Mətin Məmmədli : "Məhz Rəisi prezident seçildikdən sonra İran-Azərbaycan münasibətlərində ciddi problemlər meydana çıxıb"
"Ümid edirəm ki, İran hökumətinin ermənipərəst hərəkətləri çox kövrək sülhə xələl gətirməyəcək”.
Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev noyabrın 25-də ADA Universitetində keçirilən “Orta Dəhliz boyunca: geosiyasət, təhlükəsizlik və iqtisadiyyat” mövzusunda beynəlxalq konfransda bildirib.
“Hesab edirəm ki, azərbaycanlıların hisslərini və bizim maraqlarımızı nəzərə almağın zəruriliyi barədə daha çox anlayış nümayiş olunacaq. Bu vəziyyəti bizim yaratmadığımızı bildirmək üçün son bir məsələni də qeyd etmək istərdim. Mən İranın əvvəlki üç prezidenti ilə - Prezident Hatəmi, Prezident Əhmədinejad və Prezident Ruhani ilə işləmişəm. Bütün bu illər ərzində heç vaxt indiki vəziyyətimizə oxşar bir şey olmayıb. Heç vaxt Azərbaycana qarşı nifrət və təhdid dolu sözlər işlədilməyib, sərhədimizdə heç bir hərbi təlim keçirilməyib, ancaq bir neçə ay ərzində iki hərbi təlim keçirilib. Deməli, bu o deməkdir ki, bu vəziyyəti yaradan biz deyilik. Biz bu vəziyyətin daha tez bitməsini istəyirik. Biz bütün qonşularımızla sülh və dostluq münasibətləri istəyirik. Eyni zamanda, biz həmişə öz ləyaqətimizi, müstəqilliyimizi, həyat tərzimizi müdafiə edəcəyik və heç bir xarici aktora öz standartlarını və iradəsini hökumətimizə və xalqımıza tətbiq etməyə imkan verməyəcəyik” - deyə Azərbaycan Prezidenti vurğulayıb.
"İranla münasibətlərin kəskinləşməsinin səbəbkarı biz deyilik"
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin aparıcı məsləhətçisi Mətin Məmmədli baki-xeber.com-a şərhində bildirdi ki, İran-Azərbaycan münasibətlərinin hazırkı vəziyyətə çatmasının səbəbkarı hazırkı İran hakimiyyətidir: "Bəli, cənab Prezident də dünənki çıxışında qeyd etdi ki, İranın əvvəlki prezidentlərinin hakimiyyəti dövründə bizim Cənub qonşumuzla hər hansı ciddi problemlərimiz olmayıb. O kontekstdə qeyd etdi ki, hazırkı vəziyyət yeni prezidentin hakimiyyəti dönəminə təsadüf edir. Məhz Rəisi prezident seçildikdən sonra İran-Azərbaycan münasibətlərində ciddi problemlər meydana çıxıb. Bu da, təbii ki, cənab Prezidentin də qeyd etdiyi kimi, problemin bizdən qaynaqlanmadığının sübutudur, göstəricisidir. Mən burada bir məqamı da qeyd etmək istərdim ki, İbrahim Rəisi prezident seçildikdən sonra onun hökumətinin xarici siyasət prioritetlərindən biri kimi qonşularla münasibətləri inkişaf etdirmək qeyd olunmuşdu. Yəni qonşularla bütün səviyyələrdə, siyasi, iqtisadi, ticari, mədəni və sair məsələlərdə münasibətləri inkişaf etdirmək prioritet olaraq qəbul olunmuşdu. Yəni onun xarici siyasətində qonşularla əlaqələrin, münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, belə demək mümkünsə, xüsusiləşdirilmişdi. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, biz həmin münasibəti görmədik. Yəni İbrahim Rəisi hakimiyyətə gəldikdən sonra Azərbaycanla münasibətlərində çox ciddi problemlər çıxdı. Qonşularla münasibətlərin inkişafını prioritet kimi qəbul edirsənsə, qonşunun maraqlarını nəzərə almalısan, münaqişə edən qonşuların varsa onlar arasında ən azı balanslı, tərəfsiz mövqe nümayiş etdirməlisən. Amma bütün bunların heç birini biz İran hakimiyyətinin, İran dövlətinin son bir il, il yarım ərzində bizə olan münasibətində görmədik. Açıq şəkildə İran bu gün Ermənistanın tərəfini tutur".
M.Məmmədli vurğuladı ki, İran Ermənistanın beynəlxalq hüquq qaydalarına zidd, qeyri-rosional siyasətini müdafiə edir. "Belə olanda da, təbii ki, İranın Azərbaycanla münasibəti hansı səviyyədə olacaq? Nəzərə alsaq ki, Ermənistanı müdafiə etməklə bərabər həm də İran rəsmiləri, siyasiləri, hərbi rəhbərliyinin nümayəndələri və s. davamlı olaraq ölkəmizə qarşı əsassız ittihamlar səsləndirirlər. Ölkəmiz daxilində İrana bağlı qüvvələr ölkənin konstitusion quruluşuna qarşı mübarizə aparır, açıq çağırışlar edirlər. Onların bir çoxu bu gün İran ərazisində fəaliyyət göstərir. Yəni bunlar hamısı cəm halında, İran-Ermənistan münasibətləri, İranın ölkəmizə qarşı münasibəti, İran rəsmilərinin ardıcıl olaraq dövlətimizə qarşı çıxışları, mövqeyi iki ölkə arasında münasibətlərin kəskinləşməsinə səbəb olub. İranla münasibətlərin kəskinləşməsinin səbəbkarı biz deyilik. Biz İranın, İran rəsmilərinin sərgilədiyi qeyri-konstruktiv, qeyri-rosional, hətta İran xalqının da maraqlarına cavab verməyən siyasətinə cavab vermək məcburiyyətində qalmışıq. Azərbaycan bütün dövlətlərlə, o cümlədən cənub qonşusu olan İranla münasibətlərinin normal səviyyədə saxlanılmasının hər zaman tərəfdarı olub. Heç bir zaman ölkəmiz İrana qarşı müəyyən geosiyasi planların həyata keçirilməsi üçün öz ərazisindən poliqon kimi istifadə etməsinə icazə verməyib. İran dövləti gərək bu faktı, bu amili nəzərə alaydı. Bizim üçün bir məsələ də, təbii ki, İranda yaşayan azərbaycanlılardır. Yəni biz onları görməzdən gələ bilmərik. Orada 30 milyondan artıq azərbaycanlı yaşayır. Cənab Prezidentin də çıxışında qeyd etdiyi kimi, yəni o azərbaycanlıların elementar mədəni hüquqları, öz ana dilində təhsil almaq hüququ belə əllərindən alınıb. Təbii ki, biz buna həm dövlət, həm də cəmiyyət olaraq laqeyd qala bilmərik"-deyə M.Məmmədli qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
