İranda pandemiyanın üçüncü dalğası başladı... Azərbaycan təhlükənin “bir addımlığında”...
Koronavirus pandemiyası ilə bağlı Azərbaycanın qonşularında vəziyyət sürətlə pisləşir. Hətta İranda virusun yayılmasının üçüncü dalğasının başlanmasından bəhs edilir. Koronavirusla Mübarizə Komitəsinin sədri Əli Rza Zali vurğulayır ki, İranın paytaxtı Tehranda koronavirus pandemiyasının üçüncü dalğası başlanıb.
O, paytaxt miqyasında daha ciddi profilaktik tədbirlərin görülməsinin vacibliyini vurğulayıb: “Yoluxmanın yüksək olması səbəbilə “qırmızı bölgə” elan edilən Tehran xəstəxanalarında yüzlərlə insan müalicəyə cəlb olunub. Tehranda həm yataqda, həm də evdə müalicə alan xəstə sayında artım var. Eyni formada ölənlərin də sayı artır. Belə görünür, Tehranda üçüncü dalğa başlandı. Səhiyyə sahəsində daha ciddi problemlərlə qarşılaşmamaq üçün Tehranda daha ciddi tədbirlər görülməlidir”. Onun sözlərinə görə, paytaxtda fabriklərin fəaliyyətinin bərpası və məktəblərin açılması səbəbilə ictimai nəqliyyatda intensivlik artıb. Bu da risk təşkil edir. Qardaş Türkiyədə də koronavirusa sutkalıq yoluxmada sürətli artım müşahidə olunur. Gürcüstanda isə gündəlik yoluxma sayı artıq üç rəqəmlə ifadə olunur. Rusiya isə virusa yoluxanların sayı baxımından ilk üçlükdədir.
Dünya miqyasında da vəziyyət gərgindir. Artıq dünyada koronavirus infeksiyasına yoluxanların sayı 30 milyon nəfəri ötüb. Lider bu sahədə yenə ABŞ-dır. ABŞ-da COVID-19 infeksiyasına yoluxanların sayı 7 milyona çatır. Bu göstəriciyə görə sonrakı yerlərdə Hindistan, Braziliya, Rusiya, Peru qərarlaşıb. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Avropa Regional direktoru Hans Kluqqe isə qeyd edir ki, Avropada da COVID-19-la bağlı vəziyyət pisləşməyə başlayıb: “Çox ciddi vəziyyətlə qarşı-qarşıyayıq. Həftəlik yoluxma sayı pandemiyanın Avropada ilk dəfə mart ayında pik həddə çatdığı göstəricini keçib. Avropa ölkələrinin yarısından çoxunda son iki həftədə 10 faiz artım var”. Kluqqenin sözlərinə görə, xəstəlik ən çox 25 yaşdan 41 yaşadək insanlar arasında qeydə alınıb. Bu baxımdan Kluqqe virusla mübarizə üçün bütün Avropa ölkələrini həmrəyliyə çağırıb. Belə vəziyyətdə ekspertlər qeyd edir ki, Azərbaycanın da xüsusi diqqətli olması lazımdır. Özü də nəzərə almaq lazımdır ki, Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın vaxtaşırı həyata keçirdiyi yumşalma tədbirləri nəticəsində məhdudiyyətlər aradan qaldırılır. Yumşalma tədbirləri nəticəsində ünsiyyət və təmas hallarının çoxalması isə yoluxmaların sayının artımına səbəb ola bilər. Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi (TƏBİB) Elmi Komitəsinin sədri, professor Akif Qurbanov da bildirir ki, son bir ayda pandemiya ilə mübarizədə çox ciddi uğurlar əldə olunub: ”Yoluxma statistikasında kəskin şəkildə azalma və stabillik yaranıb. Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah bunu nəzərə alaraq vaxtaşırı olaraq yumşalmalar barədə qərarlar verir. Lakin qaydalara əməl olunmaması yoluxma hallarının yenidən artmasına səbəb ola və bunun nəticəsində karantin rejiminin qaydalarının yenidən sərtləşdirilməsinə ehtiyac yarana bilər. Hər kəs, hər bir sakin başa düşməlidir ki, qaydalara ciddi şəkildə əməl olunmaması yenidən sərtləşmə və məhdudiyyətlərin tətbiq olunmasına aparıb çıxara bilər. Hamı başa düşməlidir ki, karantin rejiminin sərtləşməsində kimisə günahlandırmaq əvəzinə sərt karantin rejiminin tətbiq olunmaması üçün çalışmaq lazımdır. Bunun üçün də təmaslardan qaçmaq və qoruyucu vasitələrdən istifadə hökmən vacibdir.
Hələ də elə vətəndaşlar var ki, yeni növ koronavirusun ancaq paytaxtda olduğunu düşünür və onlara elə gəlir ki, Bakıdan çıxandan sonra virus yoxdur. Ona görə də qaydalara əməl etməyi unudurlar. Virus insan orqanizmində bir yerdən başqa yerə aparılır, infeksiya daşıyıcısı olan bir nəfərin kütləvi yerə düşməsi onlarla sağlam insanın yoluxması deməkdir. Həmin məkanlardan, istirahət yerlərindən ayrılandan 1-2 həftə sonra xəstəlik əlamətləri özünü göstərir. Bir nəfərin başqalarını, onların da digərlərini yoluxdurması həndəsi silsilə ilə artımla nəticələnir. Ona görə də hər kəs özünü, ailə üzvlərini və ətrafında olanları qorumalıdır”. O qeyd edir ki, yoluxma sayında stabilləşmə yaranıb. Vaksin hazır olana qədər belə davam etsə və peyvənd də səmərəli olsa, pandemiyanın öhdəsindən gəlmək mümkün olacaq: "Uzun müddətdir qripə qarşı hansı vaksindən istifadə olunacağı müzakirə edilir və artıq ilkin təkliflər hazırlanıb. Soyuq aylarda digər respirator virus infeksiyaları da artacaq. Həmin xəstəliklə üzləşənlərdə COVID-19-a yoluxmanın baş verməsi xəstəliyin daha ağır keçməsi üçün zəmin yaradacaq. Ona görə də bütün dünyada bu il qrip əleyhinə vaksinasiyanı çox ciddi şəkildə həyata keçirmək nəzərdə tutulub. Payız-qış mövsümündə başlıca məqsəd mövsümi qripdən qorunmaq və koronavirusa yoluxduqda ağırlaşma halının qarşısını almaqdan ibarət olacaq. Ona görə də iki infeksiyanın birlikdə rast gəlinib daha ağır nəticələrə səbəb olmaması üçün çalışmaq lazımdır. Əlamətlərlə xəstəxanada, evdə müalicə olunanlarla yanaşı, xəstəliyi simptomsuz keçirənlər də az deyil. Aparılan həmin testlər nəticəsində xəstəlik keçirilməsi nəticəsində əhalinin neçə faizində anticisimlərin yarandığını və neçə faizində vaksinasiya hesabına immunitet formalaşdığını öyrənmək mümkün olacaq. Yekun nəticədə təxminən əhalinin 60-70 faizində immunitet yarandığı aşkar edilsə, o zaman virusun həmin populyasiyadan uzaqlaşacağını demək olar. Lakin koronavirus hər zaman həyatımızda qalacaq, az sayda yoluxmalar olsa da, narahatlıq doğurmayacaq. Ən əsas məsələ pandemiyadan qurtulmaq və xilas olmaqdır. Hazırda dünyanın müxtəlif ölkələrində vaksinlərin vaxtında hazırlanması üçün ciddi tədbirlər görülür".
Tahir TAĞIYEV
