Övladlığa götürmə müraciətləri DOST mərkəzlərinə verildi - əyriliklərin yolu nə qədər bağlanır...

Azərbaycanda övladlığa götürmə sahəsində yeniliklər baş verməkdədir. Əvvəlki dönəmlərdə ciddi problemlərlə, qanun pozuntuları ilə müşayiət edilən bu prosesdə artıq şəffaflaşma həyata keçiriləcək.

Belə ki, artıq Azərbaycanda övladlığa götürmə ilə bağlı müraciətlər DOST Mərkəzində də qəbul ediləcək.

Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev mətbuata bildirib ki, Azərbaycanda övladlığa götürmə ilə bağlı müraciətlər həm DOST Mərkəzində, həm də elektron portal üzərindən qəbul ediləcək. S.Babayevin sözlərinə görə, övladlığa götürmə ilə bağlı aktiv işlər aparılır: "Məsələ ilə bağlı qanunvericiliyə edilən dəyişikliklər Milli Məclisə təqdim olunub. Yaxın günlərdə dəyişikliklərin plenar iclaslarda qəbul edilməsi gözlənir".

Nazir bildirib ki, noyabrın 1-dən etibarən övladlığa götürmə sahəsində fəaliyyətin istiqamətləndirilməsi, müraciətlərin qəbul edilməsi və müvafiq bazanın formalaşdırılması üçün elektron alt-sistem istifadəyə veriləcək: “Əsas şərt övladlığa verilən uşağın psixoloji ehtiyaclarından irəli gələrək düzgün ailə seçilməsidir. Ailənin sosial, mədəni, maddi olaraq bu övladı yetişdirmək, onu böyütmək qabiliyyətinin olmasını düzgün qiymətləndirmək lazımdır”.

Övladlığa verilmə prosesinin də dəyişdiyinə diqqət çəkən S.Babayev qeyd edib ki, qısa müddətdə qiymətləndirmə aparılmayacaq və 6 aya qədər prosedur dövrü olacaq: “Sonrakı proses ailə ilə uşağın tanışlığı, onların neytral ərazidə görüşlərinin təşkil olunması, ekspertlərin iştirakı əsasında onların ünsiyyətinə nəzarət edilməsi, qısa müddətdə və sonradan daimi şəkildə ailəyə verilməsindən ibarətdir”.

• “...biz uşaqların uşaq evlərindən ailələrə verilməsinə nail olacağıq”

Övladlığa götürmə prosesinin DOST mərkəzlərində həyata keçirilməsinin bu sahədə böyük dönüş yaradacağını qeyd edən tanınmış hüquqşünas Əliməmməd Nuriyev “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, bir il əvvəl bu sahədə qanunvericiliyə dəyişikliklər edilib və övladladlığa götürmə sahəsi də Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin səlahiyyətlərinə verilib: “Əvvəlki dövrdə isə övladlığa götürmə məsələsi Səhiyyə Nazirliyinin səlahiyyətlərinə aid idi. Bununla bağlı Bakı Şəhər Səhiyyə Baş İdarəsində yaradılan komissiya tərəfindən bu proses həyata keçirilirdi. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, bu proseslə bağlı müxtəlif fikirlər səsləndirilir, komissiyada qeyri-şəffaflığın olması, bir sıra nöqsanların mövcudluğu qeyd edilirdi. Bir sıra hallarda isə bu proseslərin həyata keçirilməsi zamanı qeyri-rəsmi münasibətlərin, sövdələşmələrin olduğu haqda da danışılırdı. Bir sözlə, bu komissiya yetərli qədər özünü doğrultmurdu, sonra bu komissiya fəaliyyət göstərmədi. Bəzi hallarda uşaqlar övladlığa növbədənkənar verilirdi, uşaqların sövdələşmə ilə övladlığa verilməsi, komissiya sədrinin bununla bağlı özbaşına qərar qəbul etməsi və sair barədə də fikirlər də mövcud idi. Bu barədə geniş danışmaq istəmirəm. İndi əsas odur ki, bu prosesin həyata keçirilməsi Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin səlahiyyətlərinə verilib. DOST mərkəzlərində də övladlığa götürmə ilə bağlı xüsusi struktur yaradılıb və bu strukturun rəhbəri də təyin olunub. O çox dürüst, təmiz bir insandır, sosial işi incəliklərinə qədər bilən bir şəxsdir, bu proseslə də bağlı çox ciddi bir mütəxəssis hesab olunur. Qurumun rəhbərinin kimliyi həmin qurumun fəaliyyətinə də təsir edir. Bilirsiniz ki, bizdə qurumların fəaliyyətində orada kimin rəhbər olması vacibdir. Ümumiyyətlə, DOST Mərkəzinin özünün fəlsəfəsi tamamilə şəffaflığa söykənir. Bilirsiniz ki, bu, Birinci vitse-prezidentimiz Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə yaradılmış bir mərkəzdir. O həm quruluş, həm dizayn, həm də mahiyyət etibarilə çox şəffaf bir qurumdur. Artıq müxtəlif xidmət sahələri üzrə xeyli sayda vətəndaşa xidmət göstərib və vətəndaş məmnunluğunu təmin edib. Orada 148-ə qədər xidmət növü var. Hesab edirəm ki, DOST Mərkəzində övladlığa götürmə ilə bağlı struktur da öz fəaliyyətini müəyyən edilmiş standartlar əsasında quracaq. Buna əminəm. DOST Mərkəzi vasitəsilə uşaqların övladlığa verilməsi prosesi başlandıqdan sonra biz uşaqların uşaq evlərindən ailələrə verilməsinə nail olacağıq. Yəni bu proses başlandıqdan sonra uşaqlar uşaq evlərində qalmayacaq, onlar ailələrdə böyüyəcək. Bu məsələdə övladlığa götürmə ən mühüm alətlərdən biridir. Ən əsası odur ki, uşaqlarımız yaxşı ailələrə düşsünlər və sağlam, xoşbəxt və ləyaqətli böyümək imkanlarına malik olsunlar. Yaxşı təhsil alsınlar və cəmiyyət üçün yararlı olsunlar. Fikrimcə, DOST Mərkəzi bu standartlara uyğun fəaliyyətini quracaq və bunun nəticəsində də övladlığa götürmə prosesi daha şəffaf olacaq. Çox yaxşı olardı ki, bu prosesə vətəndaş cəmiyyəti institutları da, media da cəlb edilsin. Çünki bu vacibdir. Düzdür, övladlığa götürmə xüsusi bir prosedurdur, burada mütləq konfedisiallıq qorunub saxlanmaldır. Amma, bütövlükdə, proses şəffaf olmalıdır. Eyni zamanda, bu sahəyə ciddi nəzarət olmalıdır ki, ayrı-ayrı şəxslərə övladlığa verilən uşaqların həyatı, yaşamı təmin olunsun, onlara yüksək tərbiyə, təhsil verilsin”.

Ə.Nuriyev hesab edir ki, DOST Mərkəzi vasitəsilə həyata keçirilən övladlığa götürmə prosesinə ciddi nəzarət olacaq və bu da o uşaqların xoşbəxt gələcəyinin təmin olunmasına şərait yaradacaq. Müsahibimiz onu da qeyd etdi ki, sağlam uşaqlarla yanaşı, fiziki cəhətdən qüsurlu olan uşaqların da mərkəz tərəfindən ailələrə övladlığa verilməsi məsələsi baş verəcək. O hesab edir ki, artıq ailələr bu cür uşaqları da övladlığa qəbul etməkdən çəkinmirlər. Bunun da həmin uşaqların gələcəkdə daha yüksək səviyyədə inkişaf etməsinə, xoşbəxt böyüməsinə şərait yaradacağını deyən Ə.Nuriyev hesab edir ki, bütövlükdə, bu prosesin DOST Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilməsi çox müsbətdir.

İradə SARIYEVA