Nobel mükafatı laureatı? - Qorbaçov

Tarix: 12.11.2015 / 01:42
Bölmə: Siyasət

Rusiyanın ikitərəfli oyunu nəticəsində Azərbaycanda baş verən hadisələr Azərbaycan türkünü hövsələdən çıxarmış, 1989-cu il sentyabr ayının 2-də Azadlıq meydanında başlayan mitinqə qatılanların sayı 1 milyona yaxınlaşmışdı. Bu mitinqdə Azərbaycan Cümhuriyyətinin ay-ulduzlu üç rəngli bayrağı ilə M.Ə.Rəsulzadənin "Bir kərə yüksələn bayraq, bir daha enməz" və "Bütün dünya türkləri birləşin" şüarları ilə azərbaycanlılar bütün Türk dünyasını birliyə çağırırdılar.

Beləcə azərbaycanlılar səslərini bütün dünyaya çatdırmağa çalışırdılar.

O zamanlar erməni daşnaklar Azərbaycana qarşı uydurulmuş fikirlər irəli sürür, qərarlar alırdılar. 1990-cı il yanvar ayının 9-da Ermənistan Ali Soveti 1990-cı ilin büdcəsində Azərbaycan torpağı olan "Dağlıq Qarabağın Sosial və iqtisadi inkişafı" üçün bu bölgəni öz proqramına əlavə etdi və Ermənistana bağlı bir bölgə kimi göstərməyə çalışdı. Doğrudur, Sovet İttifaqı Ali Soveti bu qərarı keçərsiz saydığını açıqladı. Fəqət Ermənistan Ali Soveti bu qərara verdiyi cavabda Ermənistan Respublikasında öncə Ermənistanın qanunlarının keçərli olduğunu bildirdi.

Məgər apaydın antikonstitusiya aksiyası olan bu qərara səs verən parlament üzvləri o qədər kəmsavad idilər? Neçənci dəfəydi belə qanunsuz qanun qəbul edirdilər? Şübhəsiz ki, bu sonuncu qanunsuzluqda əsas məqsəd Azərbaycanda vəziyyəti daha da gərginləşdirməkdən, kütləvi intizamsızlıq yaratmaqdan başqa bir şey deyildi. Fəqət Azərbaycan xalqı həmişəki kimi təmkinli idi. Sakit mitinqlərdə öz mənəvi haqqının, Konstitusiya hüquqlarının qorunmasını tələb edirdi.

Mitinqdə çıxış edən ziyalılar xalqı birliyə, təhriklərə uymamağa, şəhərdə qayda-qanun, sakitlik yaratmağa çağırırdılar. Erməni millətindən olanlara dəyib-toxunmamaq, onların təhlükəsizliyini təmin etmək dönə-dönə təkrarlanırdı.

1990-cı il yanvar ayının 11-də Azərbaycan Milli Məclisi Ermənistan Milli Məclisinin Dağlıq Qarabağ ilə əlaqəli 9 yanvar 1990-cı il tarixli qərarını millətlərarsı qanunlara qarşı kobud bir müdaxilə olaraq dəyərləndirərək etiraz etdi.

1990-cı il yanvar ayının 12-də ermənilərin Xanlar və Şaumyan bölgələrində havadan və yerdən etdikləri hücumlar nəticəsində 12 nəfər öldürülmüş, 22 nəfər girov götürülmüş, 1 nəfər yaralanmışdır.

Yanvarın 16-da Ə.Vəzirovun bürosu 13-14 yanvar günü Bakıda törədilən cinayətlərə "siyasi qiymət" verdi, bütün günahı qaçqınların üzərinə yıxdı. Qaçqınlar isə bunun yalan olduğuna baxmayaraq, sadəlövlüklə deyirdilər: "Belə yaxşıdır, qoy kənarda elə bilsinlər ki, qırğını biz törətmişik, bizi yurdumuzdan-yuvamızdan qovan daşnaklardan bu yolla qisas almışıq... Təki günah bütün xalqımızın üstünə düşməsin." Sadəlövhlər bilmirdilər ki, bu "siyasi qiymət"in məqsədi başqadır - yerli əhali ilə bu zavallılar arasında dərin konflikt yaratmaq və bu konflikti qırğına çevirməkdir. Hökumət yaxşı bilirdi ki, artıq xalq Vəzirovun yalanlarına inanmır.

Xalq hər şeyi açıq-aydın görürdü, bilirdi ki, bu cinayətlər yuxarılardan, haralardansa idarə olunur, "xüsusi təlim keçmiş" adamlar tərəfindən həyata keçirilir və qaçqınlarla heç bir əlaqəsi yoxdur.

13-14 yanvar hadisələrindən və 20 yanvar faciəsindən sonrakı günlərdə Xalq Cəbhəsinə layiq olduğu qiyməti vermək lazımdır. Xalq Cəbhəsi ermənilərin təhlükəsizliyini təmin edərək onları kinoteatrlara, milis şöbələrinə, başqa etibarlı yerlərə topladı, dəmiryol və hava yolu vasitəsilə şəhərdən sağ-salamat çıxarılmasında çox iş gördü. Moskva da, Vəzirov da yəqin ki, bunu gözləmirdi. Ona görəmi ordunun Bakıya daxil olması ləngidi? Axı, yanvarın 15-dən sonra ermənilərin təhlükəsizliyi təmin edilmişdi, sakitcə köçürülmə, daha doğrusu köçmə prosesi başlanmışdı. O günlərdə Bakı dəmiryol vağzalında ermənilərin deyə-gülə qatara mindiklərini görmüşük...

Mərkəz xüsusi təlim görmüş amansız zirehli qoşunun Bakıya yeridilməsini əvvəlcədən hazırlamışdı, bu aksiyaya bəhanə üçün 13-14 yanvar hadisələrini törətmişdi və güman etmişdi ki, demokratik qüvvələr və bütün Azərbaycan xalqı törədilmiş cinayəti dərhal dayandıra biləcəkdir. Ona görə də 15 yanvardan 19 yanvaracan yaranmış nisbi sakitliyi pozmaq, ehtirasları qızışdırmaq üçün nəyə desən, əl atırdılar.

Vəzirov zavodda keçirdiyi görüşdə xalqı könüllü dəstələr yaratmağa səsləyirdi. Amma izdihamların təmizliyi pozulmurdu, sakit mitinqlər davam edirdi. Rəhbərliyin istefası qətiyyətlə tələb olunurdu.

Moskva bilmirdimi xalqa dönə-dönə xəyanət etmiş, onun başını qatmaq, aldatmaq üçün cürbəcür cildə girmiş Vəzirovun daha Azərbaycanda qalıb işləməsi mümkün deyil? Bilmirdisə, bəs niyə faciədən qabaq onu Bakıdan "qaçırmışdı"? Bəs Vəzirov necə? Tarixin və xalqın heç kəsə bağışlamayacağı bu ağır cinayətdə kimə xidmət edirdi, keçmiş komsomol dostu Qorbaçovamı, komsomol dostu Harutunyanamı?

Harutunyan Vəzirovu həqiqətən yaxşı tanıyırdı. Vəzirov Ümumittifaq komsomolu MK-sının katibi işləyəndə o, Ermənistan komsomoluna başçılıq edirdi və sonra Vəzirovun kabinetində əyləşdi, onun vəzifəsini tutdu. O illərin komsomolunda bir cəhət vardı ki, adamlar bir-birini tez tanıyırdılar. Özü də eyni xətt üzrə biri Moskvada, o biri isə respublikada ola!

Qorbaçov da Stavropol diyarında komsomol başçısı olanda Vəzirovu yaxşı tanımışdı, şübhəsiz, elə bu tanışlıq onu Pakistandan gətirib Azərbaycana rəhbər təyin etmişdi ki, əməllərini üsulluca, sakitcə həyata keçirə bilsin və proqnozunda yanılmamışdı. Məgər Azərbaycan partiya təşkilatında bircə nəfər layiqli birinci katib tapılmırdı ki, Vəzirovu hardan-hara gətirib təyin ettilər?

Bu sualın cavabı çoxdan aydın idi. Amma respublika rəhbərinin yanvar soyqırımında ağır xəyanəti, bütöv bir xalqı kiməsə, nəyəsə çox ucuz satması, aciz düşmənçiliyi heç kəsin ağlına gəlməzdi. Onu da gödük...

Əlbəttə, Azərbaycan soyqırımı "ssenarisi"nin hazırlanmasında, həyata keçirilməsində çox adam iştirak edib. Amma faciənin baş "ssenaristləri" və iştirakçıları Qorbaçov - Harutunyan - Vəzirov üçlüyüdür.

Bütün bu hadisələr nəticəsində Bakıda fasiləsiz davam edən nümayişlər, mitinqlər və iclaslar yüksək mərhələyə çatmışdı. Beləcə erməni uydurmaları və vəhşiliklərinə qarşı heç bir tədbir görməyən Sovetlər sistemini tənqid edən mitinqlər Azərbaycandakı Sovet nəzarətinə qarşı çıxırdı. Nəticədə, 20 yanvardan etibarən başlayacaq fövqəladə hal elan edildi. Məqsəd erməni məsələsi ilə əlaqəli Sovetlər siteminə qarşı çıxan mitinqi dağıtmaq, nümayişləri qadağan etmək və azadlıqdan dəm vuran millətin "dərsini" vermək idi. Beləcə, Sovet hərbi hissələri etnik qarşıdurmanı dayandırmaq üçün deyil, Azərbaycanın millətçi hərəkatını dayandırmaq üçün insanlıq tarixinin ağır cinayətlərindən birini həyata keçirdi. M.Qorbaçov Sovet xalqına müraciət edərək "Azərbaycan millətçiləri iqtidarı zorla ələ keçirmək istədiklərinə görə, Moskvanın Bakıya Sovet hərbi həssələrini göndərmək məcburiyyətində qaldığını..." açıqladı. Əslində M.Qorbaçov Azərbaycan xalqının əlindəki ov tüfənglərini toplatdırıb, Sovet əsgərlərini tanklarla Bakıya göndərərək, milli haqlarını tələb edən azərbaycanlı vətəndaşlarını qırdırmamalıydı, əksinə, bu hərbi hissələri Dağlıq Qarabağ bölgəsinə göndərib azərbaycanlıların köçə zorlanmalarının qarşısını almalıydı. Bu da bir həqiqətdir ki, Bakıya göndərilən əsgərlərin əksəriyyəti erməni soylu "əsgərlər," daha doğrusu banditlər idi. Ümumiyyətlə, Moskvanın Azərbaycana göndərdiyi əsgərlərin sayı 24 minə yaxın olubdur.

Bakıda elan olunan fövqəladə vəziyyət 20 yanvar gecə saat 00.00-dan etibarən başlayacaqdı. Bakı şəhərinə giriş yolları və şəhərdəki hərbi hissələrin yerləşdiyi yerlərin giriş-çıxışları avtomobillər və avtobuslarla bağlanmışdı. 19 yanvardan 20 yanvara keçən gecə tanklar bu maşınların üstündən keçərək şəhərdəki silahsız insanlara qarşı qırğına başladılar. Bununla yanaşı Bakıya havadan və dənizdən də müasir silahlarla təchiz olunmuş "Sovet əsgərləri" basqın etdilər. Yüzlərcə azərbaycanlı öldürüldü və yaralandı. Tankların altında əzilən və avtomat silahlarla yaxın məsafədən öldürülən insanların cəsədləri tük ürpərdici idi. İnsanlar ağır tanklar altında parça-parça edilmiş, bəzi cəsədlər yandırılmışdı. O gecə şəhəri bərbad hala gətirən tanklar minik maşınlarının üstündən keçirdilər. İnsanlar vəhşicəsinə qətlə yetirilirdilər. Sonradan məlum oldu ki, rus əsgərinin çoxunu ermənilər təşkil edirmişlər. Bu şərəfsiz "adamlar" dinc əhaliyə, hətta yaralıları daşıyan təcili yardım maşınlarına avtomat silahlardan atəş açırdılar. Mən bütün bunları öz gözlərimlə gördüm. Bir insan olaraq bu qanlı vəhşətə, bu dəhşətli cinayətə heç bir haqq qazandıra bilmirdim. Şəhərin küçələri yüzlərcə günahsız insanın qanına boyanmışdı. Bu qanlı qırğın, sözün əsl mənasında bütün insanlığa qarşı törədilən bir cinayət idi. "Qanlı yanvar" Azərbaycanın yeni tarixinin dəhşətli səhifələrindən biridir.

Bəli, 1990-cı il yanvar ayının 19-dan 20-nə keçən gecə Bakı şəhəri faciəli bir gecə yaşadı. M.Qorbaçovun əmri, Yazovun komandanlığı ilə Sovet qoşunları şəhəri gülləbaran etdilər. Azadlıq, istiqlal eşqilə əliyalın ayağa qalxan neçə-neçə oğul və qızlarımız öz sinələrini tankların, zirehli maşınların hücumuna sipər edərək qəhrəmanlıqla şəhidlik zirvəsinə ucaldılar. O gecə haqsızlığa qarşı qəzəbli ana səsi haray salaraq insanları imdada çağırırdı. Bu səs, bu haray indi də Bakının səmasında dolaşır, yaddaşlarda qaynayır. İndi o faciəni görənlər Bakının o dəhşətli gecəsinin səsi, o fəryadın əks-sədası ilə yaşayırlar.

Sovet ordusunun Bakıya giriş səbəbi mövzusunda müxtəlif açıqlamalar verildisə də, o döv-rün müdafiə naziri D.Yazovun daha sonra "İzvestiya" qəzetinə verdiyi açıqlamada ordunun Bakıya Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin quruluşlarını dağıtmaq məqsədilə girdiyini bildiribdir. Bu da bir həqiqətdir ki, Azərbaycana əsgər göndərilməsini şəxsən M.Qorbaçov uyğun görübdür. O, digər respublikalardakı millətçi hərəkatların Azərbaycandan dərs almalarını istəyirdi. Yəni, siz də millətçi hərəkatlara davam etsəniz, sonunuz Azərbaycan kimi olacaqdır... demək istəyibdir.

Bütün bunlar M.Qorbaçovun münafiqliyindən, onun bir aktyor kimi rolunu mükəmməl oynamasından irəli gəlirdi. Doğrudur, o, rəhbərliyə gəlmədən əvvəl artist deyildi. Amma vəzifə başına keçdikdən sonra aktyorluğa başlayıb, bir erməni tərəfdarı olaraq rolunu yaxşı oynayıbdır. Bu da bir həqiqətdir ki, dünya tarixində əsas sənəti aktyorluq olan adamlar arasından dövlət rəhbərliyinə gələnlər olubdur. Məsələn, R.Reyqan kimi. Amma o, vəzifə başına keçdikdən sonra aktyorluğu buraxıb, sözün əsl mənasında bir rəhbər olub, ABŞ kimi böyük bir dövləti müvəffəqiyyətlə idarə edibdir. R.Reyqan ABŞ tarixində ən yaxşı rəhbərlərdən biri olubdur. M.Qorbaçov isə, yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, vəzifə başına keçdikdən sonra "aktyorluğa" başlayıb və o da vəzifəsini "müvəffəqiyyətlə" yerinə yetiribdir, hətta onun "fəaliyyəti" Nobel mükafatına layiq görülübdür!..

20 yanvar qətliamının ardından Azərbaycanda M.Qorbaçova, Kommunist partiyasına və Sovet dövlətinə qarşı nifrət dalğası böyüdü. Xalq cəm halında Kommunist partiyasından istefa edərkən "Qorbaçov qatildir," "Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasına xeyr," şüarları səsləndi... 21 və 22 yanvar günlərində yüz minlərlə insanın qatılması ilə Bakının işğalında ölənlər üçün böyük cənazə mərasimi keçirildi. Ölkədə üç günlük matəm elan edildi. Fövqəladə vəziyyət elan olunmasına baxmayaraq 22 yanvar günü matəm numayişi və dəfn mərasiminə təxminən 1,5 milyon insan qatıldı.

Şəhidlərimizə Allah rəhmət eyləsin. Amin!

Fazil QARAOĞLU,

professor

DİGƏR XƏBƏRLƏR

Tarix: 08.12.2025 / 20:49

Amerika alimi Ermənistanda türk yer adlarının kütləvi silindiyini ifşa etdi...

Tarix: 08.12.2025 / 20:35

Qərbi azərbaycanlıların qayıdışına BMT də cəlb olunur...

Tarix: 08.12.2025 / 20:21

“Trampın təhlükəsizlik qarantiyası əvəzinə Ukrayna torpaqları Rusiyaya verilir" - Zelenskini nəyə məcbur edirlər...

Tarix: 08.12.2025 / 19:54

Ramiz Mehdiyev-Əli Kərimli xəyanət birliyinin 1990-cı illərin əvvəlinə dayanan şok məqamları üzə çıxır...

Tarix: 08.12.2025 / 19:40

Hikmət Hacıyev Taker Karlsona çox düz tövsiyə verib - ədalətli olmağın üsulu elə budur...

Tarix: 08.12.2025 / 19:27

Azərbaycan və Slovakiya prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər

Tarix: 08.12.2025 / 19:25

"Bizdə kifayət qədər böyük enerji potensialı var" - Prezident

Tarix: 08.12.2025 / 19:21

Prezident İlham Əliyev: "Bağlantılar və nəqliyyat sahəsinə əlavə vəsait qoyaraq imkanlarımızı genişləndirəcəyik"

Tarix: 08.12.2025 / 19:18

"Mərkəzi Asiyanı Avropa ilə birləşdirən ən etibarlı və ən təhlükəsiz marşrut Azərbaycandan keçir" - Prezident

Tarix: 08.12.2025 / 19:14

Bratislavada Prezident İlham Əliyevin Slovakiya Prezidenti ilə geniş tərkibdə görüşü olub - FOTO

Tarix: 08.12.2025 / 19:12

Prezident İlham Əliyev: "Yeni qaz yataqlarının işlənməsi nəticəsində əlavə resurslar əldə ediləcək"

Tarix: 08.12.2025 / 19:10

"Mərkəzi Asiyanı Avropa ilə birləşdirən ən etibarlı və ən təhlükəsiz marşrut Azərbaycandan keçir" - Prezident

VİDEO

Tarix: 27.11.2025 / 11:10

Biri ermənini öpür, biri sovet bayrağı qaldırır... Günümüzə baxın! - VİDEO

Tarix: 12.11.2025 / 11:05

Lavrov işdən kənarlaşdırılır, yoxsa oyun qurulur? - VİDEO

Tarix: 21.06.2025 / 08:15

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tarix: 08.12.2025 / 15:09

Qərbi Azərbaycanlıların qayıdışı MİLLİ İDEYADAN beynəlxalq platformaya çevrilir...

Tarix: 05.12.2025 / 21:50

Qərbi azərbaycanlıların qayıdışı üçün səylər sürətləndirildi...

Tarix: 05.12.2025 / 20:56

Azərbaycan, Türkiyə, ABŞ və Pakistan birgə hərbi təlimdə - Ermənistan niyə vahimələnib...

77 min yeni iş yerinin 92 faizini özəl sektor açıb...