Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun XVI illik iclasında Dağlıq Qarabağ prosesinin nizamlanması haqqında sualı cavablandırarkən bəyan etdiyi fikirlər ətrafında müzakirələr davam edir.
Nazir deyib: “ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri sıx dostluq şəraitində çalışırlar. Onlar bu il üç dəfə xarici işlər nazirləri ilə görüşüblər, o cümlədən, bu ilin aprelində mənim iştirakımla Azərbaycanın və Ermənistanın xarici işlər nazirləri ilə görüş keçirilib. İndi vəziyyət bir il əvvəlkindən sakitdir. Lakin siyasi proses yavaşıyıb və hələlik bu ləngiməni aradan qaldıra bilmirik. Tərəflər yetərincə ciddi bəyanatlar verirlər, o cümlədən, Qarabağın Ermənistan olması barədə bəyanat verilib. Şübhəsiz ki, belə bəyanatlar siyasi prosesin tənzimlənməsinə kömək etmir”.
Rusiya XİN-in ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri ilə birgə işlədiyini vurğulayan S.Lavrov deyib: “Bu, az sayda hallardan biridir ki, bizim məsələyə baxışımız tamamilə eynidir, bizim baza sənədlərimiz var. Bizim dəfələrlə müzakirə olunmuş baza prinsiplərimiz var. Bu prinsiplər əsasında məsələnin həllini axtaracağıq. Amma məsələnin həlli birbaşa dialoq yolu ilə tapılmalıdır. Əlaqələr var, lakin nizamlanmaya dair dialoq hələlik bərpa olunmur. Mən burada döyüş əməliyyatlarının yenidən başlanması üçün aşkar təhlükə görmürəm. Biz bunun baş verməməsi üçün hər şeyi edəcəyik”.
Göründüyü kimi, Lavrov israrla bəyan edir ki, Dağlıq Qarabağla bağlı problemin həlli istiqamətində danışıqlar səmərə vermir və eyni zamanda, müharibəyə də imkan verməyəcəklərini bildirir. Hər halda, Lavrovun fikirlərindən iki nəticə çıxarmaq olar. Birincisi budur ki, Lavrov erməniləri arxayın edir ki, qorxmayın, münaqişəni belə də, dondurulmuş vəziyyətdə saxlayın, heç bir hərbi güc tətbiqindən söhbət gedə bilməz. İkinci qənaət isə budur ki, Lavrov münaqişənin diplomatik yolla, hərbi gücə müraciət etmədən nizama salınacağının anonsunu verir. Rusiyanın baş diplomatının bu təzadlı fikrindən biz hansı dolğun nəticəni çıxara bilərik?
- Əhəd Məmmədli: “Rusiya elə bir dövlətdir ki, reallıqla razılaşır və hətta hesablaşır”
Politoloq Əhəd Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Lavrovun, əslində, nəyə işarə etdiyi gözəl məlumdur: “Biz sağlam məntiqlə özümüzü əziyyətə salıb onun dediklərində məna axtarmamalıyıq. Çünki münaqişənin tarixi yeni deyil. Onilliklərdir biz Rusiyadan konkret mövqenin sərgiləndiyini görmürük. Lavrov da vəzifəsində yeni deyil. Həm Rusiyanın, həm də Lavrovun indiyə kimi mövqeyi onu deməyə əsas verir ki, Rusiya əvvəlki siyasətinə sadiq qalacaq. Bizim üçün gəlinən nəticə bu olmalıdır. Rusiyanın da mövqeyi bu olub ki, güc tətbiq edilməsin, status-kvo olduğu kimi qalsın. Biz diplomatik müstəvidə Rusiyadan Ermənistana bu məsələ ilə bağlı heç bir təzyiq edildiyini görməmişik. Faktiki olaraq, Rusiya münaqişənin konservləşmiş şəkildə saxlanmasında maraqlıdır. Ona görə də mən Lavrovun açıqlamasında yalnız bir məna axtarıram. Lavrov Rusiyanın yüksək statusa malik olan vəzifə adamıdır. O, hər zaman ermənilərin mövqeyini dəstəkləyib. Hətta erməni kökənli olduğuna dair iddialar da var. Lavrov demək istəyir ki, heç bir vəchlə Azərbaycana torpaqlarını azad etməyə imkan verməyəcəklər. Biz münaqişənin həllində Rusiyadan hər hansı bir xeyrimizə olan tərpənişi gözləməməliyik. Qəbul edirəm ki, onların münaqişənin həllinə birbaşa təsiri var. Ancaq Rusiya elə bir dövlətdir ki, reallıqla razılaşır və hətta hesablaşır. Biz özümüz, aprel döyüşlərində olduğu kimi, ortaya güc qoymalıyıq. Lavrov gözəl anlayır ki, artıq Azərbaycanın səbri tükənir. Danışıqlar fayda vermirsə, yeganə həll yolu hərbi yoldur. Ona görə də məhz hərbi güc tətbiqi ilə bağlı sərt mövqe ortaya qoyur”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
