“2015-ci ildə baş verən devalvasiyadan sonra bank sektorunda gərginliklər yaşandı”
Azərbaycanda banklar rəqəmsallaşma prosesində MDB-nin digər ölkələrindən geri qalırlar. Bu barədə “Mood’s” beynəlxalq reytinq agentliyi məlumat yayıb.
Agentliyin MDB ölkələrinin bank sektorlarının rəqəmsallaşmasına dair hesabatında deyilir ki, Azərbaycan bu məsələdə yalnız Tacikistanı qabaqlayır: “Azərbaycanda plastik kartlar üzrə dövriyyə əhalinin gəlirlərinin təxminən 6 faizini təşkil edir və bu göstərici üzrə ölkə MDB-də yalnız Tacikistanı qabaqlayır. Onlayn bank hesablarının sayı isə ümumi hesabların sayının cəmi 7 faizini təşkil edir, bu da MDB ölkələri arasında ən pis göstəricidir”.
Agentliyin məlumatından o da məlum olub ki, Azərbaycan mobil rabitənin yayılması üzrə regionun digər ölkələrindən bir qədər geridə qalır. “Əgər MDB ölkələri arasında hər 100 nəfərə orta göstərici 136 SIM-kart təşkil edirsə, Azərbaycanda bu göstərici hər 100 nəfərə 103 nömrə təşkil edir. MDB ölkələri arasında Azərbaycan bu göstərici üzrə Moldova, Tacikistan və Özbəkistanı geridə qoyur”.
“Mood’s”ın hesabatında o da qeyd olunub ki, internetin yayılması üzrə Azərbaycan MDB ölkələrini mühüm dərəcədə geridə qoyur. Əhalinin 79 faizi internet şəbəkəsi istifadəçisidir, baxmayaraq ki, MDB üzrə orta göstərici 68 faiz təşkil edir. Bu göstərici üzrə Azərbaycan MDB ölkələri arasında birinci yerdədir.
Görünən odur ki, Azərbaycanda bankların rəqəmsallaşma səviyyəsi qənaətbəxş deyil. Son illər banklar bu sahəyə o qədər də sərmayə qoymurlar. Halbuki, müasir dövrdə bu çox vacibdir.
Maraqlıdır, Azərbaycanda banklar rəqəmsallaşma prosesində MDB və digər ölkələrdən niyə geri qalırlar? Ekspertlər bunun səbəbini nə ilə əlaqələndirirlər?
- Aydın Hüseynov: “Bu səbəbdən banklar sözügedən sahəyə sərmayə qoymadılar”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən millət vəkili Aydın Hüseynovun sözlərinə görə, müxtəlif səbəblərdən banklar bu sahəyə az sərmayə qoyurlar: “Məsələ ondadır ki, 2015-ci ildə baş verən devalvasiyadan sonra bank sektorunda gərginliklər yaşandı. Bu səbəbdən banklar sözügedən sahəyə sərmayə qoymadılar. Sonrakı illərdə - 2016-2017-ci illərdə banklarda sağlamlaşma prosesi ilə bağlı böyük layihələr həyata keçirildi. Cənab Prezidentin sərəncamı ilə banklarda əmanətlərin sığortalanması üçün müddət uzadıldı, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası yaradıldı. Bir sözlə, böyük struktur dəyişiklikləri aparıldı. Nəhayət, 2018-ci ildə banklarla bağlı bəzi dəyişikliklər əldə olundu. Başqa bir tərəfdən, problemli kreditlər məsələsi də bankların rəqəmsallaşma prosesinə mənfi təsir edirdi. Artıq bu problem də öz həllini tapdı. Mərkəzi Bank banklara aylıq 0.1 faizlə kredit verilməsi ilə bağlı vəsait ayırıb. Hesab edirəm ki, bundan sonra banklar bu amili nəzərə almalı, sözügedən sahəyə sərmayə qoymalıdırlar. Banklar iqtisadiyyatın tələblərinə uyğun rəqabət qabiliyyətlərini artırmalıdırlar”.
Vidadi ORDAHALLI
