Fikrət Yusifov: “Ərəb ölkələri kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı üçün vacib bazar ola bilər”
“Ənənəvi bazarlar qalmaq şərtilə biz yeni bazarlara çıxmalıyıq”. Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev 2020-ci ilin yekunlarına həsr olunmuş müşavirədə səsləndirib.
Ölkə başçısı hesab edir ki, azad edilmiş torpaqlarda kənd təsərrüfatı işlərini planlı şəkildə görməliyik: “Birincisi, ərzaq təhlükəsizliyi üçün. İkincisi, ixrac potensialımızın artırılması üçün. Biz burada da ixrac potensialımızı şaxələndirməliyik. Çünki bu yaxınlarda Rusiya tərəfindən pomidor ixracına qoyulan qadağa, əlbəttə, bizim üçün çox gözlənilməz olmuşdur. Yəni demək istəyirəm ki, biz kənd təsərrüfatı ixracına yenidən baxmalıyıq. Həm yeni bazarlar axtarmalıyıq ki, belə xoşagəlməz hallarla üzləşməyək, həm də kənd təsərrüfatı məhsullarının çeşidini artırmalıyıq. Ənənəvi bazarlar qalmaq şərtilə biz yeni bazarlara çıxmalıyıq. Hesab edirəm ki, azad olunmuş torpaqlarda kənd təsərrüfatı xüsusilə bağçılıq sahəsində çox ciddi inkişaf edə bilər. Çünki meyvə məhsulları istənilən bazarda qəbul olunur. Burada ənənəvi bazarlarımızın iqlimini nəzərə alsaq, əlbəttə ki, bizim meyvəmizlə heç bir başqa meyvə rəqabət apara bilməz”.
Məlumat üçün qeyd edək ki, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarının hardasa 80 faizi, pomidorun isə 90 faizə yaxını Rusiyaya ixrac olunur. Bu isə kifayət qədər ciddi asılılıq deməkdir. Bu baxımdan, Azərbaycanın sözügedən məhsulların ixracı ilə bağlı yeni bazarları hansı ölkələr ola bilər?
- “Ukrayna bazarı da bizim məhsulların realizə olunması üçün cəlbedicidir”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən sabiq maliyyə naziri, iqtisad elmləri doktoru Fikrət Yusifovun sözlərinə görə, aşırı dərəcədə bir bazardan asılı olmaq risqlidir: “Qeyri-neft sektorundan ixracımızda əsas məhsullardan biri pomidordur. Son 6 ildə Azərbaycandan Rusiya bazarına pomidor ixracı 3,7 dəfə artıb. Məsələn, 2019-cu ildə 172,3 min ton təşkil edib ki, bu da Rusiyaya idxal olunan pomidorun 30,8 faizinə bərabərdir. Biz bu gün pomidor məhsulumuzun çox böyük hissəsini Rusiya bazarına ixrac edirik. Hesab edirəm ki, ancaq bir ölkəyə bu qədər məhsulu ixrac etmək doğru deyil. 2019-cu ildə, ümumilikdə, Rusiya bazarına 732 milyon dollar həcmində məhsul ixrac etmişik. Bu rəqəm MDB ölkələrinə cəmi ixracımızın 62 faiz, qeyri-neft sektorundan ixracımızın isə 37 faizdən çoxu deməkdir. Prezidentin son illər ərzində qəbul etdiyi qərarlarda ixrac bazarımızın şaxələndirilməsinə dair ciddi tələblər qoyulub. Belə olan halda, nə üçün bu tələblər reallaşdırılmır?”.
İqtisadçı hesab edir ki, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları keyfiyyət baxımından üstün olduğuna görə bazar problemi olmamalıdır: “Azərbaycan pomidoru öz keyfiyyəti ilə Rusiya bazarını artıq on illər boyu fəth edib. Belə bir brendi başqa ölkələrə çıxarmaq üçün yetərli ola biləcək hər işi görmüşükmü? Təbii ki, yox. Belə olmasaydı, real sektorun əsas ixrac məhsulunun yek bazarı Rusiya olmazdı. Hesab edirəm ki, bununla bağlı ciddi araşdırma aparılmalıdır. Fikrimcə, ərəb ölkələri kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı üçün vacib bazar ola bilər. Bizim məhsulların keyfiyyətli olduğunu nəzərə alsaq, hansısa problem olmayacaq. Sadəcə, bu istiqamətdə işləmək lazımdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, coğrafi baxımdan həmin ölkələr bizə uzaq deyil. Bundan başqa, Ukrayna bazarı da bizim məhsulların realizə olunması üçün cəlbedicidir”.
Ekspert hesab edir ki, Azərbaycan tərəfi yeni bazarların tapılmasına son dərəcə ciddi yanaşmalıdır.
Vidadi ORDAHALLI
