Azərbaycanda həyata keçirilən siyasətin əsas məqsədlərindən biri də dünya birliyinə inteqrasiya, eyni zamanda beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərin daha da genişləndirilməsi və qarşılıqlı əməkdaşlığa əsaslanan inkişaf platforması formalaşdırmaqdan ibarətdir.
Müxtəlif güc mərkəzləri ilə bərabər məsafədə dayanmağı bacaran bir siyasət yürüdülüb. Bu siyasət ilk növbədə milli maraqlara söykənib. Paralel olaraq da öz tərəfdaşlarının maraqlarını nəzərə almaqla, əməkdaşlıq mühitinə, bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq prinsiplərinə söykənən siyasət həyata keçirilib. Həmin siyasəti ölkə Prezidenti İlham Əliyev müvəffəqiyyətlə davam etdirir. Dövlət başçısının müəyyən etdiyi xarici siyasət kursunun prioritet istiqaməti ikitərəfli münasibətlər formatıdır. İkitərəfli münasibətlər yüksək səviyyədə olanda üçtərəfli, dördtərəfli və digər çoxtərəfli əlaqələr formalaşır. Qonşularla münasibətlər ikitərəfli münasibətlər çərçivəsində bizim üçün ən öndədir. İşğalçı Ermənistan dövləti ilə bu münasibətlər indiyədək olmayıb. Gələcəkdə münasibətlərin və əməkdaşlıq münasibətlərinin yaranması isə Ermənistanın davranışından asılıdır.
- Bunlar Azərbaycanın mövqelərini gücləndirib
Qonşularımızla yüksək səviyyəli münasibətlərimizin olması nəticə etibarilə regionda çox mühüm layihələrin reallaşmasına yaşıq işıq yandırıb. Əgər bizim Gürcüstan və Türkiyə ilə yüksək səviyyəli əlaqələrimiz olmasaydı, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft və qaz kəmərlərindən, Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xəttindən söhbət gedə bilməzdi. Bu ölkələrlə yaxşı əlaqələrimiz olmasaydı, bu gün Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizindən danışa bilməzdik. Eyni zamanda Rusiya ilə strateji tərəfdaşlıq münasibətlərimiz olmasaydı Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi işə düşə bilməzdi. Bütün bunlar bir daha təsdiq edir ki, strateji əhəmiyyətli layihələrin reallaşmasında
Azərbaycanın uğurlu ikitərəfli münasibətləri, xüsusilə də qonşu ölkələrlə əlaqələri çox mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bunlar Azərbaycanın mövqelərini gücləndirib. Həm də iqtisadi müstəqilliyimizi təmin edib ki, bu da siyasi müstəqilliyimizi şərtləndirib və ölkəmiz beynəlxalq aləmdə etibarlı tərəfdaş kimi qəbul edilir.
- İsraildə Səfirlik və Fələstində Təmsilçilik...
Bugünlərdə Azərbagcan diplomatik sahədə daha bir mühüm addım atdı. Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın İsraildə (Təl-Əviv şəhərində) səfirliyinin və Fələstində (Ramallah şəhərində) Təmsilçilik Ofisinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında sərəncamlar imzalayıb.
Sərəncamlara əsasən, Nazirlər Kabineti İsraildə səfirliyin və Fələstində Təmsilçilik Ofisinin fəaliyyətinin təmin edilməsi ilə bağlı maddi-texniki təchizat və maliyyələşdirilmə məsələlərini həll edəcək.
Azərbaycan Milli Məclisi noyabrın 19-da Azərbaycan hökumətinin İsraildə səfirlik və Fələstində Təmsilçilik Ofisi açmasına razılıq verib. Azərbaycan parlamentinin qərarı çoxsaylı beynəlxalq qurumlar tərəfindən dəstəklənib. İsrail hökuməti isə Azərbaycanın Tel-Əvivdə səfirlik açmasını strateji müttəfiqlik kimi qiymətləndirib.
Prezident Əliyev həmçinin Keniyada, Albaniyada Azərbaycan səfirliklərinin və BMT-nin Nayrobi bölməsində Azərbaycanın Daimi Nümayəndəliyinin fəaliyyətinin təmin edilməsi barədə sərəncamlar imzalayıb.
İsrail və Fələstinlə bağlı qərarların eyni tarixdə verilməsini Azərbaycanın xarici siyasəti baxımından doğru addım kimi dəyərləndirilə bilər. Bakı ilə Təl-Əviv arasındakı münasibətlərin yüksəlməsi müsbət haldır. Bu, çoxdan gözlənilən idi. İsrail Azərbaycanın müstəqilliyini ilk tanıyan dövlətlərdən biridir. Eyni zamanda, İkinci Qarabağ müharibəsində ölkəmizə verdiyi diplomatik və hərbi dəstək sayəsində İsrail Azərbaycana ən yaxın dost ölkələrdən birinə çevrildi. Təl-Əvivdə gec də olsa səfirliyimizin açılması təqdirediləsi qərardır. Anoloji olaraq Fələstində diplomatik nümayəndəliyimizin açılması da onu göstərir ki, Azərbaycan dost İsrail dövlətilə yanaşı, həm də müsəlman ölkəsi olan Fələstin arasında pariteti qoruyub saxlamaqla balanslaşdırılmış siyasət yürüdür. Hər iki qərarın eyni tarixdə verilməsi Azərbaycanın xarici siyasəti baxımından doğru addımdır. özünün daxili və xarici siyasətini müəyyənləşdirərkən, belə qərarlar verərkən, İran kimi ona qısqancla yanaşan deyil, daha çox dost dövlətlərin həmin qərara münasibətini dəyərləndirməlidir. İranın Bakının bu qərarına qarşı hər hansı bir formada kəskin etirazının olacağını düşünmürəm. Hər hansı bir ölkədə səfirlik açmaq Azərbaycanın suveren hüququdur.
Bir sözlə, belə qənaətə gəlmək olar ki, Azərbaycanın yeni səfirlik və nümayəndəlikləri-dünyaya inteqrasiyanın yeni xətti kimi dəyərləndirilə bilər.
Politoloq Yeganə Hacıyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycanın İsraildə indiyədək səfirlik açmamasının tək səbəbi müsəlman dünyasından özünə yönəlik dəstəyi itirməmək istəyi idi:
“Azərbaycan bu məsələdə Türkiyə nümunəsini əsas götürmüşdü. Türkiyə ötən əsrin 50-ci illərinin axırlarında İsraillə olduqca isti münasibətlər qurduğu üçün, 60-cı illərdə qabaran Kipr məsələsində beynəlxalq arenada müsəlman dövlətlərinin dəstəyini ala bilməmişdi. Məhz bu fakt üzərindən müsəlman ölkələr həm BMT, həm də İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində, həmçinin digər beynəlxalq platformalarda Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi məsələsinə dair hər zaman Azərbaycanı dəstəklədilər. Sırf bu fakt üzərindən Azərbaycan daha ağıllı strategiya seçərək, İsraillə münasibətləri müxtəlif kanallarla ən yüksək səviyyəyə çatdırmış, səfirliyin açılması məsələsini isə daha yaxşı zamanlara qədər təxirə salmışdı.
Fələstində nümayəndəliyin açılmasını isə sadə məntiqlə izah etmək olar. Fələstinlə olan münasibətlərimizin bu mərhələsində şərtlər elədir ki, sadəcə nümayəndəlik davam etmək üçün yetərli sayıla bilər. Yəni əlaqələrimiz İsrail kimi çoxşaxəli və geniş olmadığı səbəbindən, nümayəndəlik səviyyəsində də bunu həyata keçirmək mümkün olacaq”.
Göründüyü kimi, bu qənaətə gəlmək olar ki, Azərbaycanın səfirliklərin açılması ilə bağlı yeni siyasəti ölkəmizin dünya birliyinə inteqrasiyasını və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsinə mühüm töhfə verəcək.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
