“Pasiyentlərin hüquqlarının qorunması haqqında qanunun qəbul olunmasına ehtiyac var”
“Milli Məclisin Səhiyyə komitəsində pasiyentlərin hüquqlarının qorunması ilə bağlı qanun hazırlayırıq. Bunun üzərində iş gedir. Yaxın vaxtlarda bu qanun layihəsi Milli Məclisdə dinləmələrə çıxarılacaq". Bunu Milli Məclisin Səhiyyə komitəsinin sədri Əhliman Əmiraslanov media nümayəndələrinə açıqlamasında deyib. Komitə sədri bildirib ki, bu qanunun uzun illər gecikməsinin səbəbi vardı: "Bu da İcbari Tibbi Sığorta sisteminin həyata keçirilməməsi ilə bağlıdır. Bildiyiniz kimi, 2020-ci ildən ölkəmizdə icbari tibbi sığorta sisteminə keçiləcək. Məhz "İcbari tibbi sığorta haqqında" Qanunda çox geniş dəyişiklik etdik. Bu, 20 il bundan qabaq qəbul olunmuş qanundur".
Komitə sədri pasiyentlərin hüquqlarından danışarkən tibb işçilərinin də hüquqlarının vacibliyini vurğulayıb: "Hesab edirəm ki, "Pasiyentlərin hüquqları haqqında" qanun layihəsi mütləq qəbul olunmalıdır. Ancaq burada bir məsələ var. "Pasiyentlərin hüquqları haqqında" qanun layihəsini qəbul edərkən tibb işçiləri haqqında da fikirləşməliyik. Ola bilsin ki, bu, "Pasiyentlərin hüquqları haqqında", ya da "Pasiyentlərin və tibb işçilərinin hüquqları haqqında" qanun layihəsi olsun. Əvvəllər təkcə "Pasiyentlərin hüquqları haqqında" qanun layihəsinin qəbulu nəzərdə tutulmuşdu. Ona görə də hazırda "Pasiyentlərin və tibb işçilərinin hüquqlarının qorunması haqqında" qanun layihəsi müzakirə olunur".
Qeyd edək ki, ölkələrin bir çoxunda pasiyent hüquqları, eləcə də pasiyent və həkim münasibətlərini tənzimləyən qanunlar var. Bu qanunvericiliyə görə, səhlənkarlıq, məsuliyyətsizlik faktı təsdiqləndikdən sonra məhkəmə qərarı ilə həmin tibb işçisi cəzalandırılır. Bu cəza müxtəlif formada olur, həkimlik fəaliyyəti dayandırılır, yaxud xidmət göstərməkdən məhrum edilir, xəstəyə dəymiş maddi və mənəvi ziyan təzminat şəklində ödənilir, ölüm faktı varsa, həkim müəyyən zaman içində azadlıqdan məhrum edilir.
Ekspertlər də Azərbaycanda "Pasiyentlərin hüquqları haqqında" qanun layihəsinin qəbul olunmasının vacib olduğunu düşünürlər.
- Rasif Bağırov: “… tibb işçilərinin də hüququ qorunmalıdır”
Tibbi ekspert Rasif Bağırov bildirdi ki, pasiyentlərin hüquqlarının qorunması haqqında qanunun qəbul olunmasına ehtiyac var: “Belə bir fikir formalaşır ki, adıçəkilən qanun tək xəstələrin hüquqlarını qoruyacaq, həkimlərin isə əleyhinə olacaq. Ancaq bu belə deyil. Pasiyentlərin hüquqlarının qorunması ilə yanaşı, tibb işçilərinin də hüququ qorunmalıdır. Eyni zamanda, pasiyentlərin hüquqlarının qorunması icbari tibbi sığortaya bağlı məsələdir. İcbari tibbi sığorta işə düşməyincə, bunu etmək olmazdı. Məlumdur ki, icbari tibbi sığorta 2020-ci ildən tətbiq olunacaq. Ona görə də Səhiyyə komitəsinin iş planına “Pasiyent hüquqları haqqında” qanun layihəsinin işlənməsi ilə bağlı məsələ salınıb”.
Ekspert onu da vurğuladı ki, pasiyentin hüquqlarının qorunması ilə əlaqədar dünya ölkələri "Pasiyentin hüquqları haqqında Avropa Xartiyası", "Pasiyentin hüquqlarının təminatına yardım haqqında bəyannamə", "Pasiyentin hüquqları haqqında Lissabon bəyannaməsi" və s. kimi mühüm əhəmiyyət kəsb edən sənədlər qəbul edib. Onun sözlərinə görə, dünya ölkələrində pasiyent-həkim münasibətlərinin tənzimlənməsi üçün fərqli təcrübələr var. Yunanıstan, İslandiya, İsrail, Litva, Finlandiyada bu sahədə ayrı qanun qəbul edilib, bir qrup ölkədə əhalinin sağlamlığı haqqında qanunda pasiyentlərin hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı müddəalar əksini tapıb.
Günel CƏLİLOVA
