Obamaya çağırışdır: "Bu raketlərin Kalininqradda, Baltik respublikalarından Qərbdə yerləşdirilməsi NATO-nun bütün şərq cinahını təhdid edir. Varşava və alyansın bir neçə digər üzvü üçün bu addım Karib böhranının Baltik versiyasıdır". "The Observer" qeyd edir ki, 500 kilometr mənzilli "İsgəndər-M" kompleksləri Polşa və Baltik ölkələrindəki hədəfləri vurmağa imkan verir.
Xatırladaq ki, bu günlərdə Amerika kəşfiyyatı Rusiyanın Kalininqrada gizli şəkildə "İsgəndər-M" raket komplekslərini yerləşdirdiyini açıqlayıb. "Röyters"ə danışan ABŞ kəşfiyyatındakı mənbə isə Rusiyanın yeni müharibəyə hazırlaşa biləcəyi ehtimalından danışıb:
"Rusiya Kalininqrada "İsgəndər-M" raket komplekslərini yerləşdirir. 2014-cü ildə təlimlər üçün bu ərazilərə raketlər gətirilmişdi. Lakin bu dəfə müharibə hazırlığının olması da istisna deyil. Bu, həmçinin, NATO-ya "əzələ nümayişi"dir". Daha əvvəl "The Guardian" nəşri Estoniya mənbələrinə istinadən məlumat yaymışdı ki, "İsgəndər-M" raket-kompleksləri Sankt-Peterburqdan "Ambal" gəmisində daşınır.
Ekspertlər də Rusiyanın bu addımını yeni müharibəyə hazırlıq kimi qiymətləndirib. Bu məlumatın yayılmasından sonra Rusiya Müdafiə Nazirliyi "İsgəndər-M" raketlərinin Kalinqrad vilayətində yerləşdirildiyini təsdiq edib. Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü İqor Konaşenkov bildirib ki, komplekslər Kalinqrad vilayətinə Rusiya silahlı qüvvələrinin döyüş hazırlığı çərçivəsində yerləşdirilib. Onun sözlərinə görə, "İsgəndər-M" kompleksləri mobildir və onların Kalinqrad vilayətinə aparılması böyük sirr təşkil etmir. Konaşenkov ABŞ kəşfiyyatının bu raketlərin Kalinqrad vilayətinə aparılmasını izləyəcəyini əvvəlcədən bildiklərini deyib. Çünki raket qoşunları döyüş hazırlığı planı çərçivəsində ölkə daxilində dəniz, hava və quru yolu ilə böyük məsafə qət edir: "Kalinqrad vilayəti də istisna deyil, raket qoşunlarının bu bölmələri əvvəllər də ora yerdəyişmə edib və bundan sonra da edəcək".
Xatırladaq ki, bu günlərdə Rusiyanın Ermənistana da "İsgəndər" kompleksləri verdiyi üzə çıxıb. Lakin nədənsə, Qərb NATO üzvü olan Türkiyə ilə sərhəddə bu raketlərin mövcudluğuna dair heç bir şərh verməyib. Amma istisna deyil ki, "İsgəndər"lərin Ermənistanda yerləşdirilməsi fonunda bu ölkə də NATO-nun hədəfinə çevrilsin. Ekspertlərin gəldiyi qənaətə görə də, bu gün Rusiyanın "İsgəndər" raket sistemlərini Ermənistanda yerləşdirməsi bu ölkənin özünə açıq təhlükə yaradacaq. Belə ki, Rusiyanın NATO ilə mümkün qarşıdurma halında NATO-nun ilk hədəfi Rusiyanın raket artilleriya sistemlərini sıradan çıxarmaq olacaq. Bu da Rusiyanın bufer zona seçdiyi Ermənistan ərazisinin hədəf olaraq vurulması deməkdir. Düzdür, araşdırmalara əsasən, Rusiyanın Ermənistana satdığı raketlər əslində funksional özəllikləri və hədəfi vurma radiusu xeyli azaldılmış "İsgəndər-E" kompleksinə aiddir. Belə ki, "İsgəndər" komplekslərinin bu variantı xarici ölkələrə satış üçün nəzərdə tutulduğundan, beynəlxalq qaydalara uyğun olaraq onun bir çox göstəriciləri məhdudlaşdırılıb. Məsələn, raket texnologiyalarına qoyulan beynəlxalq nəzarət qaydalarına görə, raket texnologiyasına malik ölkələrin xarici ölkəyə satacağı raketlərin hədəfi vurma məsafəsi 300 kilometri keçə bilməz. Digət tərəfdən, belə raketlərin çəkisi 500 kiloqramdan artıq olmamalıdır. Məhz bu səbəbdən Ermənistana satılan "İsgəndər-E" raketləri maksimum 280 kilometrə qədər hədəfi vura bilər və bu silahın raketlərinin çəkisi 480 kiloqramı keçmir. Digər tərəfdən, "İsgəndər-E" komleksinin divizionu yalnız 1 raket atəşi aça bilir. Halbuki, daha müasir və təkmilləşdirilmiş "İsgəndər-M" kompleksində 1 dəqiqə fərqlə 2 raket hədəfi vura bilər. Paralel olaraq, "İsgəndər-E" raketləri "M" variantı ilə müqayisədə daha asan müəyyən oluna bilir, onun raketləri xeyli az manevr etmək qabiliyyətinə malikdir. Həm də onlar "İsgəndər-M" variantında olan radiokorreksiya, lazer və optik hədəfləmə özəlliklərindən məhrumdur. Amma istənilən halda bu raketlər hər zaman NATO-nun hədəfindədir.
Tahir TAĞIYEV
