Elşad Musayev: “Popov statusla bağlı, bir növ, ümid verməklə Rusiyanın mövqeyini ifadə edib”
“Rusiya Azərbaycana Qarabağın statusunu nəzərə almadan yeddi rayonun verilməsini heç vaxt təklif etməyib”. Bunu Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi səlahiyyətli səfiri İqor Popov Nikol Paşinyanın “44 günlük müharibənin mənşəyi” məqaləsi ilə bağlı fikir bildirərkən deyib.
O qeyd edib ki, Rusiyanın yeddi rayonu boş yerə qaytarmağı, statusu unutmağı təklif etdiyini iddia etmək doğru deyil.
Popovun sözlərinə görə, Rusiyanın son təklifi 2019-cu ilin iyununda tərəflərə verilmiş mərhələli nizamlama planı olub. Kazan sənədinə əsasən üst-üstə düşən bu planın təməlində Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasının baza prinsipləri dayanır, onların arasında birinci mərhələdə Azərbaycana beş rayonun, ikinci mərhələdə isə iki rayonun geri qaytarılması var.
Diplomat, həmçinin, qeyd edib ki, Ermənistanın maraqlarını əks etdirən digər elementlər arasında Dağlıq Qarabağ əhalisinin tam həyat fəaliyyətinin təşkili, Dağlıq Qarabağ nümayəndələrinin ATƏT-in iclaslarında iştirakının təmin edilməsi, blokada hallarının aradan qaldırılması, sərhədlərin açılması, tərəflərin güc tətbiq etməmək barədə öhdəliklərinin qəbul edilməsi olub.
Ərazilərin statusu məsələsini şərh edən Popov son illərdə danışıqlar masasının üzərində tərəflərin razılaşdırdıqları müddətdə BMT və ya ATƏT-in himayəsi ilə Dağlıq Qarabağ əhalisinin öz müqəddəratını təyin etməsini, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə uyğun ümumxalq səsverməsinin keçirilməsi yolu ilə Dağlıq Qarabağın yekun hüquqi statusunun müəyyənləşdirilməsini nəzərdə tutan təkliflərin dayandığına diqqət çəkib: “Yeri gəlmişkən, Laçın dəhlizinin eni və statusu yalnız ikinci mərhələdə Kəlbəcər və Laçın rayonlarının Azərbaycana qaytarılmasından sonra nəzərdən keçirilirdi”.
Popov onu da vurğulayıb ki, danışıqlar İrəvan yeni yanaşmaları ortaya atanadək, yəni 2018-ci ilə qədər müntəzəm olaraq davam edib.
Burada maraqlı olan məqam odur ki, Popov Paşinyanın səsləndirdiyi fikirləri təkzib edir. Eyni zamanda, açıqlamasında həm də ümid verir ki, Rusiya heç vaxt 7 rayonun müqabilində status məsələsini kənara qoymayıb.
O baxımdan, Rusiya XİN rəsmisinin bu yanaşmasını ekspertlər necə dəyərləndirirlər?
- “Ermənilər və onların havadarları nə desələr də, Azərbaycan bunu qəbul etməyəcək”
Məsələyə münasibət bildirən Böyük Azərbaycan Partiyasının sədri Elşad Musayevin sözlərinə görə, bununla İqor Popov demək istəyir ki, Rusiya Qarabağın statusu məsələsini həmişəlik kənara atmayıb: “Sadəcə, bu, indi aktual deyil. Paşinyan 44 günlük müharibədə uğradığı məğlubiyyətə görə məqalə yazdı. Məqsədi o idi ki, ölkə daxilində ona qarşı olan təzyiqləri azaltsın. Çünki ona yönəlik tənqidlərin mahiyyəti ondan ibarət idi ki, gərək müharibədən yayınaydı. Paşinyan da özünə bəraət qazandırmaq üçün yazıb ki, Rusiya 7 rayon müqabilində statusla bağlı ona heç nə vəd etməyib. Yəni Rusiya Ermənistana yaxın hesab edilsə də, Kremldən İrəvana təzyiq göstərilib. Popov isə Paşinyanın dediklərini təkzib edərək bəyan etdi ki, onlar status məsələsindən tam imtina etməyiblər. Əslində, bununla Popov Rusiyanın statusla bağlı mövqeyini ifadə edib. Çünki ötən ay Vladimir Putin keçirdiyi mətbuat konfransında dedi ki, Qarabağın status məsələsinə gələcəkdə baxıla bilər. Digər Rusiya rəsmiləri də bənzər fikirlər səsləndirirlər. Bu o deməkdir ki, status məsələsi bu gün müzakirə olunmasa da, gələcəkdə müzakirə oluna bilər. Bunun hansı formada olacağını zaman göstərəcək. Ona görə də XİN rəsmisi statusla bağlı, bir növ, ümid verməklə Rusiyanın mövqeyini ifadə edib. Hesab edirəm ki, Popovun fikirlərini bu cür oxumaq lazımdır. Ancaq ermənilər və onların havadarları nə desələr də, Azərbaycan status məsələsini qəbul etməyəcək. Ən azından, müharibədən əvvəl danışıqlar predmeti olan statusdan söhbət gedə bilməz”.
Partiya sədri onu da vurğuladı ki, ən yaxşı halda, Qarabağda ermənilərə mədəni muxtariyyət verilə bilər.
Vidadi ORDAHALLI
