Karantin qaydalarını yumşaldan ölkələrdən Azərbaycanın böyük fərqi - Azərbaycan yumşalmaya vaxtsız gedə bilməz…
Bildiyimiz kimi, dünyanı cənginə alan koronavirus pandemiyası bir çox dövlətin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərib, onların iqtisadi-maliyyə resurslarının tükənməsinə səbəb olub. Hətta öz iqtisadiyyatı ilə öyünən böyük dövlətlər belə bu ağır şəraitdə iqtisadi və maliyyə resurslarını qoruya, tənzimləyə bilmədilər.
Bu səbəbdən də həmin ölkələr karantin rejimini yumşaltmağa qərar verdilər. Öz iqtisadiyyatlarını, maliyyə resurslarını əhalinin sağlamlığından üstün tutan bəzi ölkələrdə bununla da pandemiya daha sürətlə yayılmağa başladı. Bəzi ölkələrdə məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasının başlıca səbəbinin iqtisadiyyat faktoru olduğu açıq şəkildə ortaya çıxıb. Məhdudiyyətlər zamanı həmin ölkələrin iqtisadi fəallığı dayandı və dövlətlər iqtisadiyyatın çökməsindən ciddi zərər gördülər, gəlirləri azaldı və heç cür əhalinin tələbatını, sosial rifahını təmin edə bilmədilər. Bu halda da, təbii ki, sosial narazılıqlar artmasın, əhali etiraz etməsin deyə, onlar yumşaldılmaya getdilər. Qeyd etdiyimiz kimi, bu ölkələr əhalinin sağlamlığından, təhlükəsizliyindən çox öz gəlirlərini düşündülər və yumşalmanı həyata keçirməklə vətəndaşların həyatını təhlükəyə atdılar.
Bildiyimiz kimi, Azərbaycanda isə məsələyə tamamilə başqa cür yanaşıldı və dövlətimiz üçün əsas məsələ əhalinin sağlamlığı və təhlükəsizliyi olduğundan, karantin qaydalarının yumşaldılmasına getmədi. Azərbaycan iqtisadi və siyasi cəhətdən güclü dövlətdir və bütün çətinliklərə baxmayaraq, əhalinin sağlamlığını qorumaqla yanaşı, sosial təminatın, iqtisadi dayanıqlığın təmin edilməsi üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirdi, sosial paketlər qəbul etdi, əhaliyə maliyyə yardımları verdi. Bu gün də dövlət bu prosesi davam etdirir. Azərbaycan dövləti üçün heç bir səbəb əhalinin sağlamlığından öndə ola bilməz və bu səbəbdən də əhalini qorumağı öz iqtisadi maraqlarından üstün tutdu.
Ekspertlər hesab edirlər ki, bu gün Azərbaycan böyük iqtisadi gücə, maliyyə resurslarına, valyuta ehtiyatlarına malik olan bir ölkə kimi əhalisini tam olaraq təmin etməyə qadirdir. Karantin qaydalarını yumşaldan ölkələrin çoxunun iqtisadi dayanıqlığının tam təmin edilməməsi nəticəsində orada iş yerləri, zavod və fabriklər işləmədikdə dövlətlər ciddi maliyyə çətinliyi ilə üzləşirlər, bu səbəbdən də onlar qaydaları yumşaldaraq əhalinin işləməsinə imkan yaradırlar. Azərbaycanda isə yumşaldılmaya ehtiyac olmadığını və əhalinin dövlət tərəfindən tam təmin edildiyini deyən ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan dövləti qədər öz vətəndaşına sahib çıxan dövlət azdır.
- “Azərbaycanda ağıllı, planlı, idarəolunan karantin rejimi tətbiq olunur”
“Resurs” Analitik İnformasiya Mərkəzinin sədri Rasim Quliyev “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Azərbaycan dövlətinin həyata keçirdiyi bütün tədbirlərin əsasında vətəndaş amili əsasdır. R.Quliyev qeyd etdi ki, bu gün dünyanın müxtəlif qitələrində yerləşən böyük dövlətlərin əksəriyyəti, Azərbaycandan fərqli olaraq, öz resurslarını pandemiya ilə mübarizəyə səfərbər etməyib. “Resurs” Analitik İnformasiya mərkəzində bu məsələ ilə bağlı müəyyən araşdırmalar aparmışıq, başqa ölkələrdə tətbiq edilən rejimlə Azərbaycanda tətbiq edilən qaydaları müqayisə etmişik, ona təhlil vermişik. Biz də bundan müəyyən nəticələrə gəlmişik. Əsas qənaətlərimiz belədir ki, Azərbaycanda ağıllı, planlı, idarəolunan karantin rejimi tətbiq olunur. Ölkəmizdə epidemioloji vəziyyət və tətbiq olunan karantin rejimi planlı şəkildə, ağıllı idarəolunan bir prosesdir. Yəni burada təkcə insanların epidemiyadan qorunması nəzərə alınmır, həmçinin də ölkənin iqtisadi inkişafı da, insanların psixoloji-mənəvi vəziyyəti də nəzərə alınır və insanların sağlamlığının qorunması başlıca şərt olaraq götürülür və ümumilikdə, kompleks tədbirlər görülür, ciddi karantin rejimi tətbiq edilir. Epidemioloji vəziyyətin ocaqlarına uyğun olaraq, müxtəlif lokalizasiya üsulları ilə, epidemiya əleyhinə tədbirlər görülərək tətbiq olunur. Biz bu müddətdə özümüz də gördük ki, ölkənin həyatı nisbətən normal qaydada davam edir. Cənab Prezidentin göstərişi və rəhbərliyilə dünyada və ölkəmizdə pandemiya dövrünə uyğun olaraq tibb müəssisələrinin, səhiyyə sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı çox böyük tədbir həyata keçirilib. Eyni zamanda, ölkənin əsas sənaye müəssisələri öz fəaliyyətini davam etdirib, ölkə iqtisadiyyatı dayanmayıb. Hazırda Azərbaycanda iqtisadiyyatın başlıca prioritet sahəsi, başlıca hədəfi olan kənd təsərrüfatı da mövsümi qayda-qanunlara uyğun olaraq, öz fəaliyyətini dayanmadan davam etdirir. Dediyim kimi, bu epidemioloji vəziyyətə uyğun qaydalar çərçivəsində ölkəmizdə iqtisadi inkişaf da davam edir. Cənab Prezident kənd təsərrüfatına xüsusi qayğı və diqqət göstərir, buna bariz nümunə kimi ölkə başçısının taxıl biçinində iştirak etməsi göstərilə bilər. Bütün bunlar Azərbaycan dövlətinin dünyada mövcud olan pandemiya ilə mübarizədə müxtəlif dövlətlərdən fərqli mübarizə tədbirləri həyata keçirməsi ilə bağlıdır. Düzdür, dünyada müxtəlif metodlar var, yanaşmalar, yanaşmalarda siyasət, düşüncələr, deyək ki, icra mexanizmi bir az fərqlidir. Hər bir dövlət bunu özünəməxsus formada həyata keçirir. Dünyada koronavirus hələ pandemiya elan edilməmişdən əvvəl buna Azərbaycan dövləti ilk reaksiya verən ölkə kimi estafeti götürdü və qabaqlayıcı tədbirlər gördü. Ağıllı, planlı şəkildə idarəolunan epidemioloji vəziyyətdən çıxış yolu kimi istifadə edilən qaydalar, qadağalar hamısı plan üzrə həyata keçirilib. Təbii ki, müasir dünyada, həm Amerikada, həm bəzi Avropa və Asiya ölkələrində, eləcə də bizimlə qonşu olan dövlətlərdə pandemya ilə mübarizədə gecikdilər, buna qeyri-ciddi yanaşdılar, vəziyyətin ciddiliyini gördükdən sonra isə daha sərt qaydalar tətbiq etməyə başladılar. Bunun ardınca isə vaxtından əvvəl karantin qaydalarını yumşaltdılar. Bunu da planlı və idarəolunan şəkildə vəziyyətdən çıxış yolu yox, hadisələrin arxasınca hərəkət adlandırmaq olardı. Bunun nəticəsində də virusun ikinci dalğasının yayılması ilə dünya üz-üzə qalıb. Yəni bu məsələdə Azərbaycan o dövlətlərin heç biri ilə müqayisə olunmur. Hansı ölkə qaydaları yumşaldırsa yumşaltsın, öz vətəndaşını təhlükə altında qoyursa qoysun, fövqəladə vəziyyət elan edirsə etsin, amma Azərbaycan məsələyə planlı yanaşma metodu ilə yanaşır. Karantin qaydalarını vaxtından əvvəl yumşaldan ölkələrdən fərqli olaraq, Azərbaycanda epidemioloji vəziyyət nəzarətdədir və epidemioloji vəziyyət Azərbaycan hökuməti tərəfindən tam idarəolunandır. Azərbaycan dövlətinin həm daxili, həm xarici, həm də iqtisadi siyasətində başlıca prinsiplərdən biri humanizm prinsipidir, insan, vətəndaş amilidir. Azərbaycan dövləti məhz bu amillərdən çıxış edir”.
R.Quliyev qeyd etdi ki, mövcud qaydalar Azərbaycan hökuməti tərəfindən tətbiq ediləndə bu, planlı, ağıllı şəkildə, proqram əsasında həyata keçirilir. “Bu qaydalarda bir neçə məsələ prinsipial olaraq nəzərə alınıb. Yəni mövcud karantin qaydalarının tətbiqində insanların, vətəndaşların sağlamlığı birinci prinsipdirsə, ikinci prinsip iqtisadi inkişafdır. Üçüncü prinsip isə hamısından vacib vətəndaşların sosial, psixoloji-mənəvi vəziyyətidir. Yaşlı insanların, müəyyən sosial qrupların psixoloji-mənəvi vəziyyəti də burada tam olaraq nəzərə alınır” - deyə R.Quliyev qeyd etdi.
R.Quliyevin də fikirlərindən aydın oldu ki, başqa ölkələrdən fərqli olaraq, ölkəmizin karantin qaydalarını yumşaltmaması tam əsaslıdır və bunun da əsasında vətəndaşların sağlamlığının qorunması dayanır.
İradə SARIYEVA
