Cümə günü, 18 iyul 2025
     

İlk üç ayda Azərbaycanın ixrac strategiyası üçün ziyanlı nəticə - idxal niyə artıb…

Image

Bu ilin birinci rübündə Azərbaycanın ümumi idxal göstəricilərində ciddi artım qeydə alınıb. Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, 2019-cu ilin 3 ayı üzrə xaricdən məhsul idxalı 3.135 milyard dollar olub. Bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə xeyli çoxdur.

Məsələ ondadır ki, indiyədək heç vaxt Azərbaycanın orta aylıq idxalı 1 milyard dolları, illik idxal isə 10.7 milyard dolları ötməyib. Həmçinin, indiyədək bir rüb ərzində bu qədər idxal qeydə alınmayıb. İdxalın həcmi sonrakı rüblərdə də bu templə davam edərsə, o zaman ilin sonuna qədər illik ümumi idxalın həcmi 13 milyard dollara yaxınlaşacaq. O da məlum olub ki, burada dövlət sektorunun payı böyüyür. Bu ilin 3 ayında bütün idxalın 38 faizini dövlət idxalı təşkil edib. Ötən il həmin göstərici cəmi 17.8 faiz olub. Özəl sektorda da idxalla bağlı artım var.

Düzdür, ümumilikdə, idxalın artması iqtisadi canlanmaya səbəb olan elementlərdən biri hesab edilir. Çünki bu zaman iqtisadiyyatda canlanma müşahidə olunur və bu, digər sahələrə də öz müsbət təsirini göstərir. Ancaq bunun neqativ tərəfi də var. Bu ondan ibarətdir ki, idxaldan asılılıq getdikcə daha nəzərəçarpacaq olur və bu zaman ölkədən çıxan valyutanın həcmi də artır. Nəticədə xarici valyutaya tələbat yüksəlir. Digər tərəfdən, idxaldan asılılıq artdıqca, dünya bazarındakı qiymət dəyişikliklərindən iqtisadiyyat daha çox təsirə məruz qalır.

O da məlumdur ki, ölkədə qarşıya qoyulan əsas iqtisadi məqsədlərdən biri də idxaldan asılılığın azaldılmasıdır. Çünki idxaldan asılılıq nə qədər azaldılsa, bu bir o qədər ölkənin ümumi iqtisadi inkişafına müsbət təkan verəcək. Ölkənin valyuta ehtiyatları daha da artacaq. İdxaldan asılılığın azaldılmasının əsasında qeyri-neft sektoru üzrə istehsalın genişləndirilməsi dayanır. Bununla bağlı bir sıra tədbirlər görülür. Müxtəlif proqramlar, layihələr qəbul olunub. Sözügedən məsələlərlə əlaqədar büdcədən böyük vəsaitlər ayrılır, investisiyalar qoyulur və s.  

Maraqlıdır, bütün bunların fonunda, Azərbaycanda ümumi idxal niyə artır?

  • Fikrət Yusifov: “Ümumi idxalın artması, hər halda, yaxşı mənzərə deyil”

Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən iqtisad elmləri doktoru Fikrət Yusifovun sözlərinə görə, təəssüf ki, ümumi idxalda artım var və bunun səbəblərini müvafiq qurumlar araşdırmalıdırlar: “Statistik məlumatlar göstərir ki, idxalda ümumi artım var. Bir sıra məhsullar üzrə idxalın həcmi daha böyükdür. Məsələn, ümumi ət idxalı ötən 3 ay ərzində hardasa 40 faizə yaxın artıb. Hesab edirəm ki, idxalın artması səbəblərini aidiyyəti qurumlar araşdırmalıdırlar. Ət idxalının artması ilə bağlı konkret Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və onun tabeliyində olan qurumlar araşdırma aparmalıdırlar. Bunun səbəbləri ortaya qoyulmalıdır ki, nəyə görə bu sahədə belə böyük artım müşahidə edilir. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycanın özünü ətlə təmin etmək imkanları böyükdür, o zaman bu sahədə idxalın artması anlaşılan deyil. O cümlədən, taxılla bağlı da ciddi problemlər var və idxaldan asılılıq yetərincə böyükdür. Bu baxımdan hesab edirəm ki, idxalın artması ilə bağlı məsələlər ən xırda incəliyinə qədər araşdırılmalıdır. Burda olan müəyyən incəlikləri kənardan baxmaqla görmək mümkün deyil. İdxalın artması ölkədən xaricə valyuta axınının çoxalması deməkdir. Eyni zamanda, bu bizim götürdüyümüz iqtisadi kursa uyğun deyil. Hazırkı seçdiyimiz iqtisadi kurs qeyri-neft sektorunu sürətlə inkişaf etdirmək, idxalı əvəzləyən məhsulların istehsalını artırmaqdır. Ən başlıcası, biz qeyri-neft məhsullarının daha çox ixrac olunmasını istəyirik. Bu istiqamətdə bir sıra qərarlar qəbul edilib. Bütün bunların fonunda, ölkədə ümumi idxalın artması, hər halda, yaxşı mənzərə deyil. Bunun səbəbləri geniş şəkildə araşdırılsa, o zaman hansı qərarların qəbul olunmasının zəruriliyi ortaya çıxacaq. Ona görə də müvafiq qurumlar buna son dərəcə ciddi yanaşmalı və hərəkətə keçməlidirlər”.

Vidadi ORDAHALLI



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb

18.07.2025 / 15:36
Azərbaycanlı olduğuna görə Ermənistanda girov saxlanılmış və işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verdi

18.07.2025 / 15:17
Latviya Rusiya ilə sərhəddə bomba sığınacaqları tikir...

18.07.2025 / 15:02
" Yeni Azərbaycan" TV-nin icraçı direktoru Murad Paşayevlə müsahibə - VİDEO

18.07.2025 / 14:33
Dövlət İnvestisiyalarının İdarəedilməsi İnformasiya Sistemi yaradılacaq

18.07.2025 / 14:23
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 14:20
Azərbaycan MDB İqtisadi Şurasının Moskvada keçiriləcək iclasında iştirakdan imtina etdi

18.07.2025 / 14:06
Bakıdan Naxçıvana avtobus reysləri bərpa olunur...

18.07.2025 / 14:03
Prezident İlham Əliyev Xocalının Təzəbinə kəndində görülən işlərlə tanış olub - FOTO

18.07.2025 / 13:50
Masallıda 12 minlik qızıl oğurlayan şəxs yaxalandı

18.07.2025 / 13:38
"Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri özünün ən yaxşı dövrünü yaşayır" - Səfir Birol Akgün

18.07.2025 / 13:25
“Formula-1” tribunalarında tamaşaçı sayı 2 min nəfər artırılıb

18.07.2025 / 13:14
Ağdamın Qiyaslı kəndindəki tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:47
Ağdam şəhərində 1 nömrəli körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi - FOTO

18.07.2025 / 12:38
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:30
Rusiyanın 20-dən çox bankı SWIFT sistemindən atılır...

18.07.2025 / 12:26
Prezident Ağdam Sənaye Parkında tütün məmulatlarının istehsalı müəssisəsinin açılışında iştirak edib - FOTO

18.07.2025 / 12:22
"Süni intellektin dövlət auditində tətbiqi auditin müstəqil nəzarət institutu kimi daha da inkişaf etməsinə öz töhfəsini verəcək" - Prezident

18.07.2025 / 12:19
Prezident İlham Əliyev ASOSAI və ARABOSAI təşkilatlarının Birgə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb

18.07.2025 / 12:00
Qubada "Kamaz" və "Jiquli" toqquşub

18.07.2025 / 11:35
Polis təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən sürücülərə xəbərdarlıq etdi!

18.07.2025 / 11:25
Zelenski Rüstəm Umerovu Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin etdi

18.07.2025 / 11:22
Bu gündən məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul başlayıb

18.07.2025 / 11:17
Ədliyyə Nazirliyinin nəşriyyat evi ləğv olunur

18.07.2025 / 11:12
Banklar, 105 gəmi, "Şimal Axını" - Avropa İttifaqından Rusiyaya qarşı ən sərt sanksiya!

18.07.2025 / 11:06
Naxçıvanın Baş naziri müşavirə keçirib

18.07.2025 / 11:02
ABŞ Senatından USAID-ə 9 milyard dollarlıq zərbə!

18.07.2025 / 10:30
“Hulusi Akar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə fəxr etdiyini bildirdi” – EMİN HƏSƏNLİ

18.07.2025 / 10:18
"Şelburn" - "Qarabağ" matçını bu hakimlər idarə edəcək

18.07.2025 / 10:11
"Tehran erməni dostlarına güvənir" - Mehdi Sobhani

18.07.2025 / 10:06
"Qərb Gürcüstanı qarışdırmağa hazırlaşır" - spikerdən AÇIQLAMA

18.07.2025 / 10:00
Türkiyədə antiterror əməliyyatı - 153 İŞİD-çi saxlanılıb

18.07.2025 / 09:30
Trampdan ŞOK ADDIM - Bu məşhur nəşri məhkəməyə verir!

18.07.2025 / 09:22
Daha bir reper saxlanıldı - bu dəfə söyüşə görə...

18.07.2025 / 09:20
Tələbə təqaüdlərindən adambaşına 3 manat tutqu narazılıq yaradıb...

18.07.2025 / 09:17
11 ölkədən Suriyaya dəstək BƏYANATI

18.07.2025 / 09:09
"Sabah" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - hədəf Konfrans Liqasıdır

18.07.2025 / 09:05
Bakının bu əraziləri qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ

18.07.2025 / 09:00
Fransada sosial gərginlik - Həmkarlar İttifaqları tətil elan etdi!

18.07.2025 / 08:33
Azərbaycanlıların Rusiyadan vətənə pul göndərişinə məhdudiyyət qoyulacaq...

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910