ABŞ Türkiyəyə hansı sanksiyaları tətbiq edə bilər və mümkün nəticələr...

ABŞ Prezidenti Administrasiyası Rusiyadan S-400 zenit raket kompleksləri aldığı üçün Türkiyəyə qarşı sanksiya paketi hazırlayıb. Bu barədə məlumatı dünyanın nüfuzlu KİV-i  yayıb. Qeyd olunub ki, sanksiyanın tətbiqi yaxın günlərdə rəsmən elan olunacaq.

Yayılan məlumata görə, üç müxtəlif sanksiya paketi arasında ən məqsədəuyğunu seçilib. Sanksiyaların nədən ibarət olacağı və hansı sahələri toxunacağı məlum deyil.

Bildirilir ki, gələn həftənin sonunda Vaşinqton sanksiyanın tətbiqi barədə açıqlama verəcək.

ABŞ-ın əzəli müttəfiqi olan Türkiyəyə sanksiya tətbiq edəcəyi nə dərəcədə realdır və tətbiq olunacaq sanksiya hansı sahələri əhatə edə bilər?

• Hatəm Cabbarlı: “Sanksiyalara məruzqalma ehtimalı olan sahələrdən biri də bank sistemidir”

Siyasi elmlər doktoru Hatəm Cabbarlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Türkiyə ilə ABŞ-ın münasibətlərini gərginləşdirən bir çox detal var: “Bunlardan başlıcası ABŞ istehsalı olan F-35 təyyarələri ilə bağlıdır. Türkiyə xeyli miqdarda xərc çəksə də, sonra ABŞ həmin təyyarələrin Ankaraya satışına qadağa qoydu. Suriya böhranının dərinləşdiyi dönəmdə Türkiyənin “Patriot” raketlərini almaq təşəbbüsü də alınmadı. Onda da ABŞ bənzər qadağanı tətbiq etdi. Eyni zamanda, biz Yaxın Şərqdə, xüsusilə də Suriyada Türkiyənin həyata keçirdiyi antiterror əməliyyatlarının ABŞ tərəfindən dəstəklənmədiyinin şahidi olduq. Hətta ABŞ-ın PKK-nı silahla təchiz etdiyi və Türkiyənin milli maraqlarına zidd olan digər addımları üzə çıxdı. Gərginliyin kulminasiya nöqtəsi isə Türkiyənin Rusiyadan S-400 tipli raketlər almasından sonraya təsadüf etdi. Son addım Türkiyənin maraqları üçün xüsusi əhəmiyət kəsb edir. Türkiyə  NATO-da təmsil olunsa da, hazırda alyansa üzv olan ölkələr xüsusilə də ABŞ-la ciddi problemlər yaşayır. Buna görə də müdafiə qüdrətini öz gücünə təmin etməyə çalışır. S-400-lərin məsələsi tam reallaşandan sonra ABŞ Türkiyəni açıq mətnlə sanksiyalarla hədələdi. Bu sanksiyalar nədən ibarət ola bilər? ABŞ Türkiyənin F-35 təyyarələri ilə bağlı layihədə iştirakını dondura bilər. Bu baxımdan da Türkiyəyə ilk sanksiyaların hərbi sənaye kompleksini əhatə edəcəyi gözləniləndir. Növbəti mərhələdə Türkiyəyə silah tədarükü ilə bağlı maneçilik törədiləcək. Hesab edirəm ki, sanksiyalara məruzqalma ehtimalı olan sahələrdən biri də bank sistemidir. Çünki hərbi sənayə proqramlarının icrası maliyyə məsələləri ilə birbaşa bağlıdır. Maliyyə sanksiyasının təbiqi ölkələrin ən yaralı yeri sayılır. Belə sanksiyaların tətbiqi baş tutarsa, bu, Türkiyə tərəfindən birmənalı qarşılanmayacaq və iki ölkə arasındakı ziddiyyətin daha da dərinləşməsinə səbəb olacaq. Ancaq güman etmirəm ki, tətbiq olunması nəzərdə tutulan sanksiyalar İran və Rusiyaya olduğu kimi sərt olsun və daha çox sahəni əhatə etsin. Ancaq Türkiyənin davranışlarından görünür ki, geri addım atmaq fikri yoxdur. Burdan da bu nəticəyə gəlirik ki, sanksiyaların tətbiqi qaçılmaz olacaq. Yəqin ki, növbəti həftədən başlayaraq Türkiyə-ABŞ gərginliyi ilk fazasına qədəm qoymuş olacaq”.

Məhəmmədəli QƏRİBLİ