Elşən Mustafayev: “İran Ermənistana belə etirazı etmirsə, Azərbaycana bununla bağlı narazılıq etməsi yersiz görünər”
İsrail Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 25-də tanıyıb. İki ölkənin diplomatik münasibətləri 1992-ci il aprelin 6-da qurulub. Amma hələ də İsraildə Azərbaycan səfirliyi yoxdur. İsrailin isə Azərbaycanda səfirliyi var, çox da uğurlu fəaliyyət göstərir. Digər önəmli məqam Azərbaycanın İsraillə strateji tərəfdaş olmasıdır. Azərbaycan İsrailə böyük həcmdə neft satır.
Bakı Qərbdən ala bilmədiyi müasir silahları məhz İsraildən alır. Beynəlxalq məsələlərdə zaman-zaman İsrailin dəstəyini görürük. Bu amilləri nəzərə alan bir çox adamlar düşünür ki, Azərbaycan İsraildə səfirlik açmalıdır. Bəziləri hesab edir ki, Azərbaycan İsraildə səfirlik açsa, İran və ərəb ölkələri ilə münasibətlər mənfiyə doğru gedər. Həmin ölkədə səfirliyimizin olmamasının başlıca səbəblərindən biri kimi məhz İran amili göstərilir.
Ancaq maraqlıdır ki, İran digər yaxın qonşusu olan Ermənistanın İsraildə səfirlik açmasına tam fərqli və daha doğrusu, olduqca loyal münasibət göstərir. Erməni KİV-nin verdiyi məlumata görə, İran İslam Respublikasının Ermənistan Respublikasındakı səfiri Abbas Badaxşan Zohuri Ermənistanın İsraildə səfirlik açması qərarına toxunub və bildirib ki, İrəvanın bu qərarına hörmətlə yanaşırlar. O qeyd edib ki, bu illər ərzində İran İsrailə olan münasibətini açıq göstərib, bununla belə çalışıb ki, bu münasibətlər qonşularına problem yaratmasın:
“İsrail həmişə qonşularımızla ən yaxşı münasibətlərimizi korlamağa çalışıb. İran Ermənistanın qərarına hörmətlə yanaşır. Rəsmi şəxslərlə görüşlərimizdə biz həmişə qayğılandığımızı ifadə edirik. Mövqeyimiz budur ki, qonşularımızla yaxşı münasibətlərimiz var və onları korlamaq istəmirik”.
İran diplomatının açıqlamasından belə qənaətə gəlmək olar ki, İsraildə səfirlik açmaq niyyətinə görə onların Ermənistanla münasibətləri korlanmayacaq. Maraqlıdır, İran Azərbaycanın eyni niyyətinə dözümlü yanaşa bilərmi və bunun üçün nə etməyimiz lazımdır?
Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının beynəlxalq məsələlər üzrə katibi Elşən Mustafayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, strateji əməkdaşlıq baxımından İsraildə Azərbaycan səfirliyinin açılması zəruridir: “Bu, iki ölkə arasında tərəfdaşlığı daha da yüksək səviyyəyə qaldıra bilər. Səfirliyin olmamasına baxmayaraq Azərbaycanın İsraillə diplomatik əlaqələr qurması, iqtisadi və siyasi əməkdaşlığı lazımı nöqtəyə çatdırması üçün heç bir problemi yoxdur. Buna baxmayaraq, Azərbaycanın İsraildə səfirlik açmaq istəməməsi sual olaraq qalır. Bəzən buna səbəb kimi İranın və ərəb ölkələrinin mümkün mənfi reaksiyası göstərilir. Əgər məsələnin həllini doğrudan da bu iki səbəb əngəlləyirsə, bununla da bağlı Azərbaycanın qarşıya qoya biləcəyi arqumentləri var.
Ermənistan İsraildə səfirlik açır və İranla da çox sıx münasibətləri mövcuddur. Tehran heç zaman Ermənistanı buna görə qınamır, əksinə, xeyir-dua verir. Ərəb ölkələrinin reaksiyasından da çəkinməyə dəyməz. Çünki bir neçə ərəb ölkəsinin də İsraildə səfirliyi var. Azərbaycan da İsraildə səfirlik açsa, buna görə kimsə bizi qınamaz. Düşünürəm ki, İran da bu məsələni anlayışla qarşılayar. Çünki onsuz da biz İrana qarşı olan heç bir planlarda yer almadığımızı bəyan etmişik. İran Ermənistana belə etirazı etmirsə, Azərbaycana bununla bağlı narazılıq etməsi yersiz görünər. Mənə elə gəlir ki, artıq reallıqlar dəyişib və biz mütləq belə bir cəhdi etməliyik. İsrailin özü də bunun tərəfdarıdır. İsrailin Azərbaycandakı səfiri bildirib ki, İsraildə Azərbaycan səfirliyinin açılması hər iki ölkənin münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsinə təkan verə bilər”.
Biz inanırıq ki, Azərbaycan da İsraildə səfirlik açmaq qərarı verəcək. Bu, ilk növbədə Azərbaycan tərəfinin, hökumətinin verməli olduğu bir qərardır. Azərbaycan tərəfi hazır olduqda və belə bir qərar verdikdə onu dəstəkləyənlərin sayı istəməyənlərdən daha çox olacaq.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
