Dünyada koronavirusa qarşı azı iki vaksin mərkəzi yarandı – Azərbaycan vaksini kimdən alacaq, ermənilər tərəddüddə...

Məlum olduğu kimi, Rusiyada dünyada ilk dəfə olaraq COVID-19 virusuna qarşı peyvənd qeydiyyatdan keçib. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin açıqlama verərək bildirib ki, Rusiya COVID-19-a qarşı dərmanı qeydə alan ilk ölkədir və vaksin olduqca təsirli işləyir, bütün lazımi testlərdən keçib.
Putin, həmçinin qeyd edib ki, onun qızlarından birinə həmin vaksindən tətbiq edilib və birinci peyvənddən sonra qızının hərarəti 38 dərəcə, növbəti gün isə 37 dərəcə olub. Daha sonra isə qızı özünü çox yaxşı hiss etməyə başlayıb. Onu da qeyd edək ki, Rusiyada hazırlanan koronavirus peyvəndinə “Sputnik V” adı qoyulub.
Məsələ ilə bağlı Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatından da reaksiya gəlib. ÜST bildirib ki, yeni növ koronavirusa qarşı vaksinlərin hazırlanması istiqamətində bütün nailiyyətləri alqışlayır və Rusiya peyvəndinin sınaqları ilə bağlı məlumatları yoxlamaq niyyətindədir. Qeyd edilib ki, təşkilat peyvəndlə bağlı tədqiqatların müəyyən olunmuş prosedurlara uyğun aparılmasına əmin olmaq niyyətindədir, eyni zamanda, dərmanın təhlükəsizliyini və effektivliyini qiymətləndirməyə hazırdır.
Koronavirusa qarşı vaksin hazırlayan digər ölkə isə ABŞ-dır. Bununla bağlı neçə ay idi Birləşmiş Ştatlarda tədqiqat gedirdi. Ancaq belə məlumatlar var ki, ABŞ-da hazırlanan peyvənd Rusiyadakı vaksindən daha pozitiv nəticə əldə edə bilməyib. Belə məlumat var ki, ABŞ-da hazırlanan vaksin erməni fondunun istehsalıdır.
Bütün hallarda, Azərbaycan hansı ölkədən koronavirusa qarşı vaksin almalıdır?
- “Nəzərə almaq lazımdır ki, bu cür peyvəndlər bəzən bədəndə arzuolunmaz patologiyalara yol açır”
Məsələyə münasibət bildirən tibb üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Aydın Əliyevin sözlərinə görə, bu məsələdə hələlik tələsmək lazım deyil: “Yaxşı olardı ki, həmin vaksinlərin keyfiyyəti barədə nəticələri gözləyək. Mən özüm SSRİ-nin axırıncı dərmanı olan antoksinad preparatının həmmüəlliflərindən biriyəm. Bunu ona görə deyirəm ki, dərmanın alınma texnologiyasını bilirəm. Çox təəssüf ki, bu gün dünyada dərman sınaqdan sonra ən böyük iqtisadi vasitəyə çevrilib. Təəssüflər olsun ki, koronavirusdan müəyyən mənada silah kimi istifadə olunur. Koronavirus pandemiyası var, amma virusdan qorunmaq üçün əsasən qayda-qanuna əməl etmək lazımdır. Biz tibbi-sanitar qayda-qanunlara əməl etsək, koronavirusdan özümüzü qorumuş olarıq. O baxımdan yaxşı olardı ki, bir az gözləyək. Hansı vaksinin daha effektli olması sübut olunarsa, o zaman Azərbaycan qərar verməlidir. Biz sözügedən vaksinlərin praktiki olaraq effektini izləməliyik. Çünki vaksinin keyfiyyət göstəriciləri çox önəmli və vacib məsələdir. Rusiya və yaxud da ABŞ-dan vaksin alacağıqsa, o zaman həmin məhsulun keyfiyyətinə diqqət etməliyik. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu cür peyvəndlər bəzən bədəndə arzuolunmaz patologiyalara yol açır. Ona görə də bir həkim kimi sözügedən vaksinlərin tezliklə Azərbaycanda tətbiq olunmasının tərəfdarı deyiləm”.
Tibb üzrə fəlsəfə doktoru hesab edir ki, bu kimi məsələlərdə nəticələri gözləmək daha məqsədəuyğundur.
Vidadi ORDAHALLI