Bu gün işğalçı Ermənistanda xüsusi müzakirə predmetinə çevrilən məsələlərdən biri də Azərbaycanın yenidən hərbi müstəvidə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində addımlar ata biləcəyidir. Düşmən yeni aprel olaylarının təkrarlana biləcəyindən xüsusi əndişə keçirir. Xüsusən də Prezident İlham Əliyevin ATƏT-in Minsk Qrupundan narazılığını dilə gətirərək yeni aprel döyüşlərinin ola biləcəyini diqqətə çatdırması Ermənistanda böyük əndişə yaradıb.
Xatırladaq ki, dövlət başçısı yerli telekanallara müsahibəsində Minsk Qrupunun fəaliyyətini tənqid edərək Qarabağ məsələsinin həllində irəliləyişin yoxluğunun yeni aprel savaşına gətirib çıxaracağını bildirmişdi: “Mən demişəm ki, biz danışıqları imitasiya üçün aparası deyilik. Biz danışıqları mahiyyət üzrə aparmaq istəyirik. İndi onlar bir söz çıxarıblar – substantiv danışıqlar. Özləri bu sözü çıxarıblar, aydındır bunun mahiyyəti nədir - bəli, mahiyyət üzrə danışıqlar formatı dəyişmədən və masa üzərində olan danışıqlar predmetinə əlavə etmədən. Belə olan halda, əlbəttə, biz danışıqlarda iştirak edəcəyik. Əks halda, mənasız danışıqların aparılmasına heç bir ehtiyac qalmayacaq. Bax, biz Minsk qrupundan bunu gözləyirik və öz mövqeyimizdə möhkəm dayanmışıq, haqq-ədalət bizim tərəfimizdədir. Biz haqlı olmağımızı həm beynəlxalq arenalarda göstərmişik, həm də döyüş meydanında və heç kimin aprel döyüşləri yadından çıxmasın”. Bütün bunlardan isə ermənilər ciddi nartahat olub.
Qeyd olunan xüsusda erməni hərbi mütəxəssis Vigen Hakobyan bildirir:“Azərbaycan istənilən an savaşa başlaya bilər və bu, vasitəçi ölkələri də narahat edir. Minsk Qrupunun narahatlığının səbəbi, xüsusən Azərbaycan tərəfindən hərbi yönümlü bəyanatlar verilməsi olub”.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Müdafiə naziri Zakir Həsənov mütəmadi olaraq bənzər ritorika ilə çıxış edir:“Fikrimcə, risqlər ümumi mənada artıb, çünki Azərbaycan Prezidenti və müvafiq strukturkların rəhbərləri tərəfindən verilən bu sərt qiymətləndirmələr sübut edir ki, Azərbaycanda danışıqlar prosesi ilə bağlı hansısa ümidlər var idi və indi məyusluq yaranıb. Bu səbrsizlik və ərazi istəklərinin nümayiş etdirilməsi bundan irəli gəlir”.
Mütəxəssis vurğulayıb ki, müharibənin yenidən başlaması ehtimalı və ya risqlər hazırda daha böyükdür: “Azərbaycan gücə əl atmaqda israrlıdır”. Erməni hərbi ekspert Mger Hakobyan da məsələyə eyni prizmadan yanaşır:“Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev deyib ki, Ermənistanın müstəqilliyinin bütün tarixi biabırçı hekayədir. İlham Əliyevin bəyanatı öz xarakteri ilə siyasi xadimin bəyanatıdır, hər şəkildə ermənilərin tarixini alçaltmağa və dəyərdən salmağa hesablanıb. Bu bəyanatı özlüyündə bizim və ya onların daxili siyasi həyatına yönəlmiş məqam kimi də qiymətləndirmək olar. Digər tərəfdən bu, həmişə olan və olacaq növbəti siqnaldır. Buna görə də İlham Əliyevin bəyanatlarına çox ciddi yanaşmalıyıq”.
Erməni hərbi ekspert vurğulayıb ki, Azərbaycana qarşı qabaqlayıcı müharibə həyata keçirmək haqqında söhbəti müəyyən dərəcədə ehtiyatlı şəkildə aparmaq lazımdır:“Çünki Azərbaycan hərbi cəhətdən indi ötən illərlə müqayisədə xeyli güclənib”.
Ekspertlər hesab edir ki, Ermənistanda yeni aprel savaşı ilə bağlı narahatlıqların qabarması təsadüfi deyil. Aprel döyüşləri Azərbaycanın torpaqları hərb yolu il azad etmək imkanlarını ortaya qoydu. Bu hadisə Ermənistan hakimiyyətinin, silahlı dəstələrinin, ictimaiyyətinin iç üzünü açdı. İlk növbədə sübut edildi ki, himayədarları olmadan bu dövlət mövcud ola bilməz. Özündənrazı Ermənistan ictimaiyyətinin mahiyyəti üzə çıxdı. Bu döyüşdən sonra ermənilərin oğullarını işğal altında olan Azərbaycan torpaqlarında xidmətə göndərməmək istəyi artdı. Ermənistanda analar övladlarının Qarabağda hərbi xidmət etməsinə etiraz aksiyaları keçirdi və bu indi də davam edir. Azərbaycan ordusu həm də aprelin ilk günlərində Ermənistan ordusu barədə yaradılan mifi dağıtdı. Azərbaycan əsgəri Ermənistan silahlı qüvvələrinin gücsüzlüyünü, işğalçı ölkənin ordusuna rəhbərlik edənlərin oğru, quldur olduğunu üzə çıxardı. Məlum oldu ki Azərbaycan torpaqlarının işğal altında qalmasına başçılıq edənlər konserv, “tuşonka” oğrularıdır. Bu, həm də işğalçı ordunu bəsləyənlərə, rəsmi İrəvanın başını sığallayanlara bir dərs oldu. Məlum oldu ki, Ermənistana ayrılan yardımlar, o cümlədən maliyyə vəsaitləri ölkə rəhbərliyinin, o vaxtkı prezident Serj Sarkisyanın, müdafiə naziri Seyran Ohanyanın və başqalarının şəxsi hesablarına köçürülürmüş. Seyran Ohanyan və yüksək rütbəli başqa hərbçilər özlərinə İrəvanda malikanələr tikdirirmiş, xarici banklardakı hesablara köçürürmüş. Bu baxımdan aprel döyüşləri Ermənistan hakimiyyətinin mahiyyətini də göstərdi. Elə Nikol Paşinyan iqtidarının da əvvəlki hakimiyyətdən fərqlənməməsi fonunda düşmın yeni aprel döyüşlərinin Ermənistanı tam çökdürəcəyini yaxşı bilir. Aprel döyüşlərindən sonra Ermənistan ordusu, cəmiyyətində yaranan ruh düşkünlüyünü Paşinyan hökuməti də aradan qaldıra bilmir. Azərbaycan ordusu isə aprel döyüşləri ilə bölgədə əsas söz sahibinin kimliyini dünyaya bir daha göstərdi. O sübut etdi ki, Ermənistan Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etməzsə, bu dövlət terrorçuluq və pozuculuq fəaliyyətinə son verməzsə, bölgədə sabitlik yaranmayacaq. Belə vəziyyət isə beynəlxalq hüququ, təhlükəsizliyi daim təhdid edəcək. Bu halda Azərbaycan topaqlarını işğaldan azad etmək üçün artıq güc variantına əl atmalı olacaq.
Nahid SALAYEV
