şənbə günü, 12 iyul 2025
     

Ölkədə 40 yaşdan yuxarı məktəb müəllimi qalmayacaq - prosesə baxın...

Image

Kamran Əsədov: "40 yaşdan yuxarı müəllimlərin zəif nəticələri təhsildə keçmişin kölgəsində qalmağın nəticəsidir"

Məlum olduğu kimi, dövlət ümumitəhsil müəssisələrində çalışan müəllimlər sertifikatlaşdırılmadan keçir. Sertifikasiya zamanı müəllimlərin bilik və bacarıqları üzə çıxır. Maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, sertifikasiya imtahanında daha çox gənc nəslin nümayəndələri yüksək nəticə göstərir.

40 yaşdan böyük müəllimlərin bir qismi demək olar ki, ya sertifikasiyadan kəsilib, da ya zəif nəticə göstərib. Bunu statistik rəqəmlər də təsdiq edir.

Maraqlıdır, nə üçün 40 yaşdan böyük müəllimlər sertifikasiyadan keçə bilmir?

Məsələni baki-xeber.com-a şərh edən təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirdi ki, sertifikasiya imtahanlarında 40 yaşdan yuxarı müəllimlərin zəif nəticə göstərməsi son illərdə müşahidə edilən ciddi və davamlı tendensiyadır: "2023 və 2024-cü illərdə keçirilən imtahanların nəticələrinə əsasən, minimal keçid balını toplaya bilməyən müəllimlərin əhəmiyyətli hissəsi məhz 40 yaş və yuxarı yaş qrupuna aiddir. 2024-cü ildə imtahan nəticələri göstərdi ki, imtahanda iştirak edən müəllimlərin təxminən 35%-i 40 yaşdan yuxarı şəxslərdən ibarət olub və bu qrupun 70%-i keçid balını toplaya bilməyib. Bu, təkcə yaş amili ilə bağlı deyil, daha çox sistemli yanaşma çatışmazlığı ilə əlaqədardır. Azərbaycan Respublikasının “Təhsil haqqında” Qanununun 21-ci maddəsinə əsasən, müəllimlər öz peşəkarlığını artırmalı, yeni təlim metodları və kurikulum tələbləri ilə tanış olmalı, müasir yanaşmaları tətbiq etməlidirlər. Amma real vəziyyət onu göstərir ki, uzun müddət eyni məktəbdə, dəyişməyən metodlarla dərs deyən müəllimlər yeni qiymətləndirmə meyarları, səriştə əsaslı təlim modeli və kurikulumun tələbləri ilə uyğunlaşmaqda ciddi çətinlik çəkirlər. Məsələn, fənn məzmunu üzrə verilən testlərə yanaşma, təlim nəticələrinin müəyyən olunması və formativ-summativ qiymətləndirmə kimi anlayışlar bir çox yaşlı müəllim üçün ya tamamilə yad, ya da ötəri şəkildə mənimsənilib.

Sertifikasiya imtahanlarının məzmunu Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 19 aprel tarixli 106 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması Qaydaları”na uyğun təşkil olunur və burada məqsəd müəllimlərin pedaqoji, metodiki və ixtisas biliklərini obyektiv qiymətləndirməkdir. Burada əsas tələblərdən biri də məhz fənn üzrə biliklərlə yanaşı, müasir təlim yanaşmalarına dair məlumatlılıq və tətbiq bacarığıdır. Bu isə uzun illərdən bəri özünü yeniləməyən, ixtisasartırma kurslarında formal iştirak edən və ya heç iştirak etməyən müəllimlər üçün ciddi əngəl yaradır".

Ekspertin sözlərinə görə, davamlı peşəkar inkişafın (DPİ) sistemli şəkildə təşkil olunmaması da vəziyyəti gərginləşdirir: "Məsələn, Finlandiya, Estoniya və Sinqapurda müəllimlər illik olaraq ixtisasartırma təlimlərinə cəlb olunurlar və bu proses dövlət tərəfindən tənzimlənir. Orta və yaşlı nəsil müəllimlər üçün isə xüsusi modullar, mentorluq dəstəyi və çevik qiymətləndirmə sistemləri tətbiq olunur. Azərbaycanda isə bu sahədə daha çox layihə xarakterli və qısa müddətli tədbirlər keçirildiyi üçün real nəticələrə gətirib çıxarmır. Xüsusən regionlardakı müəllimlər üçün bu imkanlar ya əlçatmazdır, ya da keyfiyyətsizdir.

Müsbət tərəf ondan ibarətdir ki, sertifikasiya imtahanları bu günə qədər diqqətdən kənarda qalan bir çox problemi üzə çıxarır və nəticələr təhsildə real mənzərəni göstərir. Əgər 40 yaşdan yuxarı müəllimlərin böyük əksəriyyəti sadə fənn bilikləri və metodik yanaşmalar üzrə minimal bal belə toplaya bilmirsə, bu, artıq ciddi struktur dəyişikliklərinə ehtiyac olduğunu sübut edir. Bu məlumatlar həm də məktəblərdə keyfiyyətli təhsilin niyə bərabər şəkildə təmin olunmadığını izah edir. Məsələn, həmin müəllimlər 20 ildən çoxdur şagird yetişdirir, lakin özləri baza bilikləri üzrə minimal səviyyəni keçə bilmirlərsə, bu, nəticə etibarilə təhsil nəticələrinə də mənfi təsir göstərir.

Məktəblərdə tədris keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün yaşlı müəllimlərin prosesdən kənarlaşdırılması deyil, onları sistemli şəkildə peşəkar inkişaf prosesinə cəlb etmək daha dayanıqlı yanaşmadır. Məsələn, Estoniyada yaşlı müəllimlər üçün xüsusi “təcrübənin transformasiyası” modulları var – burada müəllimlər öz illərdir topladığı praktik bilikləri müasir metodlarla birləşdirərək sinifdə effektiv şəkildə istifadə etməyi öyrənirlər. Azərbaycanda da buna bənzər modullar tətbiq olunmalıdır: fərdi inkişaf planları, mentorluq proqramları və regional peşəkar inkişaf mərkəzləri yaradılmalıdır.

Əgər bu istiqamətdə islahatlar aparılmasa, təcrübəli, lakin köhnəlmiş yanaşmalarla işləyən müəllimlərin sayının çoxluğu təhsil sisteminin yenilənməsinə əngəl olacaq. Sertifikasiya bu problemləri aşkarlayır, lakin problemin özünü həll etmədən təkcə nəticəyə əsaslanaraq müəllimi işdən çıxarmaq və ya onu prosesdən uzaqlaşdırmaq təhsilin keyfiyyətinə uzunmüddətli töhfə vermir. Bu səbəbdən, sertifikasiya nəticələrini təhlil əsasında istifadə etməklə yanaşı, müəllimin inkişafına yönəlmiş siyasətlər formalaşdırılmalı, yaşdan asılı olmayaraq hər kəs üçün öyrənmə imkanları bərabər təmin edilməlidir.

Nəticə etibarilə, 40 yaşdan yuxarı müəllimlərin zəif nəticələri təhsildə keçmişin kölgəsində qalmağın nəticəsidir. Onların bu vəziyyətə düşməsində həm şəxsi məsuliyyət, həm də sistemin uzun illər bu sahəyə laqeyd yanaşması rol oynayıb. Artıq bu problemi görməməzlikdən gəlmək yox, onu həll etməyə yönəlmiş təlim, təşviq və struktur dəyişikliyi zəruridir".

Günel CƏLİLOVA



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

SON XƏBƏRLƏR

12.07.2025 / 17:10
Yaxın zamanlarda Azərbaycan qazının Türkiyə ərazisindən Suriyaya ixracına başlanacaq...

12.07.2025 / 16:21
"Suriya Azərbaycanla bir sıra sahələrdə əməkdaşlıqda maraqlıdır" - Əhməd Əl Şaraa

12.07.2025 / 16:18
Əhməd Əl Şaraa Prezident İlham Əliyevə təşəkkür etdi

12.07.2025 / 16:15
"Suriyada yeni hakimiyyətin qurulmasından sonra əlaqələrimizin inkişafı üçün böyük perspektivlər açılıb" - Prezident İlham Əliyev

12.07.2025 / 16:11
Prezident İlham Əliyevin Suriyanın keçid dövrü Prezidenti ilə görüşü olub - YENİLƏNİB

12.07.2025 / 15:34
UNESCO ermənilərin saxta “Urartu tarixini” rəsmiləşdirdi... Tarixə həqarət...

12.07.2025 / 15:21
Azərbaycanla gərgin günlərdə rus icması Rusiyanı müdafiə etməli idi? - Primakov "duzsuz" danışdı...

12.07.2025 / 14:30
SOCAR-la Suriya Hökuməti arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

12.07.2025 / 13:48
Erməni işgəncəsi qurbanlarının məhkəmə ifadələri əsasında kino çəkiləcək(?)..

12.07.2025 / 13:38
Sonsuzluğa "çarə tapan" dələduzlar peyda olub...

12.07.2025 / 13:31
Rusiya xarici siyasi təsir aləti kimi mediadan fəal istifadə edir - Mətbuat Şurası beynəlxalq ictimaiyyətə müraciət etdi

12.07.2025 / 13:28
Əhməd əl-Şaraa Azərbaycana gəldi – Suriya ilə münasibətlərdə yeni dövr başlayır

12.07.2025 / 12:07
DÇ-2030-un finalı bu stadionda keçiriləcək - AÇIQLANDI

12.07.2025 / 11:10
Ərdoğandan qərar - bu xanımı vəzifəyə təyin etdi

12.07.2025 / 11:02
Tramp ŞOKDA - ABŞ məhkəməsi Prezidentin fərmanını blokladı!

12.07.2025 / 10:54
Narkotik vasitələr becərən Qəbələ sakini yaxalanıb

12.07.2025 / 10:00
Mingəçevirin bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

12.07.2025 / 09:12
"Feyk xəbər" yayanları ciddi cəza gözləyir

12.07.2025 / 09:03
Ölkəmizə "cəhənnəm istilər" gəlir...

12.07.2025 / 08:44
Sertifikasiyadan sonra indi də müəllimlərin dərs yükü problemə çevrilib...

12.07.2025 / 01:05
Azərbaycandan tarixi uğur - 40 gündə 6 seçkidə qalib gəldik...

11.07.2025 / 21:43
Erməni işğalı zamanı əsirlikdə və girovluqda saxlanılmış şəxslər ifadə verdi – MƏHKƏMƏ+ FOTO

11.07.2025 / 21:30
Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

11.07.2025 / 21:15
Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

11.07.2025 / 21:01
Priqojin 2 azərbaycanlını “Vaqner”ə hansı ölkənin həbsxanasında cəlb edib?..

11.07.2025 / 20:46
Bakı-İrəvan sazişi bu ilin sonunda imzalana bilər...

11.07.2025 / 20:31
Zəngəzur dəhlizi açılır - Əbu-Dabi çox şeyi dəyişdi...

11.07.2025 / 20:16
Əliyev-Paşinyan görüşünə Rusiyadan ikibaşlı rəylər gəlir...

11.07.2025 / 20:02
Dövlətdən böyük vəsait ayrılır, ipəkçilik yenə də çökür...

11.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın və Türkiyənin qəvi düşməninin axırına Ermənistan özü çıxır…

11.07.2025 / 19:30
Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

11.07.2025 / 19:17
Birləşmiş Kreml-İrəvan qüvvələri başladı - “Əbu-Dabi görüşünü ABŞ təşkil edib”...

11.07.2025 / 19:05
Sabir Zeynalov Açıq Çelenc Turnirində gümüş medal qazanıb

11.07.2025 / 19:03
Üç nəfər xaricində PKK terror təşkilatı bağışlandı - Murat Karayılan, Cəmil Bayık və...

11.07.2025 / 18:57
İranın diplomatik ikiüzlülüyü

11.07.2025 / 18:47
Hökumət mollası türk dilini "cəhənnəm dili" adlandırdı...

11.07.2025 / 18:42
Bahar Muradova Balakən rayonunda vətəndaşları qəbul edib

11.07.2025 / 18:33
Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

11.07.2025 / 18:23
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi - 2026-cı il büdcə layihəsinə dair müzakirə aparıldı

11.07.2025 / 18:19
Təhsil Nazirliyi “qanunsuz” azad edir, məhkəmələr bərpa edir...

11.07.2025 / 18:06
Əliyev-Paşinyan razılaşmasının ardınca Rusiya hərəkətə keçdi...

11.07.2025 / 17:52
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarının BMT-də rolu – BAMF-dan növbəti təlim

11.07.2025 / 17:47
Azərbaycandan Almaniyaya daha çox pul axmağa başlayıb - əvvəl tərsinə idi, nə olub?

11.07.2025 / 17:44
TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinin fəaliyyətinə dair növbəti geniştərkibli müşavirə keçirilib

11.07.2025 / 17:25
Tramp Ukraynaya göndərəcəyi silahların pulunu NATO-dan alacaq - Biz silahları onlara verəcəyik, onlar da Ukraynaya...

11.07.2025 / 17:12
Sabunçuda əməliyyat - Emin Səmədov 10 kq narkotiklə tutuldu...

11.07.2025 / 16:59
Dünya Çərkəz Birliyi çərkəz xalqının geridönüş haqqının tanınmasını tələb edir

11.07.2025 / 16:40
PKK-nın tərksilah edilməsilə bağlı ilk addım Süleymaniyyədə atıldı - Rəsmi Ankaradan ilk reaksiya...

11.07.2025 / 16:37
FHN-in əməkdaşı Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş katibi seçildi

11.07.2025 / 16:28
Beynəlxalq səyyahlar Laçında... - YENİLƏNDİ

11.07.2025 / 15:57
Ürəyi Vətənlə döyünən qəhrəman Elnur...

11.07.2025 / 15:30
bp-nin Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyinə töhfəsi...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

11.07.2025 / 15:10
Bakıda “Gələcəyin mediası: “Əkinçi”nin izi ilə” mövzusunda Forum keçirilib - FOTO

11.07.2025 / 14:51
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun Dünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edildi

11.07.2025 / 14:26
16 milyon manata yaxın borcu olan şirkətin əmlakı satışa çıxarıldı

11.07.2025 / 14:12
Ağdamda tikinti aparılan ərazidə insan sümüyü aşkarlandı

11.07.2025 / 13:55
Türk Rivierasında heyranedici mənzərələrlə dolu unudulmaz səyahət

11.07.2025 / 13:47
Paşinyan İrəvanı revanşistlərdən “təmizləyir”..

11.07.2025 / 13:24
“Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində BDU-nun 2 tələbəsinə Ombudsmanın xüsusi təqaüdü veriləcək

11.07.2025 / 13:21
Prezident İlham Əliyev Gürcüstanın iqtisadiyyat və davamlı inkişaf nazirini qəbul edib

11.07.2025 / 13:19
BDU-da “Birincilik” təqaüdü təsis edildi

11.07.2025 / 13:12
Страшный сон профессора Хачикяна - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

11.07.2025 / 13:11
Almaniyada yaşayan ixtiraçı həmyerlimiz "Bakı Xəbər"ə müraciət etdi

11.07.2025 / 13:09
“Sənət və duyğu harmoniyasının təbliği” layihəsi uşaqların psixoloji rifahına töhfə verir

11.07.2025 / 12:53
"Medianın işində ciddi keyfiyyət dəyişikliyi özünü göstərməkdədir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 12:35
Rusiya Ukrayna müharibəsilə bağlı ABŞ-a yeni təkliflər verdi - Lavrovla görüşən Rubio detalları açıqlamadı...

11.07.2025 / 12:07
"Milli mətbuatımızın hazırkı estafetini yeni gənc nəsil qəbul etməlidir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 11:55
“Respublika” qəzeti və “Xalq qəzeti” redaksiyaları birləşdirildi

11.07.2025 / 11:50
“Şübhəli əməliyyatların monitorinqi” informasiya sistemi yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:42
Prezident bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılmasını təsdiqlədi

11.07.2025 / 11:35
Yaşayış minimumu haqqında qanunda dəyişiklik edildi

11.07.2025 / 11:33
“Bakinski raboçi” və “Xalq” qəzetinin redaksiyalarının MMC-ləri yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:31
Milli Onkologiya Mərkəzinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

11.07.2025 / 11:30
"İrana səfər etməyin!" - ABŞ öz vətəndaşlarına XƏBƏRDARLIQ ETDİ

11.07.2025 / 11:25
Dünya bazarı çalxalanır - qızıl 20 dollardan çox bahalaşıb

11.07.2025 / 11:16
Abşeronda 17 əl qumbarası, 16 partlayıcı və xeyli silah-sursat aşkarlandı - TƏCİLİ

11.07.2025 / 11:13
Vüqar Rəhimzadə: Azərbaycan konstruktiv və lider mövqeyi ilə sülh gündəliyini irəli aparır

11.07.2025 / 11:09
Cənubi Qafqazda yeni diplomatik mərhələ: Əbu-Dabidə tarixi görüş

11.07.2025 / 11:07
Samvel Karapetyanın yaxın adamı da həbs edildi

Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

XƏBƏR ARXİVİ