Firdovsi Şahbazov: “Bütün bunlar iki ölkə arasında olan böyük iqtisadi əlaqələrin perspektivindən xəbər verir”
Azərbaycan Özbəkistandan konteyner dəmir yolu ilə daşımalarda 70%-ə qədər güzəştli tarifi 2026-cı ilə qədər uzadıb. Həmçinin, Özbəkistan Xəzər dənizində öz bərələrini işə salmağı planlaşdırır.
Bunu özbək mediasına açıqlamasında Özbəkistanın nəqliyyat naziri İlham Mahkamov deyib.
Nəqliyyat Nazirliyinin rəhbəri bildirib ki, Azərbaycanın xarici ticarət daşımalarında Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu mühüm marşrutdur. Şavkat Mirziyoyevin dövlət səfəri zamanı Azərbaycan Özbəkistan üçün konteyner dəmir yolu ilə daşımalarda 70%-ə qədər güzəştləri 2026-cı ilə qədər uzadıb: “Biz, həmçinin, Özbəkistan şirkətlərinin Xəzər dənizində bərələrlə işləməsi üzərində işləyirik. Xəzər dənizi ilə yükdaşımaların həcminin artdığını nəzərə alsaq, bərələrlə daşımalar 30-40 gün davam edir. Özbəkistan sahibkarları türk şirkətləri ilə birlikdə Xəzər dənizində bərələrin istismarına qərar veriblər”.
Onun sözlərinə görə, Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan dəmir yolu tikintisi layihəsinin həyata keçirilməsi Özbəkistan və Azərbaycan arasında əlavə tranzit həcmini təmin edəcək. Tərəflər, həmçinin, artan yükdaşıma həcmlərini idarə etmək üçün infrastrukturun genişləndirilməsi və modernləşdirilməsi barədə razılığa gəliblər.
“Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan dəmir yolu hazır olandan sonra Azərbaycan üzərindən tranzit daşımalar daha da artacaq”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazovun fikrincə, bütün bunlar Azərbaycanla Özbəkistan arasında olan böyük iqtisadi əlaqələrin perspektivindən xəbər verir: “Əvvəla, son illər Azərbaycanla Özbəkistan arasında iqtisadi əlaqələr sürətlə inkişaf edir. Bunu statistik rəqəmlər də sübut edir. Son beş ildə Özbəkistanın Azərbaycana ixracı əhəmiyyətli dərəcədə artaraq 2018-ci ildəki 32 milyon dollardan 2023-cü ildə 147 milyon dollara çatıb ki, bu da illik orta hesabla 35,6 faiz artım deməkdir. Eyni dövrdə Azərbaycanın Özbəkistana ixracı 9,7 milyon dollardan 100 milyon dollara yüksələrək illik orta hesabla 59,5 faiz artım nümayiş etdirib. 2024-cü ildə Azərbaycanla Özbəkistan arasında ticarət dövriyyəsi 252 milyon dolları ötərək əvvəlki illə müqayisədə 41 faiz artıb. Azərbaycan Özbəkistana 211,7 milyon dollar dəyərində məhsul ixrac edib (60,8 faiz artım), Özbəkistandan isə 40,3 milyon dollar dəyərində idxal həyata keçirib (16,8 faiz azalma). İqtisadi əməkdaşlığın dərinləşməsi təkcə ticarət artımı ilə məhdudlaşmır. Sözügedən prosesə Azərbaycan-Özbəkistan İnvestisiya Fondu kimi birgə investisiya mexanizmləri, avtomobil istehsalı, enerji və aqrosənaye klasterləri üzrə birgə layihələr də əlavə olunur. Bu istiqamətlər üzrə inkişaf iki ölkə arasında çoxşaxəli iqtisadi inteqrasiyanın möhkəmləndiyini göstərir. Ticarət dövriyyəsi ilə bağlı qarşıya qoyulan 1 milyard dollarlıq hədəf əlaqələrin davamlı inkişaf etdiyini göstərir. Bu məqsədlə imzalanan 2024–2025-ci illəri əhatə edən Praktiki Fəaliyyət Planı qarşılıqlı iqtisadi fəaliyyətin konkret sahələr üzrə genişləndirilməsinə yönəlib. Bəli, Azərbaycan Özbəkistanla əlaqələrə xüsusi önəm verərək konteyner dəmir yolu ilə daşımalarda 70 faizə qədər güzəşt tətbiq edir. Bunun sayəsində Azərbaycan üzərindən tranzit daşımalar daha da artır. Üstəlik, Özbəkistan Azərbaycanın qeyri-neft sektoruna sərmayə qoyur. Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan dəmir yolu hazır olandan sonra Azərbaycan üzərindən tranzit daşımalar daha da artacaq”.
AVidadi ORDAHALLI
