Oxucularımızdan xalq artisti Samir Cəfərova mesaj...
Fərman Qarabağlı: “Samir Cəfərovun bu qeyri-obyektiv sözünü eşidəndən sonra…”
Bəzən ayrı-ayrı status daşıyan şəxslər televiziya çıxşlarında ya bilmədən, ya da məqsədli şəkildə elə fikirlər bildirir, elə yersiz müqaysələr aparırlar ki, bunu tamaşaçılar əsasən müsbət qarşılamır. Əslində, tamaşaçı istəyir ki, obyektiv fikir eşitsin, şəxsiyyətlər arasında müqayisələrin aparılmasını qəbul etmir, müqayisə aparılarsa da bu reallığa söykənsin. Çox təəssüf ki, tanınmış sənət adamları əksər hallarda tamaşaçının mövqeyini nəzərə almaq istəmir, elə bilir onun dediyi söz aksiomadır. Unudur ki, onun bu fikrini tamaşaçı birmənalı qarşılamaya bilər.
“...Haqqı danmaq olmaz”
Əslən Füzuli rayonunun Arayatılı kəndindən olan, uzun illər ticarətlə məşğul olan, hazırda Bakıda yaşayan "Bakı-Xəbər"in təəssübkeş oxucusu və təbliğatçısı, redaksiyamızın yaxın dostu Fərman Qarabağlı (Süleymanov) televiziya kanallarında yayılan belə fikirlərə qarşı hər zaman mövqeyini bildirir. Bu dəfə də o, bizimlə söhbətində azərbaycanlı tenor, opera ifaçısı, xalq artisti Samir Cəfərovun telekanallardan birində səsləndirdiyi bir fikirə münasibət bildirdi: “Bu yaxınlarda televiziya kanallarından birində xalq artisti Samir Cəfərov bir xanəndə (F.Qarabağlı həmin xanəndənin adının qeyd edilməsini məsləhət bilmədi-İ.S) haqqında dedi ki, o, bu muğamı Xan Şuşunskidən, Yaqub Məmmədovdan, Arif Babayevdən, Süleyman Abdullayevdən (Dədə Süleyman) yaxşı oxuyur, onlar onun kimi oxuya bilməyiblər. Samir Cəfərovun bu qeyri-obyektiv sözünü eşidəndən sonra xəyalımda olub keçənləri canlandırdım.
1967-ci ildə Göyçay rayonundan Eyvaz Əhmədov adlı bir tələbə yoldaşım vardı, sonar biz onunla qardaş kimi olduq. Uzun vaxt idi ki, Opera Teatrında “Leyli və Məcnun” tamaşası getmirdi.
Günlərin birində Eyvaz mənə dedi ki, bilet al gedib tamaşaya baxaq, “Leyli və Məcnun” tamaşasında Məcnun rolunda Arif Babayev, Leyli rolunda Zeynəb Xanlarova çıxış edirdi. Tamaşa çox maraqlı keçdi. O tamaşada bir yer var, Məcnun oxuyur:
Sən Leyli deyilsən, ey pərizad,
Qaç, qəlbimi xunilə etmə bərbad!
Aldatma məni cünun deyib, qaç,
Qaç, eyləmə gül üzünlə Leylini yad.
İnanın ki, bu ifanı dinləyən insanın qolunun tükləri biz-biz olurdu. Tamaşanın lent yazısı var, arzu edənlər baxa bilərlər. Sonradan gedib o tamaşaya baxırdım və həmin səhnəyə baxıb çıxıb gedirdim. Görürdüm ki, çoxları da mənim kimi edir.
İllər keçdi, 1990-cı ildə “Leyli və Məcnun” tamaşası adını çəkmədiyim həmin xanəndənin iştirakı ilə tamaşaya qoyuldu. Məcnun rolunda o xanəndə, Leyli rolunda Qəndab Quliyeva çıxış edirdi.
O illərdə Eyvaz Göyçayda konserv zavodunun rəhbəri, şirə zavodunun direktoru idi. 1990-cı ildə Göyçay rayonun ispalkomu seçilmişdi.
Bir gün Eyvaz yenə zəng vurub dedi ki, “Leyli və Məcnun” tamaşasına dörd bilet al, dostlarımla gəlib baxacağam. Getdim bilet almağa kassada dedilər ki, bilet qurtarıb yoxdur. Çarəsiz qaldım və qardaşım kimi olan, ailəvi dostum, xalq artisti, böyük sənətkar Hacıbaba Bağırovun yanına “Muzkomediya”ya getdim. Vəziyyəti danışdım və dedim ki, beş bilet lazımdır. Hacıbab bir nəfərə zəng edib bizim üçün beş bilet təşkil etdi. Axşam gedib tamaşaya baxdıq, tamaşa qurtarandan sonra soruşdum ki, Eyvaz, nə deyirsən? Eyvaz dedi ki, bu xanəndəni mikrafonun qarşısında otuzdur və əlinə qaval ver oxusun. Göyçayda Eyvaza xan Eyvaz deyirlər.
“Orta mahur” muğamı xeyli vaxtdır oxunmurdu, oxuyanlar da “Orta Mahur”un “Vilayəti” şöbəsini oxumurdu, başqa şöbə oxuyurdu. Bir gün Eyvaz dedi ki, adını çəkmədiyim o xanəndə “Orta mahur” oxuyur, “Vilayəti” şöbəsini də oxudu. Dedi heç kəs belə “Orta mahur” oxumayıb. Dedim ki, səhv edirsən, oxuyublar. Qonaqlıqdan mərc gəldik. 1990-cı ildə Eyvaz Göyçayda ispalkom seçilməmişdən əvvəl şirə zavodunun direktoru idi. Dedim ki, “Vilayəti” şöbəsini Cabbar Qaryağdı oğlu oxuyub. “Belə oxuya bilməz” dedi. Lent yazısını qoydum Eyvaz qulaq asdı, dedim necədir? “Pis deyil” dedi. “Cahargah” muğamının canı “Mənsuriiyədə” olduğu kimi “Orta Mahur” muğamının da canı “Vilayəti” şöbəsindədir. Biz Eyvazla görüşdük, o həmin xanəndəni lent yazısını qoydu onun ifasında “Orta Mahur”a qulaq asdıq. Dedim ki, indi Cabbar Qaryağdıoğluna qulaq as. Eyvaz Cabbara qulaq asıb “ilahi, belə səs olar? O xanəndədən əla oxuyur” dedi. O xanəndə muğamları əla oxuyur, amma bu o demək deyil ki, o “Qarabağ şikəstəsi”ni Xandan yaxşı oxuyur.
Şirin danışığına qulaq asdığım, çox böyük hörmət etdiyim Abutalıb Səmədov öz kanalında sözləri Xan qızı Xurşudbanu Natəvana, musiqisi isə Şəfiqə Axundovaya aid olan “Neyçün gəlməz” mahnısını dörd-beş xanəndənin ifasında təqdim etdi. O verilişə qulaq asdım, Abutalıb müəllim həqiqətən də çox şirin danışır. O, həmin müğənnin də, Qədir Rüstəmovun da ifasını verdi. Mən zəng vurub Abutalıb müəllimdən soruşdum: “Çox xahiş edirəm, düzünü deyin, o manını kim yaxşı oxuyub?” Bir kəlmə “Qədir Rüstəmov” dedi.
Mənimlə qonşuluqda yaşayan və xətrini çox istədiyim Məhəmməd adlı Şuşalı bir oğlan məndən soruşdu, ağsaqqal, Qədir Rüstəmov yaxşı oxuyur, yoxsa adını çəkmədiyim o müğənni? Mən ona “səndən belə sual gözləməzdim, hayıf” dedim. O, gülümsəyib dedi ki, sizi yoxlamaq istəyirdim.
Hörmətli Samir müəllim, söz yox ki, sən yaxşı sənətkarsan, gözəl opera müğənnisisən, amma haqqı danmaq olmaz. Sənə də, operaya da böyük hörmətim var”.
F.Qarabağlı mərhum xalq artisti Canəli Əkbərovun bir televiziya müsahibəsinə də toxundu: “Bir dəfə televiziyada rəhmətlik canəli Əkbərov danışırdı ki, bir dəfə teatra gəldim və gördüm ki, Məcnun rolunda Arif Babayev oxuyur, mən inciyib getdim.
Canəli müəllimin gözəl səsi vardı, amma o Arif şirinliyində Məcnun ola bilməzdi, onun oxuduğu adamın qolunun tüklərini qabartmazdı. Arifin səsi başqa bir səsdir.
Məcnun rolunu rəhmətlik Üzeyir Hacıbəyov Hüseynqulu Sarabskinin səsinə yazıb. Sarabski qarabağlı deyil, Xızı rayonundandır. Amma o, onun səsinə yazıb. Sarabskidən sonra çox Məcnunlar olub-Əbülfət Əliyev, Qulu Əsgərov və başqaları çox yaxşı oxuyublar. Dədə Süleymanı da Məcnun roluna dəvət ediblər, hayıf ki, toyların dərdindən gedib oynamadı, oxumadı. Səhnəyə çox Məcnunlar gəlib, amma heç kim Arif Babayev şirinliyində oxuya bilməyib”.
İradə SARIYEVA
