Azərbaycan sənayesində qəribə təzahür... Niyə belə olur?..
Vüqar Bayramov: “Neft hasilatının azalması praktik olaraq sənaye məhsullarının istehsalına mənfi təsir edir”
2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanda 21 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2.2 faiz az sənaye məhsulu istehsal edilib. Bu barədə mayın 13-də Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) məlumat yayıb.
Qurumun yaydığı məlumatda bildirilir ki, neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 3.4 faiz azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda isə 5.3 faiz artıb. Bütün bunlar Azərbaycanda sənaye istehsalının azalmasının davam etdiyini göstərir. Məsələ ondadır ki, bu ilin iki ayında azalma 1.9 faiz açıqlanmışdı. O da məlum olub ki, 2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında əsas kapitala 5 milyard 69.3 milyon manat, yaxud əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4.6 faiz az investisiya yönəldilib. DSK-nın məlumatına görə, bu ilin üç ayında ümumi daxili məhsul isə 0.9 faiz artıb. Açıqlamaya görə, 2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında ölkədə 39 milyard 305.8 milyon manatlıq məhsul istehsal olunub.
Maraqlıdır, sənaye məhsulu istehsalının azalmasına səbəb nədir?
“Xüsusən nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda neft sektorunun sənayedə payı yüksək olaraq qalmaqdadır”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən millət vəkili Vüqar Bayramov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunun səbəbini bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “Sənaye istehsalının azalmasının əsas səbəbi enerji sektorunda, xüsusən də emaledici neft sahəsində istehsalın aşağı düşməsi ilə bağlıdır. Problem ondadır ki, neft hasilatının azalması praktik olaraq sənaye məhsullarının istehsalına mənfi təsir edir. Xüsusən nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda neft sektorunun sənayedə payı yüksək olaraq qalmaqdadır. Ona görə də neft sektorunda azalma baş verən zaman nəticə etibarı ilə biz sənaye məhsullarının istehsalının azalmasını müşahidə edirik. Statistika da göstərir ki, bütövlükdə qeyri-neft sektorunda, qeyri-neft sənayesində artım qeydə alınıb. Bu isə ondan xəbər verir ki, xüsusən həm neft hasilatının müqayisəli şəkildə azalması, eyni zamanda neftin dünya bazar qiymətinin aşağı düşməsi sənaye məhsullarının istehsalına öz mənfi təsirini göstərib. Bütün bunların nəticəsində ümumi sənaye məhsulunun istehsalında azalma qeydə alınıb. O baxımdan neft hasilatının stabilləşməsi və eyni zamanda dünya bazarında volatillik aradan qalxarsa, bu, sənaye məhsulları istehsalı daxil olmaqla Azərbaycanda makroiqtisadi göstəricilərdə müsbət məqam olaraq özünü büruzə verəcək. Hər halda, qeyri-neft sektorunda artım tendensiyası müşahidə edilir. Neftin dünya bazar qiyməti yüksələrsə, bu, neft sənayesində də artımda özünü göstərəcək”.
Vidadi ORDAHALLI
