Bankların soyğunçu əməlləri Milli Məclisdə də müzakirəyə çıxdı...
Əkrəm Həsənov: “Azərbaycanda yalnız kredit faizləri baha deyil, əmanət faizləri də yüksəkdir”
Bankların kredit faizlərinin yüksək olması vətəndaşların narazılığına səbəb olur. Vətəndaşları narahat edən digər məqam isə bəzi bankların kredit ödənişi zamanı məbləğin böyük hissəsinin faizdən çıxılmasıdır.
Ekspertlər hesab edir ki, bu problemin həlli üçün banklar ödəniş cədvəlinə yenidən baxmalı və vətəndaş borcunu bağlayanda faizdən az çıxılmalıdır. Bu məsələ Milli Məclisdə də müzakirə edilib.
“Kreditin qaytarılmama ehtimalı risqi də faizlərin dərəcəsi məsələsində mühüm rola malikdir”
Mövzu ilə bağlı fikir bildirən bank sahəsi üzrə ekspert Əkrəm Həsənov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, kredit faizlərinin yüksək olması hər kəsə bəllidir. Kredit faizləri ilə yanaşı, əmanət faizləri də yüksəkdir: “Kredit faiz dərəcələrinin müəyyənləşdirilməsi iki amildən asılıdır. Bunlardan birincisi banklar üçün kreditin maya dəyəri, yəni bankların özlərinin o vəsaiti hansı faizlə götürmələridir. Kredit faiz dərəcələrinin müəyyənləşdirilməsində ikinci amil kredit risqi, yəni kreditin qaytarılmaması, yaxud da qaytarılmasında problemlərin yaranması ehtimalıdır. Birinci məsələ kredit məbləğinin bank üçün maya dəyəridir. Yəni bank öz pulunu vermir, o da kimdənsə götürür. Kimdən götürür? Ya əhalidən əmanət götürür, ya da Mərkəzi Bankdan kredit əldə edir. Göründüyü kimi, bankların iki əsas mənbəsi var. Əhalidən əmanətlər 10-12 faizlə götürülür. Bank əgər əhalidən 10-12 faizlə kredit götürürsə, o, təbii ki, həmin faizin üzərinə əlavələr edib verməlidir ki, xərcini bağlasın, işçiyə maaş versin, üstəlik qazanc əldə etsin. Azərbaycanda yalnız kredit faizləri baha deyil, əmanət faizləri də yüksəkdir. Məsələn, tez-tez Avropada kredit faizlərinin aşağı olduğunu deyirlər. Çünki orada əmanət faizləri də aşağıdır (1-2 faiz). Bizdə isə əmanətin faizi 10-12 faizdir. Kim gedib banka 1-2 faizlə əmanət qoyacaq? Ümumiyyətlə, bizdə faizlər yüksəkdir. Eyni zamanda Mərkəzi Bankdan da kredit götürmək banklara baha başa gəlir. Üstəlik, banklar girov da qoymalıdırlar. Kreditin qaytarılmama ehtimalı risqi də faizlərin dərəcəsi məsələsində mühüm rola malikdir. Bu risqlər də böyükdür. Çünki birincisi, Azərbaycanda əhalinin, sahibkarların iqtisadi aktivliyi get-gedə azalır, ödəniş qabiliyyəti də aşağı düşür. Bu da kredit risqini artırır. Belə olan halda krediti verən də risqləri gözə almalı olur. Kredit faizlərinin aşağı düşməsi üçün bütün bu məsələlər həll edilməlidir. Bu səbəbdən də kredit faizlərinin bərabər bölünməsi fikri real görünmür”.
Günel CƏLİLOVA
