Dünyaını təhdid etməkdə davam edən koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizədə indi ən effektiv yollardan birinin sərt karantin rejimindən keçdiyi açıq etiraf edilməkdədir. Bu mənada, Azərbaycanda da belə rejimin tətbiqi artıq müvafiq beynəlxalq qurumlar tərəfindən təqdirlə qarşılanır. Məsələnin maraqlı tərəfi həm də ondadır ki, karantindən imtina edənlər və müəyyən yumşalmalara gedənlər artıq bunun təhlükənin miqyasını böyütdüyünü qəbul edir. Məhz bu səbəbdən indi dünya boyu bir çox ölkələrin yenidən sərt karantin mərhələsinə geri dönməsi müşahidə olunur.
ABŞ-ın baş infeksionisti, koronavirusla mübarizə üzrə işçi qrupun baş eksperti doktor Entoni Fauçi bunu zərurət sayır. O qeyd edir ki, dünya hələ yeni koronavirus pandemiyasının ilkin mərhələsindədir:“Biz Braziliya və Cənubi Afrika Respublikasında və indi də Asiyada koronavirusa kütləvi yoluxma hallarını müşahidə edirik. Biz, çox güman ki, zəifləmədən öncə güclənəcək qlobal pandemiyanın hələ başlanğıcındayıq”. Onun sözlərinə görə, dünya ölkələri pandemiyanın qarşısını almaq üçün birlikdə koordinasiyalı tədbirlər görməsə, virus daha bir neçə ay aktiv yayılacaq. Entoni Fauçi, həmçinin, hökumətin ABŞ-da koronavirus infeksiyasının qarşısını almaqda aciz olduğunu etiraf edib:“Bəzi ştatlar fəaliyyəti bərpa etmək üçün tələsdilər və məhdudiyyətləri tez aradan qaldırdılar. İnsanların çoxu, əsasən də gənclər tövsiyələrə əməl etmədi. Nəticədə Kaliforniya, Arizona, Florida və Texas kimi ştatlarda yoluxma halları artmağa başladı”. Xatırladaq ki, ABŞ həm COVID-19 infeksiyasına yoluxma, həm də ölüm hallarının sayına görə dünyada birinci yerdədir. Pandemiyanın statistikasını aparan “Worldometer” saytının son məlumatına əsasən, hazırda Birləşmiş Ştatlarda 3,2 milyon yoluxma və 135 mindən çox ölüm faktı qeydə alınıb. ABŞ-dan olan digər mütəxəssis Əli Xan isə deyib ki, məhdudiyyətlərin tətbiqi yeganə yoldur. Belə olmasa hər şey nəzarətdən çıxa bilər.
Hazırda dünya miqyasında karantindən sonra yumşalmalara gedən ölkələrdə pandemiyyanın yenidən şiddətlənməsi müşahidə olunur. Bu isə sərt karantin rejiminin yenidən tətbiqini aktuallaşdırır. Artıq bir çox ölkələr qeyd edilən istiqamətdə müvafiq addımlar atır. Məsələn, bir neçə həftə əvvəl COVID-19-la bağlı məhdudiyyətlərin yumşaldılmasından sonra Avstriyada da yoluxma halları artmağa başlayıb. İyulun əvvəlindən etibarən ölkədə aktiv yoluxma halları sürətlə artdığına görə rəsmi qurumlar önləyici tədbirlər görməyə başlayıblar. Yuxarı Avstriya federal əyalətinin qubernatoru Tomas Şteltser və Səhiyyə məsələləri üzrə referent Xristine Haberlander bildiriblər ki, pandemiyaya qarşı səmərəli mübarizənin təmin edilməsi üçün məhdudiyyətlərin sərtləşdirilməsi tələb olunur.
İsraildə koronavirus infeksiyasının yayılması səbəbindən hakimiyyət yenidən məhdudiyyət tədbirlərinə əl atmağa məcbur olub. İsrailli professor Leonid Eydelman yoluxma hallarının çox olduğu ərazilərdə karantin rejiminin tətbiqinin zəruri olduğunu bildirib. Koronavirusa yoluxma sayında gündəlik sürətli artım Qazaxıstanda da qeydə alınır. Qazaxıstanın Səhiyyə naziri Aleksey Tsoy bununla əlaqədar ölkədə mövcud karantin rejiminin uzadılmasını istisna etməyib. İspaniyada da vəziyyət ürəkaçan deyil. Ölkənin şimal-qərb regionunda rəsmilər çıxış yolu kimi məhdudiyyətlərin yenidən tətbiqini görür. Kolumbiyanın prezidenti İvan Duke ölkədə karantin rejiminin avqustun 1-dək uzadılması barədə qərar qəbul edildiyini bildirib. Bolqarıstanın hakimiyyət orqanları da fövqəladə vəziyyət rejiminin iyulun axırına qədər uzadılması barədə qərar verib. Rumıniyada koronavirus xəstələrinin sayının artması hökuməti ciddi narahat edir. Vətəndaşları sanitar normalara riayət etməyə, sosial məsafə saxlamağa çağıran müvafiq qurumlar vəziyyətin kəskinləşməsinin yeni məhdudiyyətlərin tətbiqi ilə nəticələnə biləcəyini bildirib. Ən ağır vəziyyətin yaşandığı ölkələrdən biri də İrandır. Yoluxanların və ölənlərin sayında gündən-günə baş verən sürətli artımla əlaqədar İranda məhdudiyyətlər yenidən sərtləşdirilib. Ölkə rəsmiləri məhdudiyyətlərin vəziyyətə uyğun olaraq daha da sərtləşdiriləcəyini istisna etməyib. COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar iyulun 10-dan avqustun 1-dək Özbəkistanda da karantin rejimi yenidən gücləndirilir. Amma ekspertlər hesab edir ki, digər dünya ölkələrinin də sərt karantin rejimi tətbiq etməsi olduqca vacibdir. Azərbaycanda da bunun davamı zəruri sayılır. Çünki hazırda qeydə alınan gündəlik 500-dən çox yeni yoluxma faktları onu göstərir ki, karantin rejimi yoluxma sayında azalmaya nail olunana qədər davam etməlidir. Əks təqdirdə sürətli yoluxma sayı xəstə sayının artmasına və nəticə etibarı ilə səhiyyə sistemi üçün çətinliyə səbəb ola bilər. Yeni yoluxmaların qarşısını almaq üçün yeganə sınaqdan çıxmış vasitə isə karantin və məhdudiyyətlərin tətbiq olunmasıdır. Bu mənada cəmiyyətin xəstəliyə qarşı effektiv mübarizə üçün karantin və məhdudiyyətlərə əməl etməsi mütləqdir. Azərbaycanın baş infeksionisti Cəlal İsayev bu xüsusda bildirir:“Xəstə sayı çox olarsa, onlara yardım edən ixtisaslı həkimlər də çatışmayacaq. Sonra başqa ixtisaslı həkimləri cəlb etdikdə onları təlimatlandırmaq vaxt aparacaq. İnsanlar vəziyyəti ciddiyə almalıdır. Vəziyyətin daha pisə doğru inkişaf etməsinin qarşısını almaq üçün hamı bir nəfər kimi qaydalara əməl etməlidir". Digər ölkələrin də təcrübəsi göstərir ki, virusa qarşı indi əsas effektiv yollardan biri məhz karantin rejimidir.
Nahid SALAYEV
