Sağlam və gümrah görünmək arzusu kimi müxtəlif səbəblər insanları pəhriz saxlamağa məcbur edir. Lakin pəhriz saxlayan insanlar nə qədər diqqət etsələr də, istədikləri çəkini heç cür əldə edə bilmirlər. Bunun səbəbi kimi dükan və apteklərdə satılan pəhriz qidalarının tərkibinin heç də original olmamasıdır.
Artıq çəkidən xilas olmaq istəyənlərlə yanaşı, diabet xəstələri də pəhriz qidaları ilə qidalanırlar. Lakin bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlar üçün nəzərdə tutulan pəhriz qidaları heç də onların sağlamlığına müsbət təsir etmir. Ekspertler qeyd edirlər ki, satışda olan dietik qidaların tərkibi heç də pəhriz üçün nəzərdə tutulmayıb.
Onu da bildirək ki, aptek və marketlərdə dietik qidalardan əsasən müxtəlif vaflilər, halvalar, şokoladlar, qənd, şəkər tozu, şirnilər, mürəbbələr və digər təamlar satılır. Aparılan araşdırmalar zamanı məlum olub ki şəkərli diabet xəstələri üçün nəzərdə tutulan “xüsusi” ərzaqlar saxta imiş. Hətta apteklərin bu malların satışı üçün rəsmi icazəsi belə yoxdur.
Ekspertlər bildirirlər ki, mağazaların əksəriyyəti şəkərdən əziyyət çəkənlər üçün dietik ərzaq məhsulları satsa da, burada satılanlar heç də həmişə orqanizm üçün xeyirli olmur. Əksinə, şəkər xəstələri daha çox əziyyət çəkirlər, hətta bu səbəbdən komaya da düşürlər. Amma çox vaxt fərqində olmurlar ki, əslində, dietik hesab edib aldıqları ərzaq məhsulu şəkər və digər kimyəvi qatışıqlarla zəngindir.
- Eyyub Hüseynov: “İstehlakçılar məhsulların üzərində dietik sözünün yazılmasına da inanmasınlar”
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, şəkər xəstələrinin rahat şəkildə onlar üçün nəzərdə tutulan təamları əldə etməsi üçün marketlərdə ayrıca vitrinlər mövcuddur. Həmin vitrinlərdə diabetik qidalar satılır. Lakin diabetik qidaların tərkibi şəkər xəstələri üçün uyğun deyil. Çünki o təamlar original deyil: “Marketlərdə şəkər xəstələri üçün xüsusi “zəif qənd” adlı şirnilər satılır. Lakin bu şirnilərin tərkibi şəkərlə zəngindir. Bu problemin həll olunması üçün aidiyyəti qurumlara dəfələrlə müraciət etmişik”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, marketlərdə şəkər xəstələri üçün hazırlanan vitrinlərdə olan qidaların tərkibi tam şəkildə araşdırılmalıdır: “Həm şirnilərin, həm də pəhriz çörəklərinin tərkibi müəyyən olunmalıdır”.
Ekspert onu vurğuladı ki, bu sahədə vəziyyət acınacaqlıdır: “Bu cür dükanlarda heç də şəkərin səviyyəsinin azaldılmasına təsir edən mallar satılmır. Bəzən də bu malların vaxtı keçmiş olur. Bu sahədə böyük problemlər var. Hər bir dükan qazanca görə dietik məhsul satmaq üçün hissə ayırsa da, bu məhsulların heç birinin tibbi monitorinqi aparılmır. Bununla da şəkər xəstəsi olan əhalini aldadırlar. Təəssüf ki, bu sahədə özbaşınalıqdır. Ona görə də şəkər xəstələri özləri diqqətli olmalıdırlar. Məhsulların üzərində dietik sözünün yazılmasına da inanmasınlar”.
- Nadirə Əliyeva: “Diabet üçün nəzərdə tutulan ərzaq məhsulları xəstələr üçün əməlli-başlı problem yaradır”
Dietoloq Nadirə Əliyeva bildirdi ki, diabet üçün nəzərdə tutulan ərzaq məhsulları xəstələr üçün əməlli-başlı problem yaradır: “Xəstələr elə başa düşürlər ki, məhsulun üzərində şəkərli diabet üçün yazılıbsa, bu ərzaqlardan istədikləri kimi istifadə edə bilərlər. Hazırda satılan pəhriz çörəkləri ilə bağlı problemlər var. Çünki bu çörəklərin tərkibində şəkərin artmasına səbəb ola biləcək maddələr var”.
Həkim onu da vurğuladı ki, hazırda tərkibində şəkər olan məhsullar həm apteklərdə, həmçinin də mağazalarda şəkər xəstələri üçün hazırlanmış məhsullarla birgə, eyni vitrində satılır. Bu məsələlərlə bağlı dəfələrlə müvafiq qurumlara müraciət etsələr də, bunun nəticəsi olmayıb: “Elə məhsullar var ki, diabeti olan insanlar bu məhsullardan qətiyyən istifadə etməməlidirlər. Məsələn, "Sladkiy saxar” adlı məhsulun arxasında şəkər xəstələri üçün tövsiyə olunduğunu əks etdirən qeyd öz əksini tapıb. Qəndin 100 qramında 99,6 qram şəkər olsa da, bu məhsul hazırda Azərbaycanda şəkərli diabet xəstələri üçün hazırlanmış məhsullarla eyni vitrində satılır. Bu isə şəkər xəstələri üçün çox təhlükəlidir. Çünki sözügedən qənd çörəkdən də artıq və sürətlə qanda şəkərin miqdarını artırır. Bu bir biznesdir deyə, heç kim bu məhsulu satışdan çıxarmır. Təəssüflər olsun ki, bu məsələyə heç kim baxmır”.
Həmsöhbətimiz onu da vurğuladı ki, mağazalarda diabet xəstələri üçün nəzərdə tutulan şirələr də satılır. Meyvə şirələri şəkər xəstələrinin vəziyyətini daha da ağırlaşdırır. Çünki meyvə şirəsi şəkəri sürətlə qaldırır. Xəstəyə təbii şirə olmazsa, deməli, şəkər əvəzedicisi qatılmışı da olmaz.
Günel CƏLİLOVA
