"Hindistanın Pakistana hücumu Hərbi Hava Qüvvələrinin bacarıqsızlığını üzə çıxardı"
Hindistanın Pakistana hücumu və Pakistan qırıcıları ilə genişmiqyaslı hava döyüşünün təfərrüatları müasir tarixdə ən böyük hava döyüşü kimi sayıla bilər.Doğrudur hər iki tərəf özünü qalib elan etdi. Lakin döyüşlərin Yeni Dehli üçün çox baha başa gəldiyinə dair əlamətlər var. Pakistan və Hindistan qırıcıları arasında ümumilikdə 125 qırıcının iştirak etdiyi toqquşma müasir tarixdə ən böyük və ən uzun sürən toqquşmalardan biri olub. - Pakistan ordusu döyüşün təfərrüatlarını açıqlayıb. Hindistanın “terror bazalarını” hədəfləyən Sindoor əməliyyatı, ehtimal ki, Pakistana qarşı güc nümayişi kimi nəzərdə tutulmuşdu və bu hücuma ən çox təlim keçmiş elit bölmələri cəlb etmişdi. Onlar SCALP qanadlı raketləri və Hammer sürüşmə bombaları olan Rafale qırıcıları və ehtimal ki, BrahMos raketləri olan Su-30MKI-lərlə silahlanmışdılar. Görünür, əməliyyatda ERJ-145 və ya A-50E AWACS təyyarələri də iştirak edib. Hindistan hücumu öz ərazisindən həyata keçirmişdi ki, bu da aviasiya üçün riskləri azaltmalı idi. Lakin pakistanlılar bu ssenariyə hazır idilər. Hindistan təyyarələri peyda olan kimi, cavab olaraq, düşmənə müəyyən ziyan vura bilən maşınlarını vaxtında havaya qaldıra bildilər. Pakistan hərbi rəsmiləri döyüş zamanı Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus azı 5 təyyarəni vurmağa müvəffəq olduqlarını rəsmən bəyan ediblər. Mənbələrin əlavə etdiyi kimi, bunlara üç Rafale, həmçinin bir MiQ-29 və bir Su-30MKI daxildir (bunu K-36DM atma oturacağının fotoşəkili də sübut edir). Beləliklə, ən çox itkiləri fransız mənşəli qırıcılar verib, onlardan 36-sı 2016-cı ildə alınıb. Cəmi bir həftə əvvəl 26 ədəd daşıyıcı əsaslı versiya (Rafale M) də alınıb. Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinin istifadəsində olan ən müasir təyyarə Rafaele komandanlıq tərəfindən ən yaxşı döyüş təyyarəsi hesab edilib. Bu modeldən daha 114 təyyarənin alınması imkanları nəzərdən keçirilib. Lakin potensial sövdələşmənin necə nəticələnəcəyi indi bəlli deyil. Göründüyü kimi, Hindistan aviasiyasına tək mühərrikli qırıcılar - uzun müddət İslamabadda xidmət edən JF-17 Thunder və 2021-ci ildə Çindən alınmış J-10CE (25 ədəd) cavab verdi. Sonuncular Hindistandakı Rafale kimi elit Hərbi Hava Qüvvələri bölməsinin bir hissəsidir. Onlar 200 km-ə qədər uçuş məsafəsinə malik Çinin uzaq mənzilli PL-15 hava-hava raketlərindən istifadə etmək qabiliyyətinə malikdirlər. Çox güman ki, onları Çin və ya İsveç istehsalı olan AWACS təyyarələri və İl-78 yanacaq dolduran təyyarələr dəstəkləyib. Hindistanlılar kimi pakistanlılar da düşmən təyyarələrinə hücum etdikləri yerdən öz hava məkanında idilər. Beləliklə, rəqiblər bir-birindən 100–200 km məsafədə olublar. Hindistan Hərbi Hava Qüvvələri döyüşdə səriştəsiz və bacarıqsız olduğunu sübut etdi, Rafale Jetlərinə isə həddindən artıq güvənirdilər - deyə Pakistanın müdafiə naziri Xavaca Asif bildirib. Pakistan Hərbi Hava Qüvvələri bütün İslam ölkələri arasında ən yaxşı təlim keçmiş,bacarıqlı və təşkilatlanmış sayılır. Bununla belə, etiraf etmək lazımdır ki, İslamabad düşməndən hücum gözləyirdi; Yeni Dehli hətta bunu əvvəlcədən elan etmişdi. Buna görə də Hərbi Hava Qüvvələri sadəcə olaraq hücumu dəf etməyə hazır olmalı idi. Məsələn, AWACS təyyarələrindən məlumat alan JF-17 və J-10CE, qanadlı raketlərin buraxılış hündürlüyünə çatdığı halda, aşağı hündürlükdə, yerə yaxın düşmənin pusqusunda düşə bilərdi. Lakin istənilən halda bu genişmiqyaslı döyüş göstərdi ki, “Rafale” qüsursuz maşın fikrindən uzaqdır və Çin təyyarələri və raketləri onları effektiv şəkildə ələ keçirməyə qadirdir.
Surxay Əliyev
