Çərşənbə günü, 16 iyul 2025
     

Anar Kərimovun izahına görə ermənilərin əlində qəsb edilmiş mədəni irsimizi qaytara bilməyəcəyik?..

Image

Ermənistan ərazilərimizi işğalda saxladığı dövrdə Azərbaycanın bütün daşınan sərvətini oğurlayıb, muzeylərimizi qarət edib, muzeylərdən, evlərdən, qalereyalardan saysız eksponatlar, əsərlər, xalçalar və digər qiymətli əşyalar aparıb.

Torpaqlarımız işğaldan azad ediləndən sonra qarşımızda duran ən böyük vəzifələrdən biri Ermənistanın oğurladığı xalqçalarımızı, eksponatlarımızı, bütün mədəniyyət sərvətlərimizi beynəlxalq təşkilatlar vasitəsilə geri qaytarmağa nail olmaqdır. Lakin indiyə qədər dövlətin rəsmi qurumlarının aidiyyəti beynəlxalq təşkilatlara müraciətlər etməsinə baxmayaraq, hələ də Ermənistanın oğurladığı varidatımızı geri qaytara bilməmişik. Heç bu istiqamətdə kiçik bir nəticə belə yoxdur.

Mədəniyyət naziri Anar Kərimov mətbuata açıqlamasında bildirib ki, beynəlxalq konvensiyalarda ciddi boşluq var və bu səbəbdən də beynəlxalq təşkilatlar Ermənistanı Azərbaycana aid xalçaları, eksponatları geri qaytarmağa məcbur edə bilmir: Ermənilərin Şuşa Muzeyindən oğurladığı eksponatların və xalçaların geri qaytarılması üçün müxtəlif beynəlxalq instansiyalar və konvensiyalar var. Ancaq təəssüflər olsun ki, orada məcburedici müddəalar yoxdur”.

A.Kərimov deyib ki, beynəlxalq konvensiyalarda məsələ ilə bağlı boşluq var: “Həmin sənədlərdə beynəlxalq təşkilatların hansısa ölkədən oğurlanan eksponatları geri alması mexanizmi yoxdur. Hər bir halda bu məsələnin beynəlxalq səviyyədə qaldırılması və təbliğ olunması çox önəmlidir. Biz də bunu edirik”.

O qeyd edib ki, buna cavabdeh olan ən önəmli təşkilat UNESCO-dur: “Orada da hər hansı bir ölkədən mədəni sərvətlərin qeyri-qanuni olaraq çıxarılmasını, mənimsənilməsini və s. halları qadağan edən konvensiya var. Biz də, Ermənistan da bu konvensiyanın üzvüyük. Bu konvensiyaya qoşulan ölkə kimi UNESCO-da iddialarımızı ortaya qoymuşuq, həmin irsin Azərbaycana aid olduğunu qeyd etmişik. Bu məsələ beynəlxalq müstəvidə müzakirə olunmalıdır”.

Nazirin sözündən belə çıxmırmı ki, biz Ermənistan tərəfindən oğurlanan, mənimsənilən xalqçaları, eksponatları geri qaytara bilməyəcəyik? İndiyə qədər qəsb edilən əşyaların geri qaytarılması üçün hər hansı bir nümunə, presedent olmayıbmı? Belə çıxır ki, beynəlxalq təşkilatların məcburetmə mexanimizi yoxdursa, biz sərvətlərimizi qaytarmağa ümid edə bilmərik?

  • “Beynəlxalq təşkilatların məcburetmə mexanizmi yoxdursa, beynəlxalq məhkəmələrə müraciət etmək lazımdır”

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı, mədəni irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, nazir haqlıdır, çünki beynəlxalq konvensiyalar və BMT-nin qərarları ümumilikdə götürdükdə tövsiyəedici xarakter daşıyır. “Yəni qərarlar var, amma bu qərarların icrası üçün təzyiq mexanizmləri yoxdur. Amma muzey eskponatlarının, xalçaların ermənilər tərəfindən oğurlanması, mənimsənilməsi təkcə Şuşa ilə məhdudlaşdırılmamalıdır. Deyək ki, Xankəndi tarix diyarşünaslıq muzeyində 22 min 591 eksponat olub. Ümumilikdə götürəndə, 102 min 757 eskponatımız ermənilər tərəfindən qarət olunub, oğurlanıb. Bütün bunları yalnız xalça üzərində qurmaq və yalnız xalçaları tələb etmək olmaz, bütün eksponatlarımızı tələb etməliyik. Niyə məhz yalnız Şuşa xalçalarının tələb olunduğunu anlaya bilmirəm. Şuşa Tarix Muzeyində 5 min, Üzeyir Hacıbəyovun Şuşadakı evində 300 eskponat, Bülbülün ev muzeyində 369 eksponat, Azərbaycan Xalçaçılıq Tətbiqi Sənət Dövlət Muzeyinin Şuşa filialında 163 eksponat olub, Qarabağ Dövlət Tarix Muzeyində 500 (Şuşa şəhərində), Qarabağ Ədəbiyyat Muzeyində 5 min (Şuşa şəhərində), Mir Möhsün Nəvvabın evində 100, Ağdam Tarix Diyarşünaslıq  muzeyində 2 min, Ağdam Çörək Muzeyində 694, Qurban Pirimovun Xatirə Muzeyində 700 (Ağdam), Rahib Məmmədov adına Döyüş Şöhrəti Muzeyində 500 (Ağdam), Ağdərə şəhərində Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 2290, Füzuli Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 5 min, Füzuli Xalq Tətbiqi Muzeyində 800, Hadrut şəhəri Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 3 min 200, Qubadlı şəhərinin Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 3 min, Laçın Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 5 min, Laçının Güləbird kəndində Sarı Aşığın Xatirə Muzeyində 500, Kəlbəcər Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 32 min, Cəbrayıl Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 2 min, Zəngilan şəhər Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində 6 min, Zəngilanın Daş Muzeyində 50 eksponat vardı”.

F.İsmayılov qeyd etdi ki, bütün bunlardan başqa, ermənilər bizim şəkil qalereyalarımızdan da 369 ədəd  əsər oğurlayıb. F.İsmayılovun sözlərinə görə, ermənilər bizdən mənimsədikləri nə varsa hamısını qeyd-şərtsiz geri qaytarmalıdır. Ekspertin sözlərinə görə, ermənilər bu eksponatları, xalçaları İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə oğurlayıb aparmayıblar, onları Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı oğurlayıblar. “Onlar Birinci Qarabağ müharibəsi dövründə ərazilərimizi işğal edərkən bütün eksponatlarımızı, xalçalarımızı və sair oğurlayıb apardılar. Eksponatlarımızın, xalçalarımızın qaytarılmasına nail olmağın yeganə yolu bu eksponatların saylı siyahılarının tərtib olunması, onların qiymətləndirilməsi və bununla da beynəlxalq məhkəmələrə müraciət etməkdir. Beynəlxalq təşkilatların məcburetmə mexanizmi yoxdursa, beynəlxalq məhkəmələrə müraciət etmək lazımdır ki, bu eksponatlar ya geri qaytarılsın, ya da onların dəyəri Azərbaycan dövlətinə ödənilsin”. 

F.İsmayılovun sözlərinə görə, vaxtilə işğal altında olan muzeylərimizdə insanlar işləyib, illərlə oradan maaş alıblar, həmin eksponatlara dövlət vəsaiti xərclənib, amma o muzeylərin bununla bağlı siyahılarını Mədəniyyət Nazirliyindən əldə edə bilməyib. “Nazirlikdə bu siyahı yox idi. Onu həmin dövrdə hansı “əl” yoxsa çıxarıb, itirib, bilinmir. Kod nömrələri ilə həmin eksponatların hər birinin ayrıca qeydiyyat kitabları olmalıdır. Amma həmin qeydiyyat kitabları da, o eksponatlar haqqında məlumatın əks olunduğu sənədlər də Mədəniyyət Nazirliyindən hansısa “əl” tərəfindən yoxa çıxarılıb. İlk növbədə həmin sənədləri əldə etmək lazımdır. Deyək ki, o dövrdə həmin muzeylərdə işləyən işçilərin vasitəçiliyiilə o sənədləri əldə etmək vacibdir. Belə bir qəribə hal yaranıb. Mədəniyyət Nazirliyinin illərlə əməkhaqqı verdiyi dövlət müəssisəsinin heç bir məlumatı nazirliyin özündə tapılmır”- deyə F.İsmayılov qeyd etdi.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

16.07.2025 / 11:06
I Qarabağ müharibəsinin daha bir şəhidi Xaçmazda dəfn olunacaq

16.07.2025 / 11:00
Altı ayda motosiklet sürücülərinin təqsiri üzündən 17 yol qəzası olub, 4 nəfər ölüb

16.07.2025 / 10:41
“Mentor Klinika” layihəsi çərçivəsində tibb müəssisələrinə baxış davam etdirilir

16.07.2025 / 10:34
Azərbaycanın ədliyyə naziri İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb

16.07.2025 / 10:32
Karapetyana qarşı "çirkli pulların yuyulması" ittihamı irəli sürülüb

16.07.2025 / 10:28
Tramp bu dəfə tələbələrin etirazı ilə qarşılaşdı

16.07.2025 / 10:21
Azərbaycanda bu kredit təşkilatı bağlandı

16.07.2025 / 10:17
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb

16.07.2025 / 10:12
MMA döyüşçüsü Mahaçqalada güllələndi

16.07.2025 / 10:05
Goranboyda kütləvi dava olub

16.07.2025 / 10:00
İran 2 milyon litr neft daşıyan xarici tankeri ələ keçirib

16.07.2025 / 09:51
Qazaxıstanın iki sığorta brokeri Azərbaycan bazarına daxil olub - Mərkəzi Bank

16.07.2025 / 09:46
Evdən çürümüş kişi meyiti tapıldı...

16.07.2025 / 09:39
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Bakıya gəlib

16.07.2025 / 09:22
Azərbaycanlı boksçu erməni rəqibinə qalib gəldi, Avropa çempionu oldu!

16.07.2025 / 09:18
Tramp Avropa İttifaqı barədə danışdı - "irəliləyiş var"

16.07.2025 / 09:11
Xaçmazda "Kamaz" divara çırpılıb, sürücü ölüb

16.07.2025 / 09:04
Rasim Məmmədov – 60

16.07.2025 / 09:00
Azərbaycanla Çin arasında viza rejiminin ləğvi ilə bağlı saziş bu gündən qüvvəyə minib

16.07.2025 / 08:36
5-ci qrup ixtisas universitetləri attestatla qəbulu dayandırdılar...

16.07.2025 / 01:27
Tramp geri addım atdı və Zelenskiyə xəbərdarlıq etdi – Moskvanı vurmayın...

15.07.2025 / 22:43
Yekaterinburqda Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu saxlandı

15.07.2025 / 21:31
Tramp Putinə qarşı sərt addımlar üçün 50 gün gözləməyəcək...

15.07.2025 / 21:16
Ölkəyə gələn 31 tonun içində ərəb qızılı yoxdur - niyə?..

15.07.2025 / 21:02
AB Ermənistana 2,5 milyard avro dəstək qərarı verdi...

15.07.2025 / 20:47
“60 kənd boşaldılır, 300 min azərbaycanlı qayıdır” - Qərb daha çox şey gözləyirmiş...

15.07.2025 / 20:33
Zəngəzur dəhlizində 3-cü dövlətin nəzarəti ideyası kimə məxsusdur?

15.07.2025 / 20:20
Trampın bu 50 günü əvvəlki “60, 90 günlərə dönməsə yaxşıdır”...

15.07.2025 / 20:06
“3 dövlət birləşir” - Bakı-Dəməşq “qaz əməkdaşlığına” erməni mediasından hücum başladı...

15.07.2025 / 19:52
Rusiya Akkuyu AES-lə bağlı Türkiyəyə qəbuledilməz şərt qoydu...

15.07.2025 / 19:39
“Dini qurumlarla bu mövzu ətrafında toplaşmağımız çox əhəmiyyət daşıyır”- Rəşad Məcid

15.07.2025 / 19:37
Ermənistanın ağır müharibə cinayətləri məhkəmədə bir-bir sübuta yetirilir...

15.07.2025 / 19:25
Tərəqqi yolunun başlanğıcı – Əhliman Əmiraslanov yazır...

15.07.2025 / 19:12
Ukrayna öz qaz anbarlarını Azərbaycana təklif etdi...

15.07.2025 / 19:05
Polis Sumqayıtda ikitəkərli nəqliyyat sürücüləri ilə maarifləndirici söhbətlər aparıb - FOTO

15.07.2025 / 18:57
Tanınmış tədqiqatçı Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

15.07.2025 / 18:50
Cəlilabaddakı yanğının söndürülməsinə 2 helikopter cəlb edildi

15.07.2025 / 18:44
Ursula Lyayen Paşinyanın “sülh siyasəti” barədə inanılmaz sözlər dedi...

15.07.2025 / 18:30
Subbakalavrların taleyini kim həll etməlidir - universitetlər, nazirlik, ya DİM?

15.07.2025 / 18:16
Tramp Ukrayna müharibəsinin gedişini dəyişəcək qərar verdi...

15.07.2025 / 18:03
Azərbaycanda 2 yeni qoruq yaradıldı - nə dəyişəcək?..

15.07.2025 / 18:00
“...Harada boşluq varsa, onu ya savadsızlıq, ya da xarici radikal çağırışlar doldurur” - Vüqar Əliyev

15.07.2025 / 17:50
Hansı ixtisasın lazım olub-olmadığına DİM özü qərar verə bilərmi?

15.07.2025 / 17:42
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənildi

15.07.2025 / 17:35
Ukraynanın baş naziri istefa verdi

15.07.2025 / 17:31
İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı “Azəriqaz”da yüksək vəzifəyə təyin olundu

15.07.2025 / 17:27
Vətəndaşların şəxsi məlumatlarını xarici kiberbunkerlərə ötürən şəxs ifşa edildi - 300 min manatlıq ziyan...

15.07.2025 / 17:15
Trampdan Zelenskiyə Putini şoka salan təlimat - Moskva və Peterburqu vurun…

15.07.2025 / 17:01
Şamaxıdan mesaj - Media dinin siyasiləşdirilməsinə qarşı dayanan böyük qüvvədir...

15.07.2025 / 16:50
Ersin Tatar Kipr danışıqlarında Lefkoşanın şərtlərini açıqladı - heç bir federal quruluşundan söhbət gedə bilməz

15.07.2025 / 16:34
Şamaxıda “Müasir informasiya məkanı və dini etiqad azadlığı” mövzusunda konfrans başlayıb

15.07.2025 / 16:05
"Vaqif Poeziya Günləri" Qazaxda başladı

15.07.2025 / 16:03
BDU İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi ilə əməkdaşlıq haqqında anlaşma memorandumu imzalayıb

15.07.2025 / 15:22
Vətənə sevdalanan ömür...

15.07.2025 / 15:22
ABŞ Rusiyaya qarşı 10 milyardlıq planı işə saldı - Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərini vura biləcək raketlər də veriləcək…

15.07.2025 / 14:39
"Ağdamda 8 yaşayış məhəlləsi, 1 qəsəbə, 23 kənd lahiyələndirilir" - Prezidentin xüsusi nümayəndəsi

15.07.2025 / 14:30
"Azərbaycan ilə Türkiyənin birgə layihələri regionun yeni geosiyasi mənzərəsini formalaşdırıb" - Samir Şərifov

15.07.2025 / 14:18
Tramp ATACMS raketləri ilə Rusiyaya zərbə endirməyə icazə verə bilər...

15.07.2025 / 14:02
Evdən 30 min dollar və 12 min manat oğurlayan qadın tutuldu...

15.07.2025 / 13:47
Laçından Ağcabədiyə 120 kq yararsız mal əti aparan şəxs yolda yaxalandı...

15.07.2025 / 13:34
"Azərbaycan ilə Türkiyənin qanunvericilik aktlarını bir-birinə uyğunlaşdırmağa çalışırıq" - Əhliman Əmiraslanov

15.07.2025 / 13:19
"Xain çevrilişə cəhd zamanı can Azərbaycanın ölkəmizə güclü dəstəyini xatırlayırıq" - Türkiyə səfiri

15.07.2025 / 13:10
Дмитрий Киселев! Совет Прессы Азербайджана в отличии от вас, никогда не врёт - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

15.07.2025 / 12:53
Azərbaycandan qardaş Türkiyəyə 15 iyul mesajı - "dərin ehtiram və minnətdarlıqla anırıq”

15.07.2025 / 12:38
Baku Network Parisdə ilk dəfə olaraq erməni təcavüzü nəticəsində həlak olmuş azərbaycanlı jurnalistlərlə bağlı məsələ qaldırıb

15.07.2025 / 12:32
III MDB Oyunlarına 8 ölkədən 1846 idmançı qatılacaq

15.07.2025 / 12:20
"Bu gün Azərbaycanla Türkiyə gələcəyə doğru çiyin-çiyinə irəliləyir" - İlham Əliyev

15.07.2025 / 12:13
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq

15.07.2025 / 12:10
"Bu layihələrin dünyada analoqu yoxdur" - Prezidentin xüsusi nümayəndəsi

15.07.2025 / 12:05
"Barselona" bu futbolçu üçün "pivəçilər"ə elçi düşdü...

15.07.2025 / 12:00
Hollivud ulduzunun bu fotosu 21 min dollara satıldı...

15.07.2025 / 11:51
2025-ci ilin ilk 6 ayı ərzində 44 milyondan çox tibbi xidmət göstərilib

15.07.2025 / 11:44
Xameneinin müşaviri yenə Azərbaycan əleyhinə danışdı - bu dəfə pakistanlı nazirlə görüşündə...

15.07.2025 / 11:40
Harmancı yenə xəbərdarlıq edir - COVID-19 davam edir

15.07.2025 / 11:35
6 min 300 ədəd çətənə kolu məhv edilib - polis

15.07.2025 / 11:11
Bu gündən tələbələrin köçürülməsi prosesinə başlanılıb

15.07.2025 / 11:03
ABŞ-ın Zəngəzurla bağlı mövqeyi çox təhlükəlidir - CANLI

15.07.2025 / 09:15
Samuxda zəlzələ olub - TƏCİLİ

15.07.2025 / 08:36
Azərbaycanda turistlər hotellərdən imtina edir - kirayə kənd evlərinə kütləvi axın başlayıb...

14.07.2025 / 23:48
Tramp Putini sərt tənqid etdi - Onu qatil adlandırmaq istəmirəm, amma o…

14.07.2025 / 23:40
Tramp Putinə 50 gün vaxt verdi - Ukrayna ilə bağlı razılaşma olmasa...

Ermənistanın ağır müharibə cinayətləri məhkəmədə bir-bir sübuta yetirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910