Elçibəy, Özal, Dəmirəl dövründə alınmadı, Əliyevlə Ərdoğanın dövründə alındı
“Vaxtilə keçmiş prezident Əbülfəz Elçibəy 4 helikopter istəyəndə göndərə bilmədik. Amma Türkiyə bu gün Azərbaycan prezidentinə “Qarabağ məsələsində yanınızdayıq. Qarabağ sizin haqq işinizdir” deyə bildi. Ərdoğan deyə bildi ki, sizin başınıza gətirilənlər bizim də başımıza gətirilib. Biz sizin yanınızdayıq. O bu mesajı bütün dünyaya göndərə bildi”. Bu sözləri hakim Ədalət və İnkişaf Partiyası sədrinin müavini, Türkiyənin sabiq baş naziri Binəli Yıldırım deyib.
Qeyd edək ki, 1993-cü ildə Kəlbəcər işğal olunarkən Azərbaycanın həmin dövrdə prezidenti olan Əbülfəz Elçibəy Türkiyə lideri Süleyman Dəmirəldən mülki helikopterlər istədiyini, ancaq NATO-nun razılığı olmadığı üçün Türkiyənin mülki helikopterləri verə bilmədiyini bildirmişdi. Türkiyənin prezidenti olmuş Turqut Özalın Azərbaycana səfəri ərəfəsində verdiyi müsahibəsində Elçibəy Türkiyənin Azərbaycanla bağlı mövqeyini sərt tənqid etdərək bildirirdi: "Türkiyə siyasətdə həmişə bütün dünyaya Azərbaycanın yanında olduğunu bildirir. Amma daha sərt addımlar ata bilərdi. Bu addımlar atılmır". "Türkiyədən nələr gözləyirsiniz? Bundan sonra Türkiyə nə etməlidir? Sizə necə kömək edə bilər” sualının cavabında Elçibəy bildirir ki, o yardımlar haqqında danışmaq istəmir: "Onu gərək türk hökuməti özü düşünsün. Türk hökuməti təcrübəli bir dövlətdir. Kəlbəcər hadisələrində çox çətin bur vəziyyət yaranmışdı. İnsanlar qırılırdı. Mən Türkiyəyə, İrana, Rusiyaya müraciət etdim ki, hərəsi 5-10 helikopter versin. Kəlbəcərdə qalan körpələri, qadınları, mülki əhalini atəşin altından çıxarmaq üçün. Heç kim vermədi. Heç bir dövlət vermədi. Nə Rusiya verdi, nə İran, nə də Türkiyə… Bunu humanitar bir addım kimi etmək olardı…” Amma indi tamam fərqli vəziyyət hökm sürür. Türkiyə bütün dünyaya açıq mesaj verir ki, Azərbaycanın haqq işinin yanındadır və ölkəmizi dəstəklədiyini, bu xüsusda praktiki addımlar atdığını bütün dünyaya açıq göstərir. Qeyd edilənlər onun təsdiqidir ki, indi Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri tarixin ən yüksək zirvəsindədir və onlar heç vaxt bu qədər bir-birinə yaxın olmayıblar. 2020-ci il sentyabrın 27-dən etibarən 44 gün ərzində davam edən Vətən müharibəsinin ilk günlərindən Azərbaycan qardaş Türkiyənin dəstəyini hiss etdi. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilk saatlardan Azərbaycanın haqq işinə öz dəstəyini verdi. Onun açıq, birmənalı açıqlamaları dünyaya konkret mesaj oldu. Dünyada Azərbaycan və Türkiyə qədər bir-birinə yaxın ikinci dövlət yoxdur. Eyni kök, adətlər, oxşar mədəniyyət, dil, din, ortaq folklor Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrini şərtləndirən mühüm amillərdir. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bu xüsusda aşağıdakı fikirləri xüsusi diqqət cəlb edir: “Türkiyə ilə Azərbaycan arasında münasibətlər köklü tarixi və mədəni bağlardan qaynaqlanan qardaşlıq təməli üzərində hər sahədə inkişaf etməkdə və güclənməkdədir. Bu münasibətlərin memarlarından biri olan böyük lider, hörmətli Heydər Əliyevin dediyi kimi, Türkiyə və Azərbaycan eyni millətin iki ayrı dövlətidir. Mərhum prezidentin iki ölkə arasında əlaqələrin ideal qiymətini ifadə etmək üçün istifadə etdiyi bu şüar real həyatda əksini tapıb. Sevincdə də, kədərdə də bir olan Türkiyə və Azərbaycana bütün dünya qibtə ilə baxır”.
Vətən müharibəsi dövründə, eləcə də ondan əvvəlki dövrdə Türkiyə daim Azərbaycanın yanında oldu. Ölkəmizə həm siyasi, həm də mənəvi dəstək göstərdi. Türkiyə rəsmiləri dəfələrlə Azərbaycana səfər edərək ciddi dəstəklərini ifadə etdilər. Azərbaycan bu dəstəyi yüksək qiymətləndirir və heç zaman unutmayacaq. Hazırda tarixi, mədəniyyət və digər əsaslarla yanaşı, prezidentlər İlham Əliyev və Rəcəb Tayib Ərdoğanın yürütdüyü siyasət iki qardaş ölkə arasında münasibətlərin ən yüksək zirvəyə qalxmasını şərtləndirən əsas amildir. Onlar tərəfindən atılan qəti addımlar Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı və əməkdaşlığının bütün sahələr üzrə dönmədən inkişaf etdirilməsinə zəmin yaradır. Prezidentlərin, dövlətlərarası səviyyədə olduğu kimi, şəxsi münasibətlər zəminində də əsl qardaşlıq nümayiş etdirmələrinin əməli göstəriciləri ölkələrimiz arasında birliyi daha da möhkəmləndirir. Xatırladaq ki, prezident İlham Əliyev də ən müxtəlif beynəlxalq tədbirlərdə həmişə birmənalı şəkildə Türkiyəyə dəstək verməyin əsl örnəyini dəfələrlə nümayiş etdirib. İlham Əliyev - Rəcəb Tayib Ərdoğan birliyi və həmrəyliyi, dövlət başçılarının bir-birinə “qardaşım” deyərək müraciət etmələri xalqlarımız üçün də, dünya birliyi üçün də nümunədir. Bu da bir daha təsdiq edir ki, indi dünyada Azərbaycan və Türkiyə dövlətləri kimi əsl qardaş ölkələr göstərmək mümkün deyil. Çoxəsrlik böyük tarixi ənənələrə, dərin köklərə malik olan Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı və əməkdaşlığının İlham Əliyev - Rəcəb Tayyib Ərdoğan mərhələsi xalqlarımızın və ölkələrimizin şanlı birlik salnaməsidir. Azərbaycan-Türkiyə prezidentlərinin qardaşlıq münasibətləri və qarşılıqlı etimadı regionda sülhün, təhlükəsizliyin inkişafın və həmrəyliyin qarantıdır. Bu, artıq dünya miqyasında qəbul edilən realıqdır. Eyni zamanda bu yanaşma hər iki ölkənin dinamik, təhlükəsiz inkişafının əsas təməllərindən biridir.
Nahid SALAYEV
