Karantin yumşalmasında ifrata varan bu Amerika və Avropa ölkələri yenidən koronavirus girdabında...
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) hələ ayyarım bundan əvvəl Avropa və Amerika ölkələrində sərt karantin rejiminin erkən yumşaldılmasının qarşıdakı aylarda ciddi fəsadlar yaradacağını, payızda gözlənən virusun ikinci və üçüncü dalğalarından o ölkələrin daha böyük itki ilə çıxacağını qeyd edib.
Həmin dövrdə ÜST həmin ölkələrə çağırış edərək yumşaldılma prosesini dayandırmalı olduqlarını deyib, lakin o ölkələr qurumun bu çağırışlarına əhəmiyyət vermədi və günü-gündən yumşaldılmanı davam etdirdilər. Bu gün həmin ölkələr yoluxmaların artması ilə üz-üzə qalıblar.
Bundan əlavə, ÜST yaxın aylarda pandemiyanın ikinci dalğasının başvermə ehtimalını daha yaxın sayır. Görünən odur ki, dünya ölkələri yaxın aylarda pandemiyanın ikinci dalğası ilə daha ciddi şəkildə üzləşəcəklər.
Yeri gəlmişkən, artıq “University College London” və London Gigiyena və Tropik Tibb Məktəbinin tədqiqatçıları xəbərdarlıq ediblər ki, İngiltərədə daha effektli testləşmə və qoruma sistemi qurulmadan məktəblər açılarsa, ölkə qışda indikindən iki dəfə güclü yoluxma dalğası ilə üzləşəcək. Almaniyada da vəziyyət oxşardır. Mətbuatdan oxuyuruq ki, Həkimlər Birliyi bu ölkədə pandemiyanın ikinci dalğasının başladığını elan edib və bildirib ki, gigiyena tələblərinə məhəl qoymamaq xəstə sayının artmasına bilavasitə yol açır, Fransa hökumətinin nəzdində fəaliyyət göstərən Elmi Şura bəyan edib ki, yaxın aylarda ölkə COVID-19-un ikinci dalğası ilə qarşılaşacaq. "Epidemiyanın ikinci dalğasının payızda və ya qışda olma ehtimalı yüksəkdir" - deyə “Le Figaro” qəzeti yazır. Avropanın daha bir ölkəsində - Estoniyada Səhiyyə Departamenti koronavirusun ikinci dalğasının başladığını artıq rəsmən açıqlayıb. Ötən ay 1,0 olan yoluxma səviyyəsi indi 2,6-ya çatıb və hökumət yenidən koronavirusla mübarizə tədbirlərini sərtləşdirməyə məcbur olub. Rusiyanın paytaxtı Moskvada mer Sergey Sobyanin koronavirusla bağlı məhdudiyyətlərin hələ bir neçə ay davam edəcəyini bildirib və xəbərdarlıq edib ki, paytaxt sakinləri maska, sosial məsafə, gigiyena qaydaları kimi tələblərə əməl etməlidirlər. Türkiyədə isə koronavirusla bağlı bütün karantin dövründə ən genişmiqyaslı yoxlamalar olacaq – bütün şəhərlərdə valilər, bələdiyyə rəhbərləri və dövlət orqanları, hüquq-mühafizə orqanlarının nümayəndələri səfərbər ediləcək. Bazarlarda, ictimai nəqliyyatda, ticarət obyektlərində, restoran və kafelərdə, taksilərdə - hər yerdə insanların sosial məsafə, maska, gigiyena ilə bağlı tələblərə əməl etməsi ilə bağlı intensiv yoxlamalar nəzərdə tutulub.
Göründüyü kimi, dünyanın və Avropanın bir çox ölkəsində karantin rejiminin yumşaldılması yoluxma sayının kəskin atrmasına gətirib çıxardı. Bu isə ikinci dalğa kimi qiymətləndirilir.
Bu gün Avropa ölkələri daxil olmaqla, dünyanın bir çox ölkəsində COVID-19 pandemiyasının yenidən alovlanması və ikinci dalğanın başlaması hadisəsi özünü tam yaxında hiss etdirməkdədir.
Bilirik ki, bir müddət əvvəl sərt karantin rejimlərini ləğv edən ölkələr hazırda xəstəliyin geniş yayılması səbəbindən yenidən məhdudiyyətlər tətbiq etməyə başlayıblar. Azərbaycanda isə tətbiq olunmuş məhdudiyyətlər nəticəsində müsbət dinamika əldə olunub, xəstələnənlərin sayı gün ərzində 130-dan aşağı düşüb, sağalanların sayı xəstələnənlərin sayından dəfələrlə çoxdur.
Məlumdur ki, hazırda Azərbaycanda xüsusi karantin rejimi yumşaldılır, açılmalar tədricən tətbiq olunur. Bu, bir daha göstərir ki, xəstəliyin artması ilə bağlı hər bir ölkə məhdudiyyətləri sərtləşdirir və ya yumşaldır. Azərbaycan virusla mübarizənin ilk günündən düzgün mövqe tutdu və başqa ölkələrdən fərqli olaraq, vaxtından tez yumşaldılmalara, açılımlara getmədi. Proses tədricən reallaşdırıldığı üçün əldə olunan nəticələrimiz müsbətdir. Pandemiya tam bitmədiyinə və bu təhlükə tamamilə sovuşmadığına görə Azərbaycan ehtiyatı əldən vermir və əhalinin faciələrlə üzləşməməsi üçün ayıq-sayıqlığını qoruyur, lazımi tədbirləri qüvvədə saxlayır. Əlbəttə, ölkəmiz real olan ikinci dalğa təhlükəsini də dəf etmək üçün bütün resursları səfərbər edir.
Bu gün çox aqressiv şəkil alan virusun ikinci dalğasının gözləndiyi bir vaxtda Azərbaycanda da əsas məqsəd son aylar pandemiya ilə mübarizədə əldə olunmuş nəticələri və müsbət dinamikanı qoruyub saxlamaqdır. Bunun üçün heç kim arxayınlaşmamalı, yumşaldılmış karantin şərtləri təhlükənin artıq dəf olunması anlamına gəlməməlidir.
Bilirik ki, hər zaman Azərbaycan dövləti, eləcə də ekspertlər, mütəxəssislər virusa qalib gəlməyin yeganə yolunun məsuliyyətli davranmaq, karantin qaydalarına, şəxsi gigiyenaya riayət etmək olduğunu bildiriblər. Heç şübhəsiz ki, biz nə qədər həmrəy olub, həm özümüz, həm də ətrafda olan insanlar, yaxınlarımız tərəfindən sadə qaydalara əməl etməyi təmin edə bilsək, bir o qədər sağlamlığımızı və təhlükəsizliyimizi etibarlı təmin edə bilərik.
“Cəmiyyətin və Vətəndaş Münasibətlərinin İnkişafı” İctimai Birliyinin sədri, tanınmış sosioloq Əhməd Abasbəylinin fikrincə, əldə olunan müsbət dinamikanı böyük səylə qorusaq və onu itirməsək, virusun növbəti dalğasından az itki ilə çıxa bilərik. “Avropa və Amerika ölkələrində hazırda vəziyyət çox acınacaqlıdır. Yumşaldılma prosesinə erkən başlanması, iş yerlərinin, iri müəssisə və şirkətlərin vaxtından əvvəl açılması, karantin məhdudiyyətlərinin ləğv edilməsi bu ölkələri çox böyük təhlükə, risq altında qoyub. Payızda virusun yeni və daha dəhşətli dalğası gözlənir, bununla yanaşı, havalar soyuduqdan sonra digər virus mənşəli xəstəliklər də meydana çıxacaq.
Azərbaycanda isə sərt karantin rejimi birdən-birə deyil, tədricən, mərhələli şəkildə yumşaldılır. Bu gün iri müəssisələr, mollar açılmayıb. Bu çox düzgün qərardır. Düzdür, iş yerlərinin bağlanması nəticəsində dövlət büdcəsinin üzərinə böyük yük düşdü, iqtisadiyyatımız çətinliklə üzləşdi, amma nəticədə əhalimizin sağlamlığını qorumağa nail olduq. Bizim itkilərimiz başqa ölkələrlə müqayisədə az olub. Avropa və Amerika ölkələrindən fərqli olaraq, bizim ölkədə sərt karantin rejimi davam etdiyinə görə yoluxma sayı günü-gündən aşağı düşür. Amma yenə də karantinin yumşaldılması məsələsi ortada var. Karantin yumşaldılandan sonra qaydalara əməl olunmasa, eyni vəziyyəti biz də yaşaya bilərik. Azərbaycanda məktəblərin, eləcə də iri ticarət mərkəzlərinin, restoran və şadlıq evlərinin açılması hələ tezdir. Hesab edirəm ki, 2020-nin sonuna qədər məktəblər açılmamalıdır, əks təqdirdə biz 100-200 min şagirdin yoluxması risqi ilə üzləşə bilərik. Karantin rejiminin bəzən bir qədər də sərtləşdirilməsinə ehtiyac var, karantindən tez çıxsaq, bizi də Avropa və Amerika ölkələrinin taleyi gözləyə bilər. Təbii ki, karantin qaydaları yumşaldılandan sonra insanlar gedib restoranlarda otursalar, sosial məsafə saxlamasalar, yenidən yoluxma ehtimalı ola bilər” - deyə Ə. Abasbəyli vurğuladı.
İradə SARIYEVA
