Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

DİM 3-cü qrupda "baldəyişmə əməliyyatını" davam etdirir...

Image

Kamran Əsədov: “Balların süni şəkildə artırılması müəyyən ixtisaslarda yerlərin dolmamasına, dövlət sifarişli yerlərin boş qalmasına da səbəb ola bilər”

Dövlət İmtahan Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Məleykə Abbaszadə AzTV-nin "Hədəf" verilişində çıxışı zamanı qeyd edib ki, ötənilki keçid balı ilə müqayisədə bu il III qrupda bəzi ixtisaslarda keçid balları 3-5 bal arta bilər. Onun sözlərinə görə, II ixtisas qrupunda bu vəziyyət görünmür: "I və IV ixtisas qrupunda da düşünürük ki, ballar ötənilki səviyyədə olsun.

Ümumilikdə, ərizə verənlərin sayından yox, bütün imtahan nəticələrindən sonra müqayisə edilə bilər ki, müsabiqəyə kim buraxılsın. Müsabiqəyə buraxılanlar isə yalnız 200 baldan, ya da müəyyən istiqamətlər üzrə 150 baldan yuxarı nəticə göstərən şəxslərdir".

DİM 3-cü qrupla bağlı balları hər il niyə dəyişir? Hər il balları qaldırır, bu da abituriyentləri stresə salır, onları narahat edir. Bu bal oyunu nə ilə bağlıdır? III qrupda balların artırılmasına nə ehtiyac var?

“Hər il təkrarlanan bu “bal oyunları” gənclərin təhsil sisteminə olan inamını sarsıtmağa davam edəcək”

Tanınmış təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, son illərdə Dövlət İmtahan Mərkəzinin qəbul imtahanlarında, xüsusilə III ixtisas qrupu üzrə keçid ballarında müşahidə olunan dəyişikliklər cəmiyyətin və təhsil ictimaiyyətinin diqqət mərkəzindədir: “DİM sədri Məleykə Abbaszadənin bu il bəzi ixtisaslar üzrə keçid ballarının 3–5 bal arta biləcəyi ilə bağlı öncədən verdiyi açıqlama ciddi narahatlıq doğurur. Belə bir açıqlama nəticələrin hələ tam elan olunmadığı bir mərhələdə abituriyentlərə psixoloji təzyiq vasitəsi kimi qəbul edilir və ictimaiyyət tərəfindən “bal oyunu” kimi dəyərləndirilir.

DİM-in keçid balı siyasətində şəffaflıq və ardıcıllığın olmaması ən çox humanitar ixtisasların cəmləşdiyi III ixtisas qrupunu hədəfə alıb. Bu qrup üzrə tarix, hüquq, jurnalistika, psixologiya və digər ixtisaslara maraq yüksək olduğundan, bu sahəyə yönələn abituriyentlərin sayı hər il 40-45 min civarında dəyişir. 2024-cü ilin statistik göstəricilərinə əsasən, III ixtisas qrupu üzrə 44.321 nəfər abituriyent imtahanda iştirak edib, lakin onların yalnız 17.842 nəfəri 200 balı keçə bilib. Bu, 40%-dən az göstəricidir və tələbənin nəticəsi ilə keçid balı arasındakı boşluğu artıraraq narazılıq doğurur”.

K.Əsədovun sözlərinə görə, qanunvericiliyə əsasən, “Təhsil haqqında” Qanunun 5.1-ci maddəsində qeyd olunur ki, dövlət təhsilin keyfiyyətini təmin etməli, əlçatanlığı və şəffaflığı təmin edən sistem qurmalıdır. O vurğuladı ki, keçid balı isə təkcə texniki ölçü vasitəsi deyil, həm də sosial funksiyaya malikdir – o, gənclərin ali təhsilə çıxışını müəyyən edir: “Əgər bu balın müəyyənləşdirilməsi prosesində şəffaflıq və ictimai əsaslandırma yoxdursa, həmin qərar sosial ədalətin pozulması kimi qəbul edilir.

DİM-in illər üzrə keçid ballarında fərqli meyarlar tətbiq etməsi onun sistemli deyil, situativ və reaktiv idarəetməyə əsaslandığını göstərir. Məsələn, 2023-cü ildə hüquq ixtisası üzrə keçid balı 453 idisə, bu il balların 458-460 arası olacağı ehtimal edilir. Əvvəlki illərdə hüquqşünaslıq və beynəlxalq münasibətlər üzrə yüksək bal artımı yalnız nəticə sıxlığı ilə izah olunurdu. Amma bu il nəticələrə dair ümumi statistik mənzərə açıqlanmadan əvvəl belə bir proqnozun verilməsi ictimaiyyətdə etimad böhranı yaradır.

Müsbət tərəfdən baxıldıqda, keçid balının artması rəqabətin yüksəldiyini, daha yüksək nəticələr göstərən abituriyentlərin olduğunu göstərə bilər. Bu halda ali təhsil müəssisələrinə daha hazırlıqlı tələbələrin qəbul olunması ehtimalı artır. Lakin bu tendensiya sistemli şəkildə planlaşdırılmadıqda, yəni əvvəlcədən ictimaiyyətə elan olunmadıqda, ani dəyişikliklər şagird və valideynlər üçün planlaşdırma çətinliyi yaradır.

Dünya təcrübəsində keçid balı anlayışı daha çevik və şəffaf şəkildə tənzimlənir. Məsələn, Finlandiyada ali məktəblərə qəbulda əsasən məktəb qiymətləri və motivasiya məktubu önəmlidir. İngiltərədə A-level imtahan nəticələri əsas götürülür və hər bir universitet ixtisas üzrə minimal tələbi əvvəldən dəqiq şəkildə açıqlayır. Almaniyada “Numerus Clausus” sistemi tətbiq olunur ki, burada da ixtisas üzrə əvvəlcədən müəyyən olunmuş GPA və ya imtahan nəticəsi əsas alınır. Bu yanaşmalar tələbələrə nəticə və planlama arasında aydın əlaqə qurmağa imkan verir. Azərbaycanda isə keçid balı “imtahan nəticələri əsasında formalaşır” deyilsə də, onun konkret mexanizmi cəmiyyət üçün qapalı qalır.

Nəticədə keçid ballarının hər il dəyişməsi abituriyentlər üçün qeyri-sabit planlama mühiti yaradır. Tələbə və valideyn konkret məqsədə yönəlik hazırlaşsa da, bu bal dəyişiklikləri onların son anda seçimlərini zərbə altına alır. Bundan əlavə, balların süni şəkildə artırılması müəyyən ixtisaslarda yerlərin dolmamasına, dövlət sifarişli yerlərin boş qalmasına da səbəb ola bilər”.

K.Əsədovun fikrincə, dəyişməli olan əsas məsələ keçid balı formalaşmasının ictimai izahının təmin olunmasıdır: “Bu proses DİM-in daxili ekspertlərinin subyektiv mülahizələrinə əsaslanmamalı, ictimai müşahidəçilərin iştirakı ilə həyata keçirilməlidir. Hər il keçid ballarının müəyyənləşdirilməsi mexanizmi cəmiyyətə rəsmi hesabat şəklində təqdim olunmalıdır. İctimaiyyət, təhsil ekspertləri və abituriyentlər bilməlidir ki, bal hansı kriteriyalara əsasən, hansı sıra ilə və hansı səbəblərlə dəyişib. Əks halda, hər il təkrarlanan bu “bal oyunları” gənclərin təhsil sisteminə olan inamını sarsıtmağa davam edəcək.

Ədalətli qəbul sistemi, şəffaf qərar mexanizmi və ictimai iştirakçılıq olmadan təhsildə keyfiyyət deyil, yalnız narazılıq artır. Balların qalxması təkcə rəqəmlərin artması deyil – o, bir gəncin arzusu ilə real həyatı arasına çəkilən görünməz səddə çevrilə bilər. Bu səbəbdən təhsilin məqsədi abituriyenti daha güclü rəqabətə hazırlamaq yox, ona ədalətli meydan yaratmaq olmalıdır”.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910