Adil Qeybulla: “Sifilis xəstəliyinin artmasının səbəbi təsadüfi cinsi əlaqələrdir”
Bir neçə ildir ölkədə qanvermə aksiyalarının keçirilməsi ənənə halını alıb. Bu nəcib təşəbbüs nəticəsində yığılan qanlar qan xəstəliyindən əziyyət çəkən xəstələrə vurulur. Bu günlərdə ölkədə daha bir qanvermə aksiyası təşkil olundu. Aşura günündə məscidlərdə keçirilən qanvermə aksiyası zamanı 2 min 614.1 litr qan toplandı. Könüllü olaraq bu prosesdə iştirak edən şəxslər qan xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlara yardımçı olmağa çalışsalar da, bəzən onların bu nəcib təşəbbüsə qoşularaq verdikləri qan işə yaramır.
Belə ki, Səhiyyə Nazirliyi və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin təşkilatçılığı ilə qana ehtiyacı olan xəstələrə yardım məqsədilə könüllü qan verən 169 nəfərdə virus aşkarlanıb. Nazirliyin yaydığı məlumatda qeyd olunur ki, Aşura günü ilə əlaqədar keçirilən aksiyalarda 5 min 809 nəfər könüllü olaraq qan verib. Bu şəxslərdən 2 min 614.1 litr qan tədarük olunub.
Tədarük olunan qan 4 infeksiyaya görə Mərkəzi Qan Bankında müayinə edilərkən 169 nəfərdə virus aşkar olunub. Qeyd edək ki, HİV1/2 (QİÇS) virusu aşkarlanmayıb, 44 nəfərdə HbsAg (Hepatit B), 76 nəfərdə HCV (Hepatit C), 49 nəfərdə isə sifilis aşkar olunub. Virus aşkar olunan nümunələr istifadədən kənarlaşdırılıb və müvafiq qaydalara uyğun olaraq zərərsizləşdirilib.
Qan verib yaşatmaq nəcib təşəbbüs olsa da, qanvermə aksiyalarında toplanan qanın təhlükəsizlik məsələsi həmişə gündəmdə olub. Nəzərə almaq lazımdır ki, Aşura günündə əhalinin az bir hissəsi qanvermə aksiyasında iştirak edir. İştirak edənlər arasında sifilis xəstəliyinin aşkar olunması ötən illə müqayisədə artıb.
- “Əhali arasında qanvermə aksiyaları zamanı toplanan qanda təhlükə, hər hansı infeksion xəstəliyin olması barədə narahatlığın yaranmasına heç bir əsas yoxdur”
Professor, tibbi ekspert Adil Qeybulla qeyd etdi ki, əhali arasında qanvermə aksiyaları zamanı toplanan qanda təhlükə, hər hansı infeksion xəstəliyin olması barədə narahatlığın yaranmasına heç bir əsas yoxdur.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, qanvermə aksiyalarında laborator müayinə zamanı müxtəlif xəstəliklər aşkarlanan qanların olduğu üzə çıxır. Bu zaman isə həmin qanlar yararsızlaşdırılır.
A.Qeybulla onu da vurğuladı ki, cinsi yolla keçən infeksion xəstəliklərin sayı dünya üzrə artmaqdadır: "Düzdür, narkomanlar arasında da QİÇS və digər infeksiyaların yayılma şansı çoxdur. Müayinələr bu xəstəliklərin aşkar olunmasına şərait yaradır. Bu baxımdan da nə qədər ki, bu proses gedəcək, aşkar olunmalar da artacaq. Aparılan müayinələr zamanı məlum olub ki, son zamanlar cavanlar arasında QİÇS xəstəliyindən əziyyət çəkənlər artıb. Bunun səbəbi narkomaniyaya meylin artması ilə bağlıdır. Sifilis xəstəliyinin artmasının səbəbi təsadüfi cinsi əlaqələrdir.
Ümumiyyətlə, cinsi yolla yayılan infeksiyalardan necə qorunmaq lazım olduğu, təsadüfi əlaqələrdən çəkinmək, narkomanlar üzərində nəzarət, onların maarifləndirilməsi ilə bağlı işlər aparılmalıdır. Məlumat üçün bildirim ki, xarici ölkələrdə narkomanlarla bağlı xüsusi proqram var. Bu proqrama əsasən, narkotiki əvəz edən xüsusi bir dərman var və bu dərmanın satışı apteklərdə həyata keçirilir. Bu dərmandan da istifadə edilir. Proqram bu cür məsələlərdə xeyli yüngüllük yaradır. Amma, istənilən halda, cinsi yolla keçən infeksion xəstəliklərin sayı dünya üzrə artmaqdadır. Üçüncü ölkələrdə, hansı ki, orada maarifləndirmə azdır, dinamika daha çoxdur. Təsadüfi deyil ki, bu xəstəliklərin əksəriyyəti Afrikadan başlayır. Bunun özü də həmin ölkələrdə sanitariya mədəniyyətinin aşağı olması ilə izah olunur”.
Həmsöhbətimiz onu da vurğuladı ki, cinsi əlaqə zamanı bir insandan digərinə 30-dan artıq bakteriya, virus və parazit keçir. Bu patogenlərin arasında olan 8 infeksiya ən təhlükəlidir və bir çox xəstəliyin və pozulmaların səbəbi olur. Hazırda bu infeksiyalardan 4-ü (süzənək, sifilis, xlamidioz və trixomoniaz) tam müalicə olunur. Digər 4 infeksiya isə (hepatit B, herpes, QİÇS) müalicə olunmur. Lakin müəyyən müalicənin köməyilə onların simptomlarını və orqanizmə təsirlərini azaltmaq mümkündür. Həmçinin, bu infeksiyalar hamiləlik və doğuş zamanı anadan körpəyə keçə bilər.
Günel CƏLİLOVA
