Şənbə günü, 26 iyul 2025
     

Boşanmalarla bağlı təhlükəli tendensiya hələ də davam edir

Image

Azərbaycanda son illərdə xüsusi narahatlqı predmetinə çevrilən məsələlərdən biri də ailə instiutlarının xarici təsirə məruz qalması, müəyyən qədər deqradasiyaya uğramasıdır. Elə boşanmaların nisbətinin yüksək olması da bu faktorla izah olunur. Açıqlanan rəqəmlər hələ də vəziyyətin təhlükəli tendensiya ilə davam etdiyini göstərir.

Məsələn, 2025-ci ilin yanvar-fevral aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon və şəhər qeydiyyat şöbələri tərəfindən 7741 nikah və 3414 boşanma halları qeydə alınıb. Bu göstərir ki, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı 4-dən 4,7-yə qədər artıb. boşanmaların sayı isə dəyişməyərək eyni səviyyədə - 2,1 həddində qalıb. Lakin Azərbaycanda əhalinin və nikahların sayı nəzərə alındıqda bu həddin də təhlükə doğurduğu özünü qabarıq büruzə verir.

Ailə institutları üçün böyük təhdid…

Aparılan araşdırmalar üzə çıxarır ki, cəmiyyətdə boşanma halalrı 30 il əvvələ nisbətdə getdikcə daha çox yayılıb. Bu hal həm də ailənin strukturunu və qavrayışını yenidən formalaşdırır. Boşanmanın ən ani və görünən təsirlərindən biri onun uşaqların həyatına gətirdiyi pozulmalardır. Çoxsaylı araşdırmalar göstərir ki, boşanmış valideynlərin uşaqları sağlam ailələrdən olanlara nisbətən daha çox emosional və davranış problemləri ilə üzləşirlər. Tərk edilmə, çaşqınlıq, narahatlıq hissləri, xüsusən də uşaqlar valideynləri arasında münaqişəyə düşdükləri zaman ən çox rast gəlinən hallardan biridir. Sabit ev mühitinin itirilməsi özünə hörmətə və sosial münasibətlərə təsir edə bilər. Onu da qeyd edək ki, günümüzdə nikahların pozulması tərəflərdən birinin fiziki-mənəvi təsirlərə, məişət zorakılığına məruz qalması, ailəyə üçüncü şəxslərin mütəmadi müdaxiləsi və maddi imkanların aşağı olması kimi xüsusiyyətlər səbəb olur. Lakin bəzi hallarda müxtəlif maddi imtiyazlardan faydalanmaq üçün, birgə nikah dövründə əldə olunmuş əmlakın bölünməməsi üçün saxta boşanma halalrı da var. Ancaq onların sayı azdır. Onu da qeyd edək ki, nikahın pozulmasının qaydası ölkəmizdə Ailə Məcəlləsi ilə tənzimlənir. Hər iki boşanma halında qanunvericiliyin tələblərinə əməl olunur. Saxta boşanmanı ancaq tərəflər bilir. Onlar istər müvafiq icra hakimiyyəti orqanında, istərsə də məhkəmədə boşanma tələblərini tam ciddi formada əsaslandırırlar. Ona görə həmin nikahın ləğvinin saxta və ya həqiqi olmasını müəyyən etmək olmur. Bununla yanaşı, Azərbaycanda məhkəmələrə təqdim olunan iddia ərizələrinin böyük bir qismində boşanma səbəbi kimi evli cütlüklərin əksər halalr xasiyyət uyğunsuzluğu göstərilir. Reallıq isə göstərir ki, mentalitetdən irəli gələrək əsas səbəblər bu bəhanə altında pərdələnir. Bu isə, problemin həllini çətinləşdirir. Boşanma həm də ənənəvi olaraq uşaqların böyüdülməsində və mədəni və ya ailə dəyərlərinin qorunmasında dəstəkləyici rol oynayan böyük ailələrin rolunu zəiflədir. Cəmiyyət səviyyəsində boşanmanın normallaşması evliliyə və öhdəliklərə baxışın dəyişməsinə səbəb olur. Evliliyin ömürlük tərəfdaşlıq kimi qavranılması eroziyaya uğrayır. Nəticədə, nikah institutunun özü dəyərsizləşir və ailənin dayanıqlı, davamlı bir vahid kimi təməl konsepsiyası sarsılır.

Boşanmalar iqtisadiyyat üçün əlavə yük yaradır

Bundan əlavə, boşanmaların sayının artması siyasi və iqtisadi təsirlərə malikdir. Hökumətlərdən tək valideynli ailələri dəstəkləmək üçün sosial rifah proqramlarına daha çox müdaxilə etmək tələb olunur. Buraya mənzil yardımı, ərzaq subsidiyaları və səhiyyə daxildir, bu da dövlət resurslarına yükdür.

Aparılan araşdırmalar Azərbaycanda boşanmaların daha çox zərif cinsin nümayəndələrin qaynaqlandığını da üzə çıxarır. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin Hüquqi təminat şöbəsinin müdiri Taliyə İbrahimova “Ailə, qadın və uşaq hüquqları - konstitusion hüquqların əsas prioriteti kimi” mövzusunda parlamentdə keçirilən ictimai dinləmədə3414 boşanma halları qeydə alınıb. Bu göstərir ki, ötən ilin müvafiq dövrü çıxışı zamanıbu xüsusda maraqlı məlumatlar səsləndirib. Onun sözlərinə görə, boşanmaların 70 faiz təşəbbüskarı qadınlardır: “Onlar xasiyyətlərinin uyğun gəlmədiyini əsas gətirirlər, amma təcrübə daha dərin problemlərin olduğunu göstərir”. Şöbə müdiri bildirib ki, doğulan uşaqların cins nisbətində ciddi problem var və bu səbəbdən reproduktiv sağlamlıqla bağlı qanunun qəbulu vacibdir: “Alimentin ödənilməsi problemi, Aliment Fondunun yaradılması da gündəmdədir. Qanunvericilik sərtləşdirilsə də, borcluların 70 faizindən çoxu işsiz, gəliri olmayanlardır. Ona görə də Aliment Fondunun yaradılması vacibdir”. Bunlar fonunda boşanmanın nikahdakı çətinliklərin ümumi nəticəsi kimi getdikcə daha çox qəbul edilməsi cəmiyyətin ailə birliyini qoruyub saxlamaq öhdəliyi ilə bağlı kritik suallar doğurur. Ailəyə dəstək sistemlərinin gücləndirilməsi, sağlam ünsiyyətin və münaqişələrin həllinin təşviq edilməsi, nikahdan əvvəl və nikahda məsləhətlərin verilməsi bu problemin həlli istiqamətində mühüm addımlardır. Ümumən, boşanmanın ailə institutuna ümumi təsiri əsasən mənfidir. Bu, uşaqların həyatını pozur, geniş ailə bağlarını zəiflədir, nikah və öhdəlikləri əhatə edən ictimai dəyərlərin aşınmasına səbəb olur. Ailəni cəmiyyətin təməl daşı kimi qorumaq üçün nikah münasibətlərinə daha düşünülmüş və dəstəkləyici yanaşma vacibdir.

Tahir TAĞIYEV
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

25.07.2025 / 22:22
Türkiyənin 22-ci UNESCO İrsi: Sardis və Bintepə

25.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov və Hakan Fidan Ermənistanla sülh danışıqlarını müzakirə etdi...

25.07.2025 / 21:23
Bütün Fransa Makronun qəsdinə durdu - ölkə yeni aksiyalara hazırlaşır...

25.07.2025 / 21:08
Millət vəkili Mehriban Vəliyeva Aydın Quliyevi təbrik etdi

25.07.2025 / 21:06
65 yaşda "Əməkdar jurnalist" adı almaq mənim günahım deyil...

25.07.2025 / 21:05
EKO-nun Xankəndi zirvəsi Rusiyanı niyə bu qədər narahat edir?

25.07.2025 / 20:49
Sülhü pozan Ermənistan, hədəf Azərbaycan - Fransa parlamentindən absurd qərar...

25.07.2025 / 20:34
Zəngəzur dəhlizi məsələsinə NATO da qarışdı...

25.07.2025 / 20:19
Paşinyan həbs etdiyi rus oliqarxı barədə beynəlxalq məhkəmə qərarını da heçə saydı...

25.07.2025 / 20:12
Ermənistanın hücumları nəticəsində yaralanmış, mülklərini itirmiş, əsirlikdə və girovluqda olmuş zərərçəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

25.07.2025 / 20:04
Paytaxt köçürülə bilər - su qıtlığı daha kəskin problemə çevrilir...

25.07.2025 / 19:49
Paşinyanın siyasəti Elçibəyin 90-cı illərdəki Qərbyönlü siyasətinə bənzədildi...

25.07.2025 / 19:35
ABŞ-ın Zəngəzur planı Rusiya layihəsindən kəskin fərqlidir - Zaxarova narahatdır...

25.07.2025 / 19:22
Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

25.07.2025 / 19:16
Bakıda DİN müşavirəsində sərt tələb - “icra olunmalıdır”

25.07.2025 / 19:09
Qubanın şəhid ailələri təklif etdilər - hər şəhid barədə kitab yazılsın...

25.07.2025 / 19:01
MM-in Korsikaya Dəstək Qrupundan Fransa parlamentinə sərt cavab - bu onları qıcıqlandırır...

25.07.2025 / 18:58
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

25.07.2025 / 18:55
Tələbə təqaüdləri artırıldı - 300, 450 manat...

25.07.2025 / 18:50
İsgəndər Xəlilovun oğlunun şirkəti ofisdə axtarış aparılmasını təkzib etdi

25.07.2025 / 18:41
Rusiya Aİİ çərçivəsində Ermənistanı iqtisadi sanksiyalarla hədələdi...

25.07.2025 / 18:35
Mixail Qusmanın Azərbaycan boyda səmimi və doğma ailəsi var – Cavid İsmayıl yazır

25.07.2025 / 18:30
Şuşa Media Forumu qlobal mətbuatda

25.07.2025 / 18:27
Nazirlər Kabineti 2018-də söz vermişdi ki, yaxın 3 ildə 100 faiz olacaq - hanı bəs?

25.07.2025 / 18:14
Kreml rəsmisi Zəngəzur dəhlizindən imtina etdi - şok...

25.07.2025 / 18:09
“Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTO

25.07.2025 / 17:59
Rusiya Ermənistanın qazını kəsməkdən başladı – Tiflis-İrəvan xəttində nə baş verir?..

25.07.2025 / 17:46
İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışığının iflas etməsinin şok səbəbləri - təfərrüatlar...

25.07.2025 / 17:33
Türkiyənin Akkuyu AES tikintisində maaş qalmaqalı günbəgün böyüyür...

25.07.2025 / 17:14
Ərdoğan Trampla Putini İstanbulda bir araya gətirmək istəyir...

25.07.2025 / 17:10
"Zəngəzur dəhlizi regional logistikanı gücləndirəcək" - Özbəkistan Nəqliyyat Nazirliyinin hesabatı

25.07.2025 / 17:07
“Yüksəliş” müsabiqəsi insan kapitalına dəyərli investisiyadır" - Fərəh Əliyeva

25.07.2025 / 17:01
"Beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin 20 qalibindən ikisi ADA Universitetinin tələbəsi, biri isə ADA-nın müəllimidir" - Hafiz Paşayev

25.07.2025 / 16:49
Polis Pirallahıda əməliyyat keçirdi - 42 kq narkotik aşkarlandı

25.07.2025 / 16:33
Keçmiş Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya-Ukrayna müharibəsi 2034-cü ilə qədər uzana bilər…

25.07.2025 / 16:15
ABŞ səfiri Makronun Fələstin qərarını ələ saldı - onda İngiltərə də Fransanı öz müstəmləkəsi elan edə bilər

25.07.2025 / 16:09
"Bakıda yəhudi özünü Parisdən daha təhlükəsiz hiss edir" - Corc Dik

25.07.2025 / 15:56
Cənubda ilk qız məktəbini təşkil edən Məryəm xanım...

25.07.2025 / 15:46
Hacıqabulda avtoxuliqanlıq edən sürücü məsuliyyətə cəlb olundu

25.07.2025 / 15:27
"Gəncəyə raketlər düşəndə mən oradaydım" - İsrail səfiri erməni hücumlarından danışdı

25.07.2025 / 15:22
Castin Timberleyk Bakıdadır!

25.07.2025 / 14:43
"Şuşanı ziyarət etmiş ilk İsrail səfiri olmaq mənim üçün böyük şərəfdir" - Corc Dik

25.07.2025 / 14:27
Kreml Ukraynanın təklifini yenə qəbul etmədi - Putin-Zelenski görüşü çətin ki, mümkün olsun...

25.07.2025 / 14:21
Şəxsiyyət vəsiqəsinə yeni məlumatlar əlavə ediləcək - FOTO

25.07.2025 / 14:18
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı artırıldı - FƏRMAN

25.07.2025 / 14:11
44 günlük müharibə zamanı Ermənistanın əsir götürdüyü azərbaycanlı - "Mənə işgəncələr verildi"

25.07.2025 / 13:43
"Azərbaycan İsraillə Türkiyənin yaxınlaşmasında mühüm rol oynayıb" - Səfir

25.07.2025 / 13:35
Qazaxıstan Xəzər dənizini xilas etməyə çağırdı...

25.07.2025 / 13:19
"Azərbaycan multikulturalizm modeli ilə haqlı olaraq qürur duyur" - İsrail səfiri

25.07.2025 / 13:10
За что уволили в России бакинца М. Гусмана? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

25.07.2025 / 12:55
Yeni tədris ilində təhsil haqlarında dəyişiklik olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA

25.07.2025 / 12:37
Fərdi jurnalist müsabiqəsi"nin nəticələri açıqlandı

25.07.2025 / 12:28
İnsan ölümü bilib, boşuna yaşayır - müğənni Günel

25.07.2025 / 11:04
Zaxarova Azərbaycana şərt qoydu. İşə baxın! - CANLI

25.07.2025 / 10:12
İsrailə bəd xəbər - Kanada da Fələstini tanımağa hazırlaşır

25.07.2025 / 10:06
Bu gün 22 min abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq

25.07.2025 / 10:00
Trampdan QƏRAR - USAID üçün ayrılan 7,9 milyard dollar geri qaytarıldı

25.07.2025 / 09:30
Bu gün Cənub zonasında işıq olmayacaq - səbəb açıqlandı

25.07.2025 / 09:22
Ukraynalı deputat yol qəzasında ölüb

25.07.2025 / 09:18
"Pivəçilər" bu futbolçu üçün 75 milyon avro təklif edir!

25.07.2025 / 09:12
ABŞ-dan Makrona ŞOK- "Fələstini dövlət kimi tanımayacayıq"

25.07.2025 / 09:06
Ər-Riyadda sürücüsüz avtomobillər işə düşür

25.07.2025 / 09:00
Ağdamın Xıdırlı kəndinə və Cəbrayıl şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb

25.07.2025 / 08:44
İli 5 min manata peşə təhsili olar? Universitetlərdən baha?

25.07.2025 / 08:30
Goranboyda dəhşətli qətl - yeniyetmə öz anasını və nənəsini öldürdü!

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910