Şənbə günü, 12 iyul 2025
     

Qəbul imtahanı ballarını süni "artıran" qruplar peyda olub...

Image

Kamran Əsədov: "Sosial şəbəkə platformaları ilə əməkdaşlıq qurularaq bu cür elanlar dərhal silinməli və hüquqi tədbir görülməlidir"

"Qəbul imtahanında az bal toplamaqdan qorxursansa, bizə müraciət et, balını artıraq”. Qəbul imtahanları dönəmində sosial şəbəkələrdə tez-tez belə elanlara rast gəlmək mümkündür.

Bir qrup şəxslər az bal toplamış abituriyentlərin ballarını artıracaqları vədi ilə onların valideynlərini inandırmağa çalışırlar. İddialara görə, həmin şəxslər bu işi yüksək məbləğ müqabilində görürlər.

Maraqlıdır, imtahan nəticələrinə təsir etmək mümkündürmü? Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) belə bir “fəaliyyət”dən xəbərdardırmı?

"Belə elanlar yayan şəxslərlə bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına məlumat verilir və onların müəyyən olunaraq məsuliyyətə cəlb edilməsi istiqamətində tədbirlər görülür"

Təhsil eksperti Kamran Əsədov "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, "qəbul imtahanında az bal toplamaqdan qorxursansa, bizə müraciət et, balını artıraq” kimi çağırışlar son illərdə sosial şəbəkələrdə, xüsusilə də qəbul imtahanları ərəfəsində daha da artan neqativ tendensiyadır. Bu cür elanlar əsasən imtahanda istədiyi nəticəni əldə etməyən abituriyentlərin və onların psixoloji baxımdan həssas vəziyyətdə olan valideynlərinin ümidlərini istismar etməyə yönəlib: "Məsələ təkcə mənəvi baxımdan manipulyasiya deyil, həm də hüquqi baxımdan açıq-aşkar dələduzluq əlamətləri daşıyan cinayət xarakterli fəaliyyətdir. İmtahan nəticələrinə sistemli şəkildə müdaxilə etmək Azərbaycanda faktiki olaraq mümkün deyil. Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) tərəfindən keçirilən qəbul imtahanları, buraxılış, magistratura və doktorantura imtahanları mərkəzləşdirilmiş, rəqəmsallaşdırılmış və ciddi təhlükəsizlik rejimi ilə təşkil olunur. 2024-cü ilin məlumatlarına görə, DİM imtahanlarda cavab kartlarının optik oxuyucu sistemlə avtomatik tanınmasını həyata keçirir. Bu proses insan faktorunu minimuma endirdiyindən, nəticələrin dəyişdirilməsi və ya “bal artırılması” texniki olaraq kənardan müdaxilə ilə mümkün deyil. Həmçinin, cavab vərəqlərinin üzərinə düşən işıq bucağı, karandaşla yazılma dərəcəsi, rəng fərqi və kodlaşdırma sistemləri kimi texniki nüanslar nəticələrin “əl ilə dəyişdirilməsini” istisna edir. DİM öz rəsmi açıqlamalarında bu tip elanların saxta və hüquqa zidd olduğunu, imtahan nəticələrinin yalnız sistem üzərindən, optik oxuma və proqram təminatına əsasən hesablandığını dəfələrlə bəyan edib. Mərkəz bildirir ki, heç bir DİM əməkdaşı və ya üçüncü tərəf imtahan nəticəsinə təsir edə bilməz. Eyni zamanda, belə elanlar yayan şəxslərlə bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına məlumat verilir və onların müəyyən olunaraq məsuliyyətə cəlb edilməsi istiqamətində tədbirlər görülür.

Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsinə əsasən, “dələduzluq — özgənin əmlakını, yaxud əmlak hüquqlarını aldatma və ya etibardan sui-istifadə etmə yolu ilə ələ keçirmə” cinayət sayılır və belə hallarda 3 ildən 10 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulur. Belə “bal artırma” vədləri verənlər çox zaman əvvəlcədən pul tələb edir, sonra isə ya qeyb olurlar, ya da sadəcə nəticənin dəyişməyəcəyini sübut edərək müxtəlif bəhanələrlə məsuliyyətdən yayınmağa çalışırlar".

Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, bəzi hallarda bu şəxslər özlərini “DİM-də çalışan tanış” adı ilə təqdim edərək, ictimai etimadı daha da istismar etməyə çalışırlar. Halbuki DİM-in hər bir əməkdaşı konkret kodlaşdırılmış sistemlərə tabedir və orada nəticələrə müdaxilə imkanı qətiyyən yoxdur: "Hətta apellyasiya prosesi belə müəyyən qaydalara əsasən təşkil olunur və həmin prosesdə iştirak edən mütəxəssislər imtahan iştirakçısının şəxsiyyətini tanımadan anonim əsasda suallara baxır. Dünyada qəbul imtahanlarında şəffaflıq və təhlükəsizlik ən çox diqqət edilən məsələlərdəndir. Məsələn, ABŞ-da SAT imtahanlarında cavab kartları çoxmərhələli sistemlə yoxlanılır və nəticələrin dəyişdirilməsi cinayət məsuliyyəti yaradır. Türkiyədə ÖSYM tərəfindən keçirilən imtahanlarda hər hansı nəticə manipulyasiyası istintaq və məhkəmə prosesi ilə nəticələnir. Azərbaycanda da bu sahədə ciddi normativ və texnoloji təminat var, amma problem sosial psixologiyada və informasiya savadsızlığındadır. İnsanlar hələ də “kimsə tanış tapıb bal artıra bilər” düşüncəsi ilə yaşamağa meyllidirlər ki, bu da korrupsiya və informasiyaya inamsızlıq travmasından qaynaqlanır. Bu tip elanlarla mübarizə yalnız hüquq-mühafizə orqanlarının işi deyil. Valideynlərə və abituriyentlərə məlumatlandırma yönümlü maarifləndirici tədbirlər təşkil olunmalı, DİM bu kimi hallarla bağlı mütəmadi ictimai açıqlamalar verməlidir. Eyni zamanda, sosial şəbəkə platformaları ilə əməkdaşlıq qurularaq bu cür elanlar dərhal silinməli və hüquqi tədbir görülməlidir. Bu istiqamətdə sistemli monitorinq, hüquqi tənzimləmə və ictimai təzyiq gücləndirilməsə, abituriyentlərin emosional zəifliyi üzərindən gəlir əldə etməyə çalışan şəxslər cəmiyyətin etimadını zədələməyə davam edəcək. Nəticədə təhsil sisteminə olan inam zərbə alacaq və insanlar real zəhmət və bacarıqla deyil, aldatma və tanış vasitəsi ilə uğur əldə olunacağı düşüncəsinə sürüklənəcəklər. Bu isə nə cəmiyyət, nə dövlət, nə də təhsil üçün qəbulediləndir".

Günel CƏLİLOVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

12.07.2025 / 11:10
Ərdoğandan qərar - bu xanımı vəzifəyə təyin etdi

12.07.2025 / 11:02
Tramp ŞOKDA - ABŞ məhkəməsi Prezidentin fərmanını blokladı!

12.07.2025 / 10:54
Narkotik vasitələr becərən Qəbələ sakini yaxalanıb

12.07.2025 / 10:00
Mingəçevirin bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

12.07.2025 / 09:12
"Feyk xəbər" yayanları ciddi cəza gözləyir

12.07.2025 / 09:03
Ölkəmizə "cəhənnəm istilər" gəlir...

12.07.2025 / 08:44
Sertifikasiyadan sonra indi də müəllimlərin dərs yükü problemə çevrilib...

12.07.2025 / 01:05
Azərbaycandan tarixi uğur - 40 gündə 6 seçkidə qalib gəldik...

11.07.2025 / 21:43
Erməni işğalı zamanı əsirlikdə və girovluqda saxlanılmış şəxslər ifadə verdi – MƏHKƏMƏ+ FOTO

11.07.2025 / 21:30
Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

11.07.2025 / 21:15
Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

11.07.2025 / 21:01
Priqojin 2 azərbaycanlını “Vaqner”ə hansı ölkənin həbsxanasında cəlb edib?..

11.07.2025 / 20:46
Bakı-İrəvan sazişi bu ilin sonunda imzalana bilər...

11.07.2025 / 20:31
Zəngəzur dəhlizi açılır - Əbu-Dabi çox şeyi dəyişdi...

11.07.2025 / 20:16
Əliyev-Paşinyan görüşünə Rusiyadan ikibaşlı rəylər gəlir...

11.07.2025 / 20:02
Dövlətdən böyük vəsait ayrılır, ipəkçilik yenə də çökür...

11.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın və Türkiyənin qəvi düşməninin axırına Ermənistan özü çıxır…

11.07.2025 / 19:30
Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

11.07.2025 / 19:17
Birləşmiş Kreml-İrəvan qüvvələri başladı - “Əbu-Dabi görüşünü ABŞ təşkil edib”...

11.07.2025 / 19:05
Sabir Zeynalov Açıq Çelenc Turnirində gümüş medal qazanıb

11.07.2025 / 19:03
Üç nəfər xaricində PKK terror təşkilatı bağışlandı - Murat Karayılan, Cəmil Bayık və...

11.07.2025 / 18:57
İranın diplomatik ikiüzlülüyü

11.07.2025 / 18:47
Hökumət mollası türk dilini "cəhənnəm dili" adlandırdı...

11.07.2025 / 18:42
Bahar Muradova Balakən rayonunda vətəndaşları qəbul edib

11.07.2025 / 18:33
Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

11.07.2025 / 18:23
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi - 2026-cı il büdcə layihəsinə dair müzakirə aparıldı

11.07.2025 / 18:19
Təhsil Nazirliyi “qanunsuz” azad edir, məhkəmələr bərpa edir...

11.07.2025 / 18:06
Əliyev-Paşinyan razılaşmasının ardınca Rusiya hərəkətə keçdi...

11.07.2025 / 17:52
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarının BMT-də rolu – BAMF-dan növbəti təlim

11.07.2025 / 17:47
Azərbaycandan Almaniyaya daha çox pul axmağa başlayıb - əvvəl tərsinə idi, nə olub?

11.07.2025 / 17:44
TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinin fəaliyyətinə dair növbəti geniştərkibli müşavirə keçirilib

11.07.2025 / 17:25
Tramp Ukraynaya göndərəcəyi silahların pulunu NATO-dan alacaq - Biz silahları onlara verəcəyik, onlar da Ukraynaya...

11.07.2025 / 17:12
Sabunçuda əməliyyat - Emin Səmədov 10 kq narkotiklə tutuldu...

11.07.2025 / 16:59
Dünya Çərkəz Birliyi çərkəz xalqının geridönüş haqqının tanınmasını tələb edir

11.07.2025 / 16:40
PKK-nın tərksilah edilməsilə bağlı ilk addım Süleymaniyyədə atıldı - Rəsmi Ankaradan ilk reaksiya...

11.07.2025 / 16:37
FHN-in əməkdaşı Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş katibi seçildi

11.07.2025 / 16:28
Beynəlxalq səyyahlar Laçında... - YENİLƏNDİ

11.07.2025 / 15:57
Ürəyi Vətənlə döyünən qəhrəman Elnur...

11.07.2025 / 15:30
bp-nin Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyinə töhfəsi...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

11.07.2025 / 15:10
Bakıda “Gələcəyin mediası: “Əkinçi”nin izi ilə” mövzusunda Forum keçirilib - FOTO

11.07.2025 / 14:51
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun Dünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edildi

11.07.2025 / 14:26
16 milyon manata yaxın borcu olan şirkətin əmlakı satışa çıxarıldı

11.07.2025 / 14:12
Ağdamda tikinti aparılan ərazidə insan sümüyü aşkarlandı

11.07.2025 / 13:55
Türk Rivierasında heyranedici mənzərələrlə dolu unudulmaz səyahət

11.07.2025 / 13:47
Paşinyan İrəvanı revanşistlərdən “təmizləyir”..

11.07.2025 / 13:24
“Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində BDU-nun 2 tələbəsinə Ombudsmanın xüsusi təqaüdü veriləcək

11.07.2025 / 13:21
Prezident İlham Əliyev Gürcüstanın iqtisadiyyat və davamlı inkişaf nazirini qəbul edib

11.07.2025 / 13:19
BDU-da “Birincilik” təqaüdü təsis edildi

11.07.2025 / 13:12
Страшный сон профессора Хачикяна - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

11.07.2025 / 13:11
Almaniyada yaşayan ixtiraçı həmyerlimiz "Bakı Xəbər"ə müraciət etdi

11.07.2025 / 13:09
“Sənət və duyğu harmoniyasının təbliği” layihəsi uşaqların psixoloji rifahına töhfə verir

11.07.2025 / 12:53
"Medianın işində ciddi keyfiyyət dəyişikliyi özünü göstərməkdədir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 12:35
Rusiya Ukrayna müharibəsilə bağlı ABŞ-a yeni təkliflər verdi - Lavrovla görüşən Rubio detalları açıqlamadı...

11.07.2025 / 12:07
"Milli mətbuatımızın hazırkı estafetini yeni gənc nəsil qəbul etməlidir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 11:55
“Respublika” qəzeti və “Xalq qəzeti” redaksiyaları birləşdirildi

11.07.2025 / 11:50
“Şübhəli əməliyyatların monitorinqi” informasiya sistemi yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:42
Prezident bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılmasını təsdiqlədi

11.07.2025 / 11:35
Yaşayış minimumu haqqında qanunda dəyişiklik edildi

11.07.2025 / 11:33
“Bakinski raboçi” və “Xalq” qəzetinin redaksiyalarının MMC-ləri yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:31
Milli Onkologiya Mərkəzinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

11.07.2025 / 11:30
"İrana səfər etməyin!" - ABŞ öz vətəndaşlarına XƏBƏRDARLIQ ETDİ

11.07.2025 / 11:25
Dünya bazarı çalxalanır - qızıl 20 dollardan çox bahalaşıb

11.07.2025 / 11:16
Abşeronda 17 əl qumbarası, 16 partlayıcı və xeyli silah-sursat aşkarlandı - TƏCİLİ

11.07.2025 / 11:13
Vüqar Rəhimzadə: Azərbaycan konstruktiv və lider mövqeyi ilə sülh gündəliyini irəli aparır

11.07.2025 / 11:09
Cənubi Qafqazda yeni diplomatik mərhələ: Əbu-Dabidə tarixi görüş

11.07.2025 / 11:07
Samvel Karapetyanın yaxın adamı da həbs edildi

11.07.2025 / 11:04
Prezident İlham Əliyev Monqolustan Prezidentini təbrik etdi

11.07.2025 / 11:03
Bakı - İrəvan danışıqlarında mühüm nəticələr alındı - CANLI

11.07.2025 / 11:00
Respublika Klinik Xəstəxanasında pasiyent üzərində eyni anda 5 əməliyyat icra olunub

11.07.2025 / 10:31
BDU-da T3 Fondunun birgə əməkdaşlığı ilə “TEKNOFEST klubu” yaradılır

11.07.2025 / 10:29
Makron ŞOKDA - Məhkəmə onun arvadını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verdi!

11.07.2025 / 10:22
Şirvanda narkokuryerdən 7 kiloqrama yaxın narkotik vasitə götürülüb

11.07.2025 / 10:13
Azərbaycan və Çin arasında mülki aviasiya sahəsində əməkdaşlığa dair sənəd imzalanıb

11.07.2025 / 10:10
Pakistanda cinayətkarlar 9 sərnişini öldürüblər

11.07.2025 / 10:00
"Rusiya ilə müharibə təkcə Ukrayna üçün deyil..."

11.07.2025 / 09:45
Pensiyaçılara şad xəbər

11.07.2025 / 09:32
Bu çanta Parisdə 7 milyona avroya satıldı

11.07.2025 / 09:20
"60 günlük atəşkəsə razıyıq, amma..."

11.07.2025 / 09:12
"Rusiya ilə bağlı məyus oldum" - Trampdan mühüm açıqlama

Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910