Cümə axşamı günü, 10 iyul 2025
     

DİM 3-cü qrupda "baldəyişmə əməliyyatını" davam etdirir...

Image

Kamran Əsədov: “Balların süni şəkildə artırılması müəyyən ixtisaslarda yerlərin dolmamasına, dövlət sifarişli yerlərin boş qalmasına da səbəb ola bilər”

Dövlət İmtahan Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Məleykə Abbaszadə AzTV-nin "Hədəf" verilişində çıxışı zamanı qeyd edib ki, ötənilki keçid balı ilə müqayisədə bu il III qrupda bəzi ixtisaslarda keçid balları 3-5 bal arta bilər. Onun sözlərinə görə, II ixtisas qrupunda bu vəziyyət görünmür: "I və IV ixtisas qrupunda da düşünürük ki, ballar ötənilki səviyyədə olsun.

Ümumilikdə, ərizə verənlərin sayından yox, bütün imtahan nəticələrindən sonra müqayisə edilə bilər ki, müsabiqəyə kim buraxılsın. Müsabiqəyə buraxılanlar isə yalnız 200 baldan, ya da müəyyən istiqamətlər üzrə 150 baldan yuxarı nəticə göstərən şəxslərdir".

DİM 3-cü qrupla bağlı balları hər il niyə dəyişir? Hər il balları qaldırır, bu da abituriyentləri stresə salır, onları narahat edir. Bu bal oyunu nə ilə bağlıdır? III qrupda balların artırılmasına nə ehtiyac var?

“Hər il təkrarlanan bu “bal oyunları” gənclərin təhsil sisteminə olan inamını sarsıtmağa davam edəcək”

Tanınmış təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, son illərdə Dövlət İmtahan Mərkəzinin qəbul imtahanlarında, xüsusilə III ixtisas qrupu üzrə keçid ballarında müşahidə olunan dəyişikliklər cəmiyyətin və təhsil ictimaiyyətinin diqqət mərkəzindədir: “DİM sədri Məleykə Abbaszadənin bu il bəzi ixtisaslar üzrə keçid ballarının 3–5 bal arta biləcəyi ilə bağlı öncədən verdiyi açıqlama ciddi narahatlıq doğurur. Belə bir açıqlama nəticələrin hələ tam elan olunmadığı bir mərhələdə abituriyentlərə psixoloji təzyiq vasitəsi kimi qəbul edilir və ictimaiyyət tərəfindən “bal oyunu” kimi dəyərləndirilir.

DİM-in keçid balı siyasətində şəffaflıq və ardıcıllığın olmaması ən çox humanitar ixtisasların cəmləşdiyi III ixtisas qrupunu hədəfə alıb. Bu qrup üzrə tarix, hüquq, jurnalistika, psixologiya və digər ixtisaslara maraq yüksək olduğundan, bu sahəyə yönələn abituriyentlərin sayı hər il 40-45 min civarında dəyişir. 2024-cü ilin statistik göstəricilərinə əsasən, III ixtisas qrupu üzrə 44.321 nəfər abituriyent imtahanda iştirak edib, lakin onların yalnız 17.842 nəfəri 200 balı keçə bilib. Bu, 40%-dən az göstəricidir və tələbənin nəticəsi ilə keçid balı arasındakı boşluğu artıraraq narazılıq doğurur”.

K.Əsədovun sözlərinə görə, qanunvericiliyə əsasən, “Təhsil haqqında” Qanunun 5.1-ci maddəsində qeyd olunur ki, dövlət təhsilin keyfiyyətini təmin etməli, əlçatanlığı və şəffaflığı təmin edən sistem qurmalıdır. O vurğuladı ki, keçid balı isə təkcə texniki ölçü vasitəsi deyil, həm də sosial funksiyaya malikdir – o, gənclərin ali təhsilə çıxışını müəyyən edir: “Əgər bu balın müəyyənləşdirilməsi prosesində şəffaflıq və ictimai əsaslandırma yoxdursa, həmin qərar sosial ədalətin pozulması kimi qəbul edilir.

DİM-in illər üzrə keçid ballarında fərqli meyarlar tətbiq etməsi onun sistemli deyil, situativ və reaktiv idarəetməyə əsaslandığını göstərir. Məsələn, 2023-cü ildə hüquq ixtisası üzrə keçid balı 453 idisə, bu il balların 458-460 arası olacağı ehtimal edilir. Əvvəlki illərdə hüquqşünaslıq və beynəlxalq münasibətlər üzrə yüksək bal artımı yalnız nəticə sıxlığı ilə izah olunurdu. Amma bu il nəticələrə dair ümumi statistik mənzərə açıqlanmadan əvvəl belə bir proqnozun verilməsi ictimaiyyətdə etimad böhranı yaradır.

Müsbət tərəfdən baxıldıqda, keçid balının artması rəqabətin yüksəldiyini, daha yüksək nəticələr göstərən abituriyentlərin olduğunu göstərə bilər. Bu halda ali təhsil müəssisələrinə daha hazırlıqlı tələbələrin qəbul olunması ehtimalı artır. Lakin bu tendensiya sistemli şəkildə planlaşdırılmadıqda, yəni əvvəlcədən ictimaiyyətə elan olunmadıqda, ani dəyişikliklər şagird və valideynlər üçün planlaşdırma çətinliyi yaradır.

Dünya təcrübəsində keçid balı anlayışı daha çevik və şəffaf şəkildə tənzimlənir. Məsələn, Finlandiyada ali məktəblərə qəbulda əsasən məktəb qiymətləri və motivasiya məktubu önəmlidir. İngiltərədə A-level imtahan nəticələri əsas götürülür və hər bir universitet ixtisas üzrə minimal tələbi əvvəldən dəqiq şəkildə açıqlayır. Almaniyada “Numerus Clausus” sistemi tətbiq olunur ki, burada da ixtisas üzrə əvvəlcədən müəyyən olunmuş GPA və ya imtahan nəticəsi əsas alınır. Bu yanaşmalar tələbələrə nəticə və planlama arasında aydın əlaqə qurmağa imkan verir. Azərbaycanda isə keçid balı “imtahan nəticələri əsasında formalaşır” deyilsə də, onun konkret mexanizmi cəmiyyət üçün qapalı qalır.

Nəticədə keçid ballarının hər il dəyişməsi abituriyentlər üçün qeyri-sabit planlama mühiti yaradır. Tələbə və valideyn konkret məqsədə yönəlik hazırlaşsa da, bu bal dəyişiklikləri onların son anda seçimlərini zərbə altına alır. Bundan əlavə, balların süni şəkildə artırılması müəyyən ixtisaslarda yerlərin dolmamasına, dövlət sifarişli yerlərin boş qalmasına da səbəb ola bilər”.

K.Əsədovun fikrincə, dəyişməli olan əsas məsələ keçid balı formalaşmasının ictimai izahının təmin olunmasıdır: “Bu proses DİM-in daxili ekspertlərinin subyektiv mülahizələrinə əsaslanmamalı, ictimai müşahidəçilərin iştirakı ilə həyata keçirilməlidir. Hər il keçid ballarının müəyyənləşdirilməsi mexanizmi cəmiyyətə rəsmi hesabat şəklində təqdim olunmalıdır. İctimaiyyət, təhsil ekspertləri və abituriyentlər bilməlidir ki, bal hansı kriteriyalara əsasən, hansı sıra ilə və hansı səbəblərlə dəyişib. Əks halda, hər il təkrarlanan bu “bal oyunları” gənclərin təhsil sisteminə olan inamını sarsıtmağa davam edəcək.

Ədalətli qəbul sistemi, şəffaf qərar mexanizmi və ictimai iştirakçılıq olmadan təhsildə keyfiyyət deyil, yalnız narazılıq artır. Balların qalxması təkcə rəqəmlərin artması deyil – o, bir gəncin arzusu ilə real həyatı arasına çəkilən görünməz səddə çevrilə bilər. Bu səbəbdən təhsilin məqsədi abituriyenti daha güclü rəqabətə hazırlamaq yox, ona ədalətli meydan yaratmaq olmalıdır”.

İradə SARIYEVA



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş başa çatdı - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

Xarici media qurumları ilə bağlı Azərbaycanda mühüm qanun proseduru başlayır...

Milli mətbuatın 150 illik sərəncamı ölkə boyu necə icra olunur...

SON XƏBƏRLƏR

10.07.2025 / 21:24
Tramp bacarmadı - Qərblə Rusiyanın qarşıdurması daha da şiddətlənir...

10.07.2025 / 21:10
Bakı-İrəvan sazişi barədə ABŞ-dan dalbadal sual doğuran açıqlamalar gəlir...

10.07.2025 / 20:56
Ya Öcalan PKK ilə oynayır, ya da PKK Öcalanı oynadır - 11-də hər şey açılacaq...

10.07.2025 / 20:41
"İşıqçı Karapetyan Çarukyandan güclü fiqurdur” - Paşinyanın qarşısına fiqur tapıb çıxara bilmirlər...

10.07.2025 / 20:27
Prezident Əliyevlə Paşinyan razılığa gəldi - dövlət komissiyalarına tapşırıqlar verildi...

10.07.2025 / 20:11
“Dirilik” məcmuəsinin transliterasiya edilmiş toplusunun təqdimat mərasimi keçirilib

10.07.2025 / 20:03
"Mənim yanıma hazırlığa gəlməsən, attestat qiymətini kəsəcəyəm" - müəllimlər qisasa başlayıb...

10.07.2025 / 19:43
Makron səfirliyimizə basqın etmiş quldurun cəzasını ağırlaşdırdı - Bakıya jest?..

10.07.2025 / 19:26
Tramp Azərbaycanla bağlı məktubda dediyi kimi etdi - artım var...

10.07.2025 / 19:10
Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

10.07.2025 / 18:55
Antinarkotik tədbirlərinin gücləndirilməsi və reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyəti DİN-in Kollegiyasında geniş müzakirə olundu

10.07.2025 / 18:48
Trampın “cəfəng danışan Putinə” kiçik sürprizi nədir?..

10.07.2025 / 18:45
ABŞ Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı təklif verib - rəsmi təsdiqləndi...

10.07.2025 / 18:33
Tramp hökumətində “Ukrayna xaosu”, ya oyun? - Heqset Trampdan fərqli siyasət aparır...

10.07.2025 / 18:25
Azərbaycan-Qazaxıstan "Tərlan-2025” PUA təlimi başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 18:19
Xərçəng niyə bu sürətlə artır - Azərbaycanda bir ildə təxminən 4 min artım...

10.07.2025 / 18:11
Ermənistanda Karapetyanın Sirk binası da müsadirə olunur...

10.07.2025 / 18:06
Mehdi Sobhani Pezeşkianın Qarabağda atdığı imzanı pozdu - İran XİN-dən hərəkət yoxdur...

10.07.2025 / 18:04
Beynəlxalq səyyahlar Şuşa və Ağdama səfər ediblər... - YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 17:52
Ərəb Əmirlikləri ilə Azərbaycanın "yeni iqtisadi dövrü" başladı…

10.07.2025 / 17:39
Aİ-nin ardınca Britaniya da Azərbaycanın böyük layihəsinə qoşulur...

10.07.2025 / 17:26
Bütün əsas istiqamətlər üzrə cinayət faktları 19-40 faiz, bəzən dəfələrlə azalıb - Nazir rəqəmləri açıqladı...

10.07.2025 / 17:16
“Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - FOTO

10.07.2025 / 17:14
DTX əməliyyat keçirdi - azərbaycanlı "Vaqner"çilər həbs edildi

10.07.2025 / 17:07
Polşa Ukraynaya hərbi yardımların daşındığı hava limanını bağlamaqla hədələdi…

10.07.2025 / 16:52
103 kriminal qrup zərərsizləşdirilib - DİN açıqladı

10.07.2025 / 16:25
Əliyevlə Paşinyan Əbu-Dabidə konkret nələri razılaşa bildilər?...

10.07.2025 / 16:22
Əliyevlə Paşinyanın ikitərəfli formatla bağlı razılaşması danışıqlar tarixində ən unikal nəticələrdən biridir...

10.07.2025 / 16:19
BMU ilə Lanzhou Maliyyə və İqtisadiyyat Universiteti arasında memorandum imzalanıb

10.07.2025 / 16:12
İmaməddin Xəlilov beynəlxalq təlim-məşq toplanışının ən fəal kişi parataekvondoçusu seçilib

10.07.2025 / 16:10
Dünyanın məşhur səyahətçisi Xankəndidən Avropa və Kanadaya məktublar göndərib

10.07.2025 / 15:51
Əbədiyyət dünyasının parlaq ulduzu – şəhid Əkrəm Abdullayev...

10.07.2025 / 15:31
Əbu-Dabi görüşü sülh müqaviləsi üçün mühüm hazırlıq oldu

10.07.2025 / 15:20
Prezident Əliyevlə Paşinyan ikitərəfli formatda dialoqu davam etdirmək barədə razılığa gəldi

10.07.2025 / 15:17
"Rusiya Azərbaycanla Ermənistan arasında birbaşa dialoqu alqışlayır" - Peskov

10.07.2025 / 15:05
“İki sahil” keçdiyi şərəfli yolla müstəqilliyimizin bərpasının 34 illik tarixinə bələdçilik edir

10.07.2025 / 14:18
Əbu-Dabidə Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüşün nəticələri açıqlandı

10.07.2025 / 14:05
Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş başa çatdı - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 14:02
"Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım hələ də itkindir" - Xocalı soyqırımı zamanı yaralanmış şəxs

10.07.2025 / 14:01
Prezident Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş Assambleyasının 3-cü növbədənkənar sessiyasının iştirakçılarına müraciət ünvanladı

10.07.2025 / 13:54
"İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi məhkəmə qərarı ilə işinə bərpa olunub" - Nazir

10.07.2025 / 13:40
İlk dəfə Şuşadan poçt vasitəsilə Avropa və ABŞ-a məktub göndərildi

10.07.2025 / 13:31
Nəsimidə narkoşəbəkənin iki üzvü 21 kq narkotiklə saxlandı...

10.07.2025 / 13:10
Евгению Примакову! Между русской культурой и Азербайджаном не нужны посредники - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

10.07.2025 / 12:50
İtaliyada anomal istilərdən 500 nəfərin öldüyü iddia edildi...

10.07.2025 / 12:34
6 ayda 40 bağça direktoru işdən çıxarılıb, 100-dən çoxuna isə töhmət verildi

10.07.2025 / 12:17
Ermənistanda müxalif deputatın oğlu da saxlandı

10.07.2025 / 12:00
Hacıqabulda 55 yaşlı kişi cərəyan vurmasından öldü

10.07.2025 / 11:45
Keçmiş prezident yenidən həbsxanaya atıldı

10.07.2025 / 11:43
Baş prokuror Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək

10.07.2025 / 11:25
Azərbaycanda rus bölmələri bağlanmayacaq - nazir açıqladı

10.07.2025 / 11:12
Rusiya şirkətindən QƏRAR - Tehrana bütün reyslər ləğv edildi

10.07.2025 / 11:05
"Bu prosesin məqsədi müəllimləri işdən çıxarmaq deyil"- Emin Əmrullayev

10.07.2025 / 11:03
Ermənistanla gerçəkdən sülh mümkündürmü? - CANLI

10.07.2025 / 11:00
Bir gündə 13 kiloqramdan çox narkotik vasitə aşkarlanıb - polis

10.07.2025 / 10:44
“Mədəni İrs Beynəlxalq Ustad Məktəbinin yaradılması və kursların keçirilməsi” layihəsi çərçivəsində görüş keçirilib

10.07.2025 / 10:28
Bazar günü 34 mindən çox abituriyent imtahan verəcək

10.07.2025 / 10:20
Azərbaycan və Çin dəmiryolları arasında mühüm razılaşma

10.07.2025 / 10:16
İsveçdə qalmaqal - nazir qohumuna görə təzyiq altındadır

10.07.2025 / 10:10
“815” Çağrı Mərkəzinə 70 mindən çox zəng daxil olub

10.07.2025 / 10:05
Beynəlxalq səyyahlar Füzuliyə gəliblər

10.07.2025 / 10:02
Ağdərə sakini mal-qara otararkən minaya düşüb - BİRGƏ MƏLUMAT

10.07.2025 / 09:43
Bu gün Naxçıvanın bəzi ərazilərində içməli su olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

10.07.2025 / 09:28
Hər il dünyada 12 milyon qız uşağı erkən evliliyə məcbur edilir - BMT həyəcan təbili çalır..

10.07.2025 / 09:18
“Sabah” bu gün Sloveniya klubuna qarşı meydana çıxır

10.07.2025 / 09:12
Ərdoğan Burhanettin Duranı yeni vəzifəyə təyin edib

10.07.2025 / 09:02
15 ölkədən olan səyyahların Qarabağ və Şərqi Zəngəzura səfəri başlayıb

10.07.2025 / 08:40
Azərbaycana dəvə əti nə üçün idxal olunur?

10.07.2025 / 00:18
Rusiya Azərbaycandan iki şirkətin süd məhsullarının idxalına qadağa qoydu

09.07.2025 / 23:23
Prezident İlham Əliyev Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyana xatirə hədiyyəsi təqdim edib

09.07.2025 / 21:11
Rusiya narahatdır - İranın zənginləşmiş uran qalıqları ABŞ-ın əlinə düşə bilər...

09.07.2025 / 20:54
Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı yeni proseslərə start verilir

09.07.2025 / 20:39
Tramp Ukraynaya hərbi yardımı tam bərpa etdi - bunu yeni siyasi oyun sayanlar da var...

09.07.2025 / 20:25
Trampın yeni qərarı dolların kursunu dəyişdi, manata da təsir ehtimalları var…

09.07.2025 / 20:11
Xəzər dənizinə yeni güclü oyunçu gəlir - Azərbaycan prosesə qəti dəstək verir...

09.07.2025 / 19:54
Tramp Qəzzada sülh yaratdı ki, Nobel mükafatına təqdim olunur?

09.07.2025 / 19:39
Paşinyan Qərblə razılaşıb - ölkədə müxalifət qalmayacaq...

09.07.2025 / 19:25
Xarici media qurumları ilə bağlı Azərbaycanda mühüm qanun proseduru başlayır...

09.07.2025 / 19:10
Trampın 14 dövlətə "xoşbəxtlik məktubları" dünyanı bədbəxt edə bilər....

09.07.2025 / 18:51
Tramp-Rubio görüşündə Qarabağ sülh müzakirəsi - ABŞ-da inanılmaz nikbinlik var...

09.07.2025 / 18:36
Dünya Kilsə Şurasının Paşinyana qarşı erməni kilsəsi ilə "xristian həmrəyliyi"...

Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

XƏBƏR ARXİVİ