Əliyev proqramı təsdiqlədi - Naxçıvan İran qazından xilas olacaq...

Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyev “Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023–2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. 

Dövlət Proqramında, Naxçıvan Muxtar Respublikasının təbii qazla təminatında risqlərin azaldılması məqsədilə Türkiyədən Naxçıvana təbii qaz nəqli üçün boru kəmərinin çəkilməsi nəzərdə tutulub.  

Qeyd olunduğu kimi, Prezidentin təsdiqlədiyi Dövlət Proqramında Türkiyədən Naxçıvana qaz çəkilməsi məsələsi də əksini tapıb. Bilirik ki, Naxçıvanın qazı İrandan gedir. Yəni biz burdan Astaraya qaz veririk, İran da oradan Naxçıvana qaz ötürür. Naxçıvana Türkiyədən çəkilən qaz kəmərinin strateji əhəmiyyəti nədir? Bu, nəhayətdə Naxçıvanı İran qazının asılılığından xilas etməyə gətirib çıxaracaqmı?

• "Bu kəmərin çəkilişi Naxçıvana İrandan qaz verilməsini məhdudlaşdıracaq" 

Mövzu ilə əlaqədar "Bakı-Xəbər"ə şərhində Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Aydın Hüseynov  “Naxçıvan təbii ehtiyatlar və xammal bazası, bərpa olunan enerji potensialı ilə zəngindir. Eləcə də turizm potensialı yüksəkdir. Bu resursları tam hərəkətə gətirmək üçün sahibkarlığın inkişafına, ixracın stimullaşdırılmasına və əlverişli investisiya mühitinin yaradılmasına dövlət dəstəyi və institisional addımların atılması nəzərdə tutulur. Prezident İlham Əliyevin imzaladığı müvafiq sərəncama əsasən, Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023-2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı təsdiq edilib. Dövlət Proqramının məqsədi davamlı iqtisadi artımın təmin edilməsi və vətəndaşların həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması sayəsində Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsini və ölkə iqtisadiyyatına tam inteqrasiyasını təmin etməkdən ibarətdir" deyə bildirdi. 

Millət vəkili qeyd edib ki, bu məqsədlərə nail olmaq üçün 2023–2027-ci illər üçün 11 prioritet istiqamət müəyyən olunmuş və Dövlət Proqramının həyata keçirilməsi ilə bağlı icrası planlaşdırılan bütün 8 tədbirlər həmin prioritet istiqamətlər üzrə qruplaşdırılıb. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadi-coğrafi mövqeyindən, təbii ehtiyatlarından, sosial-iqtisadi potensialından və tranzit imkanlarından səmərəli istifadə etməklə mövcud çatışmazlıqların aradan qaldırılması və iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi ilə bağlı tədbirlərlə sözügedən prioritet istiqamətlər müəyyən edilib. 

A.Hüseynov bildirdi ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında iqtisadi aktivliyi artırmaq məqsədilə azad iqtisadi zonanın yaradılması ticarət və logistika imkanlarını genişləndirəcək, ərazi ticarət və ticarət qovşağı kimi inkişaf etdiriləcək. Belə ki, üç ölkə ilə sərhəd zonasında yerləşməsi Naxçıvan Muxtar Respublikasına ticarət qovşağı, xüsusilə malların təkrar ixrac yeri və ya sərhədyanı bazar kimi istifadə üçün əlverişli şərait yaradır. Bu məqsədlə, Naxçıvan Muxtar Respublikasına gətirilən bütün malların idxal rüsumundan azad olunması, habelə Naxçıvan şəhərində malların xarici ölkə vətəndaşlarına vergi və gömrük nəzarəti altında idxal rüsumları və əlavə dəyər vergisi olmadan satılması üçün orada Ticarət Mərkəzinin yaradılması məqsədəuyğun hesab edilir. "Sosial-iqtisadi inkişaf Proqramında Türkiyədən Naxçıvana qaz çəkilməsi məsələsi də əksini tapıb. Hazırda Naxçıvana qaz  İrandan verilir, Azərbaycan bu yanacağı İrana Astara vasitəsilə nəql etməklə barter edir. Yəni İranda Naxçıvana qaz bu tranzit əlaqələndirməsi vasitəsilə aparılır. Qarşıdakı planda isə Naxçıvana Türkiyədən çəkilən qaz kəməri vasitəsilə yanacağın verilməsi gündəmdədir. Bunun səbəbi Azərbaycanın birbaşa özünün milli enerji konsepsiyasının hədəflərinə uyğun olaraq daha təhlükəsiz və etibarlı, rentabelli qaz nəqli siyasəti həyata keçirməsi ilə bağlıdır. Bu kəmərin çəkilişi Naxçıvana İrandan qaz verilməsini məhdudlaşadıracaq. Ancaq bu o demək deyil ki, İran və Azərbaycan qaz sahəsində əməkdaşlıq etməyəcəkdir. Hər iki ölkə birgə qaz enerji xətti üzrə bölgədə enerjinin şaxələmndirilməsində yaxından iştirak edəcəkdir"-deyə A. Hüseynov vurğuladı. 

İradə SARIYEVA