Kolbasa və sosiska istehsalı barədə şok iddia – Çindən idxal olunan xərçəng törədicilərini yeyirik…

Kolbasa və sosislərin ətdən deyil, xərçəng mənbəyi olan Çindən idxal edilən protein tozundan hazırlandığı iddia olunur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı kolbasa məhsullarının insan orqanizminə ən azı siqaret qədər zərər vurması və onkoloji xəstəliklər yaratması barədə dəfələrlə ciddi xəbərdarlıq edib. Belə ki, mütəxəssislər qida sənayesində işlənmiş ət məhsullarının xərçəng yaratma risqini araşdırıb, həftəyə iki və daha artıq sosiska yeyən qadınların süd vəzi xərçənginə tutulma risqinin dəfələrlə artmasını sübut ediblər.

Bildirilir ki, hazırda kolbasa və sosislərin hazırlanmasında tam ət məhsulundan istifadə olunmur. Belə məhsulların əsas hissəsini soya (paxlalı bitki), heyvan dərisi, sümükləri və digər tullantı hissələri, sellüloz təşkil edir. Bu kütləyə onu “ətə” bənzətmək üçün külli miqdarda kimyəvi maddə də əlavə olunur. Kolbasa məhsullarına əlavə olunan nitratlar (natrium nitriti) məhsula xoşagəlimli xarici görünüş verməklə yanaşı, onun saxlanma müddətini artırır.

Ekspertlər bildirirlər ki, son illər kolbasa və sosisləri hazırlamaq üçün heyvan tullantılarından və soyadan hazırlanmış protein tozundan istifadə geniş yayılıb. Bu baxımdan tez-tez kolbasa məhsulları qəbul edən insanın orqanizmində xərçəng hüceyrələrinin əmələ gəlməsi prosesi sürətlənir. Bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı da dəfələrlə xəbərdarlıqla çıxış edib. Buna baxmayaraq, bir çox ölkədə insan sağlamlığı üçün çox ziyanlı olan kolbasa və sosis məhsulları kütləvi şəkildə istehsal olunur və Azərbaycan da bu ölkələr arasında yer alır.

İddialara görə, hazırda dünyanın bəzi iri kolbasa istehsalçısı sayılan dövlətlərində kolbasa ətdən deyil, “poroşok”lardan - protein tozundan hazırlanır. Bu praktikadan istifadə edən dövlətlərin başında Rusiya və Çin gəlir. Avropa İttifaqı sərhədləri çərçivəsində bu cür “poroşok”lardan kolbasa hazırlamaq qadağan olunub. Türkiyədə “poroşok”lardan istifadə qadağan olunsa da, bu qadağalara tam riayət olunmur. Qırmızı ətin həddən artıq baha olduğu Türkiyədə istehsal olunan kolbasaların böyük bir qisminin “poroşok”lardan düzəldildiyi iddia olunur.

Azərbaycanda da zaman-zaman kolbasa və digər ət məhsullarının antisanitariya şəraitində istehsal olunması ilə bağlı məlumatlar yayılır. Ölkədə kolbasa, sosis və sardelka istehsalı sahəsindəki durumun daha acınacaqlı olduğunu meydana çıxaran kifayət qədər fakt var. Və demək olar ki, hazırda kolbasa sexləri xərçəng və digər qorxulu xəstəlikləri yayan müəssisələr olaraq çıxış etməkdədirlər. Bunun əksini deyənlər, ən azından, öz istehsal müəssisələrini ictimaiyyət üçün açıq elan etməlidirlər.

• “Uzunmüddətli saxlanma, isti və soyuq şəraitdə xarab olmaması üçün kolbasaların və digər ət məhsullarının tərkibinə insan orqanizmi üçün təhlükəli olan kimyəvi maddələr vurulur”

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov bildirdi ki, ölkəyə idxal olunan kolbasa və digər ət məhsulları insan sağlamlığı üçün daha təhlükəlidir: “Yerli məhsulların tərkibində kimyəvi maddələrdən nisbətən az istifadə olunur və bu baxımdan yerli məhsullardan istifadə etmək daha məqsədəuyğundur. Əslində, istehlakçılar bütün hallarda yerli mallara üstünlük verməlidirlər. Uzunmüddətli saxlanma, isti və soyuq şəraitdə xarab olmaması üçün kolbasaların və digər ət məhsullarının tərkibinə insan orqanizmi üçün təhlükəli olan kimyəvi maddələr vurulur. Hesab edirəm ki, yerli mallarda insan sağlamlığı üçün zərərli olan maddələrdən istifadə olunmur.

Kolbasaların tərkibinə daha çox zərərli maddə olan nitratlar vurulur. Bu maddə standartlara uyğun vurulmadıqda sağlamlıq üçün müəyyən təhlükələr törədə bilər. Nitratın vurulma səbəbi məhsulun yararlılıq müddətini artırmaqdan ibarətdir. Bununla yanaşı, kolbasa və ət məhsullarına dad və rəngverici digər zərərli maddələr də vurulur”.

Günel CƏLİLOVA